ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
«ὅταν ὁ ἄνθρωπος εὑρίσκεται εἰς κανονικὴν σχέσιν μὲ τὸν Δημιουργόν του καὶ μὲ τὸν Νόμον του, τότε εἶναι βασιλεὺς καὶ ἱερεύς»[1].
«Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θεμελιώνει ἕνα βασικὸν κεφάλαιον τῆς χριστιανικῆς θεολογίας, τὸ ὁποῖον σχετίζεται μὲ τὴν βαθυτέραν ἔννοιαν καὶ ἀποστολὴν τοῦ Χριστιανοῦ ἀνθρώπου. Ἡ τοποθέτησις αὐτὴ μᾶς δίδει τὴν εὐκαιρίαν νὰ ἐννοήσωμεν τί εἴμεθα, προτοῦ νὰ μάθωμεν τί πρέπει νὰ κάμνωμεν»[2].
«Ποῦ εἶναι ἐκεῖνοι οἱ χριστιανοὶ οἱ ὁποῖοι βασιλεύουν καὶ ἱερατεύουν ὑπὸ πνευματικὴν ἔννοιαν; Εἶναι οἱ ἅγιοι! Αὐτοὶ ποὺ ἐπῆραν εἰς τὰ σοβαρὰ τὸν Χριστιανισμόν»[3].
«οἱ πραγματικοὶ μαθηταὶ τοῦ Ἰησοῦ πάντοτε βασιλεύουν τοῦ κόσμου καὶ τῶν παθῶν καὶ πάντοτε ἱερατεύουν τὴν θυσίαν τῆς ζωῆς των»[4].
«Τέτοια ἐγκώμια, ὡσὰν τοῦ Ἀπολλῶ καὶ τοῦ Ἐπαφρᾶ, γραμμένα ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἀποτελοῦν αἰωνίους τίτλους δόξης διὰ τὸ λαϊκὸν στοιχεῖον»[5].
«ὁ κάθε Χριστιανὸς δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕνα ψυχοσωματικὸν ὄν, ἀλλ’ ἕνα λειτουργικὸν ὄν, ποὺ μετέχει τῶν δωρεῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τοῦ τριπλοῦ ἀξιώματος τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως Χριστοῦ!»[6].
«Εἰς τὸ πρόσωπον τῆς Κόρης τῆς Ναζαρὲτ βλέπομεν πῶς μία ἁπλῆ καὶ πτωχὴ ὕπαρξις ἀναδεικνύεται κατ’ ἐξοχὴν βασίλισσα μὲ τὸ πλήρωμα τῶν θείων χαρισμάτων»[7].
«ὁ κάθε βαπτισμένος Χριστιανὸς μετέχει οὐσιωδῶς εἰς τὸ τριπλὸν ἀξίωμα τοῦ Κυρίου, τὸ ἱερατικόν, τὸ | βασιλικὸν καὶ τὸ προφητικόν· ὅτι τὸ κάθε μέλος τῆς Ἐκκλησίας πραγματοποιεῖ μὲ τὴν ζωήν του ἕνα ἔργον λειτουργικόν, ἡγεμονικὸν καὶ κηρυκτικόν»[8].
«Οἱ τέλειοι Χριστιανοί, οἱ καταξιωθέντες ἐλθεῖν εἰς μέτρα τελειότητος καὶ γενέσθαι ἐγγύτατοι βασιλέως, οὗτοι τῷ Σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ πάντοτε ἀφιερωμένοι εἰσίν. Ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν Προφητῶν τὸ χρίσμα ἦν ὅλον τιμιώτερον ἐπειδὴ εἰς βασιλεῖς καὶ προφήτας ἐχρίοντο, οὕτω νῦν οἱ πνευματικοὶ τὸ ἐπουράνιον χρίσμα χριόμενοι γίνονται Χριστιανοὶ κατὰ χάριν, ὥστε εἶναι αὐτοὺς βασιλεῖς καὶ προφήτας ἐπουρανίων μυστηρίων. Οὗτοί εἰσι καὶ υἱοὶ καὶ κύριοι καὶ θεοὶ δεδεμένοι, ἠχμαλωτισμένοι, βυθισμένοι, ἐσταυρωμένοι, ἀφιερωμένοι. Εἰ γὰρ τὸ χρίσμα τοῦ ἐλαίου, ὅπερ ἦν φυτοῦ φαινομένου καὶ ξύλου ὁρατοῦ, τοσαύτην εἶχε δύ|ναμιν, ὥστε τοὺς χριομένους ἀναντιρρήτως ἀξίωμα λαμβάνειν - ἦν γὰρ κεκυρωμένον, ὥστε καθίστασθαι αὐτοὺς βασιλεῖς - ὃ καὶ Δαυὶδ χρισθεὶς εὐθέως διωγμοῖς περιέπεσε καὶ ἐθλίβετο, καὶ μετὰ ἑπτὰ ἔτη ἐγένετο βασιλεύς, πόςῳ μᾶλλον ὅσοι χρίονται κατὰ τὸν νοῦν καὶ τὸν ἔσω ἄνθρωπον τὸ ἁγιαστικὸν καὶ χαροποιὸν ἔλαιον τῆς ἀγαλλιάσεως, τὸ οὐράνιον καὶ πνευματικόν, δέχονται τὸ σίγνον (σημεῖον) τῆς βασιλείας ἐκείνης τῆς ἀφθάρτου καὶ ἀϊδίου δυνάμεως, τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ Παράκλητον;»[9].
«Τί δέ ἐστι ‘χρίσας καὶ σφραγισάμενος’; Τὸ Πνεῦμα δούς, δι’ οὗ ταῦτα ἀμφότερα ἐποίησεν, ὁμοῦ προφήτας καὶ ἱερεῖς καὶ βασιλέας ἐργαζόμενος. Ταῦτα γὰρ τὸ παλαιὸν ἐχρίετο τὰ γένη. Ἀλλ’ ἡμεῖς οὐχ ἕν, ἀλλὰ τὰ τρία μεθ’ ὑπεροχῆς ἔχομεν ἀξιώματα νῦν. Καὶ γὰρ βασιλείας μέλλομεν ἀπολαύειν καὶ ἱερεῖς γινόμεθα προσφέροντες θυσίαν τὰ σώματα ἡμῶν. Παραστήσατε γὰρ τὰ μέλη ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, φησί. Καὶ μετὰ τούτων καὶ προφῆται καθιστάμεθα· ἃ γὰρ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὗς οὐκ ἤκουσε, ταῦτα ἐκκεκαλυμμένα ἡμῖν ἐστι»[10].
«Οὕτω κάθε Χριστιανὸς εἶναι συγχρόνως καὶ βασιλεὺς καὶ ἱερεὺς καὶ προφήτης. Βασιλεὺς μὲν ὡς κληρονόμος τῆς αἰωνίου Βασιλείας, μέλλων νὰ συμβασιλεύςῃ μετὰ τοῦ Χριστοῦ· ἱερεὺς δὲ ὡς καλούμενος νὰ προσφέρῃ τὸ σῶμα αὐτοῦ θυσίαν ζῶσαν εἰς τὸν Θεόν· προφήτης δέ, διότι ἀπεκαλύφθησαν ἤδη εἰς αὐτὸν ‘ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὗς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη»[11].
«Πάντα ἡμῖν καὶ ὑμῖν ἴσα, καὶ αὐτὰ τὰ κεφάλαια τῶν ἀγαθῶν. Οὐ μετὰ πλείονος μὲν ἐγώ (ὁ ἱερεύς) δαψιλείας, ὑμεῖς δὲ μετὰ ἐλάττονος μετέχομεν τῆς ἱερᾶς τραπέζης, ἀλλ’ ὁμοίως ἑκάτεροι ταύτης ἐφαπτόμεθα. Εἰ δὲ ἐγὼ πρότερος, οὐδὲν τοῦτο μέγα, ἐπεὶ καὶ ἐν τοῖς παιςὶν ὁ πρεσβύτερος πρότερος τὴν χεῖρα ἐκτείνει εἰς τὴν ἑστίασιν, ἀλλ’ ὅμως οὐδὲν πλέον παρὰ τοῦτο γίνεται, ἀλλὰ πάντα ἴσα ἡμῖν· ἡ σωτήριος καὶ ἡ συνέχουσα τὰς ψυχὰς ἡμῶν ζωὴ μετὰ τῆς αὐτῆς τιμῆς ἑκατέροις δίδοται. Οὐχ ἑτέρου μὲν ἐγὼ προβάτου, ἑτέρου δὲ ὑμεῖς, ἀλλὰ τοῦ αὐτοῦ μετέχομεν πάντες· τὸ βάπτισμα τὸ αὐτὸ ἔχομεν, ἑκάτεροι πνεύματος ἠξιώθημεν ἑνός, ἐπὶ τὴν αὐτὴν βασιλείαν σπεύδομεν ἑκάτεροι, ἀδελφοὶ ὁμοίως ἐσμὲν τοῦ Χριστοῦ· πάντα ἡμῶν κοινά»[12].
«ἕκαστος δὲ οἰκείου σώματος ἱερεὺς κεχειροτόνηται, οὐχ ἵνα ἀχειροτόνητος ἐπιπηδοίη τῇ τῶν ὑπηκόων ἀρχῇ, ἀλλ’ ἵνα τῆς κακίας ἄρξας, τὸ σῶμα τέμενος ἢ ἱερὸν τῆς ἁγνείας κατασκευάση»[13].
«λαϊκὸς σημαίνει ὁ ἀνήκων εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶναι ἕνας ὅρος μειωτικός, ἀλλὰ τιμητικός, διότι φανερώνει μίαν ἰδιαιτέραν ἐκλογὴν τοῦ Θεοῦ, φανερώνει ὅτι κάθε χριστιανὸς ἀποτελεῖ περιουσίαν τοῦ Θεοῦ»[14].
«Ἀπὸ τὴν στιγμὴν τῆς θείας ἐνσαρκώσεως μέχρι τὴν δευτέραν παρουσίαν ἡ ἱστορία εἶναι τὸ στάδιον τῆς εὐθύνης τῶν Χριστιανῶν, τῆς αὐξήσεως τῆς οἰκοδομῆς, τῆς συνεργασίας εἰς τὸ ἔργον τοῦ Λυτρωτοῦ, καὶ τῆς ὁλοκληρώσεως αὐτοῦ τοῦ ἔργου διὰ τῆς βοηθείας ὅλων τῶν Χριστιανῶν. Διὰ τοῦτο τονίζει κατ’ ἐπανάληψιν ἡ Ἁγία Γραφή, ὅτι εἴμεθα ὅλοι ἱερεῖς καὶ βασιλεῖς»[15].
«Οἱ Χριστιανοὶ ὀφείλουν νὰ ἱερατεύουν, δηλ. νὰ ἁγιάζουν καὶ νὰ μεταμορφώνουν τὸν κόσμον, προσφέροντες αὐτὸν ὡς θυσίαν εἰς τὸν Κύριον· νὰ βασιλεύουν, δηλ. νὰ κυριαρχοῦν πατρικῶς καὶ δημιουργικῶς τοῦ κόσμου,, νὰ προφητεύουν, δηλ. νὰ ἐξαγγέλλουν καὶ νὰ ἀποκαλύπτουν τὰς βουλὰς τοῦ Θεοῦ. Τοιουτοτρόπως συμμετέχουν εἰς τὸ τριπλοῦν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας: Τὸ ἁγιαστικόν, τὸ διοικητικὸν καὶ τὸ διδακτικόν»[16].
«Κατὰ συνέπειαν ὅλα τὰ χαρίσματα τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου χρειάζονται, διὰ νὰ γίνῃ τὸ μέγα ἔργον τῆς Ἐκκλησίας»[17].
«Ποῖος ἠμπορεῖ ν’ ἀρνηθῆ π.χ. ὅτι ἡ ἁπλῆ ζωὴ μιᾶς ταπεινῆς χωρικῆς, μιᾶς πτωχῆς νοικοκυρᾶς, ὅπως θὰ ἦτο ἡ μητέρα ἑνὸς Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ ἢ ἑνὸς Νικοδήμου Ἁγιορείτου, εἶχε καὶ ἔχει μακρινὰς καὶ βαθείας ἀπιθάνους συνεπείας ἕως τὰ πέρατα τοῦ κόσμου καὶ τῆς ἱστορίας!»[18].
«Εἶναι μέγα βεβαίως τὸ ἔργον τῶν ἱερέων κατὰ τὴν τέλεσιν τῶν θείων μυστηρίων, ἀλλ’ ἂς μὴ λησμονῶμεν καὶ τὸν ρόλον μερικῶν ἁπλοϊκῶν γυναικῶν διὰ τὴν προπαρασκευὴν καὶ προσέγγισιν π.χ. εἰς τὸ μυστήριον τῆς Ἱ. Ἐξομολογήσεως. Πόσα κάμνει μία ἁπλῆ χριστιανὴ προετοιμάζουσα μίαν ἄλλην ψυχὴν διὰ νὰ βαδίςῃ τὰς βαθμίδας τοῦ ἐξομολογητηρίου! Πόσον συντελεῖ καὶ αὐτὴ εἰς τὸ μυστήριον, εἰς τὸ νὰ ἔλθῃ ἡ χάρις ἡ ἁγιαστική»[19].
«θυσία ἀληθὴς εἶναι ἡ ἁγία ζωὴ τῶν Χριστιανῶν, ἡ ὁποία εἶναι ζωὴ προσευχῆς, ἀγάπης, σωφροσύνης, δικαιοσύνης, ἐλέους, ἀφιερώσεως εἰς τὸν Θεόν»[20].
«Μὲ τὰ δύο αὐτὰ μυστήρια [Βάπτισμα καὶ Χρῖσμα] ὁ Χριστιανὸς ἐνσωματοῦται ἐν τῷ Χριστῷ, γίνεται καὶ αὐτὸς Χριστός, ὅπως λέγουν οἱ Πατέρες, καὶ ἄρα λαμβάνει μίαν ἱερατικὴν ἰδιότητα, ἀποκτᾶ μίαν ἱερωσύνην βαπτισματικήν, συμμετέχει εἰς τὴν ἱερωσύνην τοῦ Χριστοῦ»[21].
«Ὁ γάμος εἶναι, πράγματι, μία ζωὴ ἐξαγιασμένη, μυστηριακή. Οἱ σύγχρονοι θεολόγοι ὁμιλοῦν περὶ τῆς ἱερωσύνης τοῦ γάμου. Καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι μία καινοτομία. Στηρίζεται εἰς τὴν Γραφήν, ἡ ὁποία ὁμιλεῖ περὶ τῆς ‘κατ’ οἶκον ἐκκλησίας’»[22].
«Ἔστι δὲ ὅπου οὐδὲ διέστησεν ὁ ἱερεὺς τοῦ ἀρχομένου· οἷον ὅταν ἀπολαύειν δέῃ τῶν φρικτῶν μυστηρίων. Ὁμοίως γὰρ πάντες ἀξιούμεθα τῶν αὐτῶν, οὐ καθάπερ ἐπὶ τῆς παλαιᾶς τὰ μὲν ὁ ἱερεὺς ἤσθιε, τὰ δὲ ὁ ἀρχόμενος, καὶ θέμις οὐκ ἦν τῷ λαῷ μετέχειν ὧν μετεῖχεν ὁ ἱερεύς. Καὶ ἐν ταῖς εὐχαῖς δὲ πολὺ τὸν λαὸν ἴδοι τις ἂν συνεισφέροντα»[23].
«Τὸ ἀμὴν γράφει, ‘εἶναι ἡ σφραγίς, ἡ συγκατάθεσις καὶ τὸ χάραγμα τῶν ὑπογραφῶν ὁλοκλήρου τοῦ ἐκκλησιάσματος εἰς τὰς διὰ τοῦ ἱερουργοῦντος ἐπιδιδομένας τῷ Θεῷ αἰτήσεις’»[24].
«Τὸ ὅτι αἱ εὐχαὶ τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς εἶναι ὅλαι συντεταγμέναι εἰς πρῶτον πληθυντικὸν πρόσωπον, δὲν εἶναι χωρὶς σημασίαν»[25].
«Ὁ κάθε χριστιανὸς ποὺ ἐβαπτίσθη καὶ ἐχρίσθη, καλεῖται νὰ γίνῃ βασιλεύς, δηλ. κυβερνήτης τοῦ ἑαυτοῦ του, νικητὴς τῆς ἁμαρτίας, ‘ἄρχων παθῶν’ κατὰ τοὺς Πατέρας. Καλεῖται νὰ γίνῃ ἀληθὴς κύριος διὰ τοῦ ‘αὐτοκράτορος’ καὶ ‘κυβερνήτου λογισμοῦ’ (Δ’ Μακκ. α’|13, ζ’ 1)»[26].
«Ἡ βασιλικὴ ἰδιότης τῶν πιστῶν φαίνεται καὶ εἰς τὴν συμμετοχήν των εἰς τὴν διοίκησιν τῆς Ἐκκλησίας, ἰδιαιτέρως δὲ εἰς τὴν ἐκλογὴν τῶν ποιμένων»[27].
«Τὴν πρᾶξιν αὐτὴν τῆς συμμετοχῆς τοῦ λαοῦ ἐπιβεβαιοῦν καὶ οἱ κανόνες τῶν Συνόδων (τοπικῶν καὶ οἰκουμενικῶν), οἱ ὁποῖοι τονίζουν ὅτι ὁ λαὸς ἐκλέγει, ὁ Μητροπολίτης ἐπικυρώνει τὴν ἐκλογὴν καὶ ἐπακολουθεῖ ἡ ‘κατάστασις’ ὑπὸ τῶν ἐπισκόπων. Τοῦτο βεβαίως δὲν ἐτηρήθη πάντοτε»[28].
«Σήμερον, ἐὰν ἐξαιρέσωμεν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Κύπρου, ὅπου οἱ ἐκλέκτορες λαϊκοὶ ἐκλέγονται ἀπ’ εὐθείας ὑπὸ τοῦ λαοῦ, εἰς τὰς ἄλλας ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας, ὅπου διατηρεῖται ἡ συμμετοχὴ τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τὴν ἐκλογηὴν τῶν προκαθημένων του, αὕτη γίνεται δι’ ἐκπροσώπων τοῦ λαοῦ, μετεχόντων εἰς τὴν ἐκλογικὴν συνέλευσιν ἐξ ὀφφικίου»[29].
«Α’ Ἰωάν. β’ 20, 27: ‘Καὶ ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ Ἁγίου καὶ οἴδατε πάντα …’. Αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα τοῦ προφητικοῦ χαρίσματος»[30].
«Ὁ κάθε γονεὺς μέσα εἰς τὴν οἰκογένειάν του, ὁ κάθε ἐπαγγελματίας εἰς τὸ ἰδιαίτερον περιβάλλον του ἔχει ἕνα χρέος ὁμολογίας καὶ εὐαγγελισμοῦ. Ἰδιαιτέρως ὅσοι γνωρίζουν περισσότερα γράμματα. Ἀπὸ τοῦ δημοδιδασκάλου καὶ νηπιαγωγοῦ μέχρι τοῦ καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου καὶ τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ τὸ χρέος αὐτὸ κλιμακοῦται εἰς μίαν ἅλυσιν ἰδιαιτέρων εὐθυνῶν. Ἕνα σημαντικὸν καθῆκον διδασκαλίας ἔχουν καὶ οἱ ἀνάδοχοι διὰ τοὺς ἀναδεκτούς των – πρᾶγμα λησμονημένον σχεδόν, πλὴν ἱερώτατον καὶ σημαντικώτατον. Ἀλλὰ πόσα δύναται νὰ προσφέρῃ καὶ ὁ νεαρὸς φοιτητής, ὁ ὁποῖος ἀναλαμβάνει νὰ διδάξῃ τὰς ἁπαλὰς ψυχὰς εἰς τὸ Κατηχητικὸν Σχολεῖον!»[31].
«Τὸ δόγμα δὲν ἐπιβάλλεται ἔξωθεν, ἀλλ’ εἶναι ἔκφρασις τῆς μυστικῆς ζωῆς τοῦ πιστεύοντος καὶ ἁγιαζομένου (διὰ τῶν μυστηρίων) πληρώματος, τῆς ζωντανῆς κοινωνίας τῶν πιστῶν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ»[32].
«Ἡ ἐκκλησιαστικὴ πρᾶξις ἤδη ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους μαρτυρεῖ, ὅτι ἡ ἱερὰ παρακαταθήκη τῆς σωζούσης ἀληθείας ἔχει ἐμπιστευθῆ ὄχι ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Ἱεραρχίαν, ἀλλ’ εἰς ὅλον τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας»[33].
«Εἰς τὴν ἐποχὴν αὐτὴν τῆς μεγάλης συγχύσεως τὸ θεῖον δόγμα τῆς Θεότητος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ἐκηρύχθη καὶ ἐπεβλήθη καὶ διεφυλάχθη (κατ’ ἄνθρωπον ὁμιλοῦμεν) πολὺ περισσότερον ἀπὸ τὴν διδασκομένην πατὰ ἀπὸ τὴν διδάσκουσαν Ἐκκλησίαν. Τὸ σῶμα τῶν ἐπισκόπων δὲν ὑπῆρξε πιστὸν εἰς τὴν ἀποστολήν του, ἐνῶ τὸ σῶμα τῶν λαϊκῶν ὑπῆρξε πιστὸν εἰς τὸ βάπτισμά του. Πότε ὁ πάπας, πότε ὁ πατριάρχης ἢ ὁ μητροπολίτης καὶ ἄλλοι μεγάλοι ἐπίσκοποι, ἄλλοτε γενικαὶ Σύνοδοι εἶπαν πράγματα ποὺ δὲν ἔπρεπε ἢ ἔκαμαν πράγματα ποὺ ἐπεσκότισαν ἢ ἔθεσαν ἐν κιδνύνῳ τὴν ἀποκεκαλυμμένην ἀλήθειαν· ἐνῶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος ὁ πιστὸς λαὸς ὑπὸ τὴν ἐνέργειαν τῆς θείας Προνοίας παρουσίασε τὴν δύναμιν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὸν Ἀθανάσιον, τὸν Ἱλάριον, τὸν Εὐσέβιον τοῦ Verceil καὶ ἄλλους μεγάλους μεμονωμένους ὁμολογητάς, οἱ ὁποῖοι διαφορετικὰ θὰ ἀπετύγχανον. Βλέπω λοιπὸν εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ Ἀρειανισμοῦ ἕνα ὑπέροχον παράδειγμα μιᾶς καταστάσεως τῆς Ἐκκλησίας, βάσει τῆς ὁποίας ὀφείλομεν νὰ ἀνατρέχωμεν εἰς τοὺς ἁπλοῦς πιστοὺς διὰ νὰ γνωρίσωμεν τὴν παράδοσιν τῶν Ἀποστόλων … Ἡ φωνή των ὑπῆρξεν ἡ φωνὴ τῆς παραδόσεως»[34].
«Ἀλλὰ καὶ γενικώτερον εἶναι γνωστόν, ὅτι τὸ ἔσχατον κριτήριον περὶ τῆς οἰκουμενικότητος τῶν μεγάλων Συνόδων, κατὰ τὴν διδασκαλίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀποτελεῖ ἡ κοινὴ συνείδησις τοῦ πληρώματός της»[35].
«Εἰς τὰ ζητήματα τῆς πίστεως δὲν ὑπάρχει διαφορὰ μεταξὺ τοῦ ἐγγραμμάτου καὶ τοῦ ἀγραμμάτου, τοῦ κληρικοῦ καὶ τοῦ λαϊκοῦ, τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός, τοῦ ἄρχοντος καὶ τοῦ ἁπλοῦ ὑπηκόου, τοῦ αὐθέντου καὶ τοῦ δούλου. Ἐὰν χρειασθῇ, σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἔφηβος δέχεται τὸ δῶρον τῶν ὁράσεων, τὸ παιδὶ διακηρύττει τὸν λόγον τῆς σοφίας καὶ ὁ ἀγράμματος παπᾶς καταδικάζει τὴν αἵρεσιν τοῦ ἐγγραμμάτου ἐπισκόπου του, ὥστε ὅλοι νὰ εἶναι ἓν μέσα εἰς τὴν ἐλευθέραν ἑνότητα τῆς ζωντανῆς πίστεως, ἡ ὁποία εἶναι φανέρωσις τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ»[36].
«Ἂς ἐνθυμηθῶμεν ἀκόμη, ὅτι οἱ δύο λαοφιλέστεροι Ἅγιοι τοῦ λαοῦ μας καὶ τὴν Ὀρθοδοξίας γενικώτερα, ὁ Ἅγιος Δημήτριος καὶ ὁ Ἅγιος Γεώργιος, δὲν ἦταν οὔτε ἐπίσκοποι οὔτε ἱερεῖς οὔτε μοναχοί. Ὁ πρῶτος ἦτο ἄρχων καὶ ὁ δεύτερος στρατιώτης. Καὶ ὅμως ἑορτάζονται καὶ τιμῶνται περισσότερον ἴσως ἀπὸ Πατριάρχας καὶ Προφήτας. Διὰ τῆς θυσίας τοῦ μαρτυρίου κατέλαβον τὴν πρώτην θέσιν εἰς τὴν φάλαγγα τῶν Ἁγίων καὶ τῶν ἐνδόξων τοῦ Χριστοῦ»[37].
«Ὁ Ὠριγένης, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Διδασκαλεῖον, ἐκήρυττε καὶ εἰς τοὺς ναούς, ἰδίως εἰς Παλαιστίνην τῇ προτροπῇ τῶν ἐκεῖ ἐπισκόπων. Ὅταν ὅμως ὁ ἐπίσκοπος Δημήτριος ἐχαρακτήρισεν ὡς πρωτάκουστον τὸ ‘παρόντων ἐπισκόπων λαϊκοὺς ὁμιλεῖν’, τὸν ἰσχυρισμὸν αὐτὸν ἀνέτρεψαν οἱ ἐπίσκοποι Ἱεροσολύμων καὶ Καισαρείας μὲ τὴν βεβαίωσιν ὅτι ‘ὅπου εὑρίσκονται οἱ ἐπιτήδειοι πρὸς τὸ ὠφελεῖν τοὺς ἀδελφούς, καὶ παρακαλοῦνται τῷ λαῷ προσομιλεῖν ὑπὸ τῶν ἁγίων ἐπισκόπων· ὥσπερ ἐν Λαράνδοις Εὔελπις ὑπὸ Νέωνος καὶ ἐν Ἰκονίῳ Παῦλῖνος ὑπὸ Κέλσου καὶ ἐν Συννάδοις Θεόδωρος ὑπὸ Ἀττικοῦ τῶν μακαρίων ἀδελφῶν· εἰκὸς δὲ καὶ ἐν ἄλλοις τόποις τοῦτο γίνεσθε’ (Εὐσεβίου, Ἐκκλ. Ἱστορία ΣΤ’ 19)»[38].
«Ἡ ἐν Καρθαγένῃ συνελθοῦσα κατὰ τὸ 398 Σύνοδος διὰ τοῦ 98 Κανόνος της ἐπιτρέπει εἰς τὸν λαϊκὸν νὰ διδάσκῃ παρόντων κληρικῶν, ἐὰν | προκληθῇ ἀπ’ αὐτούς. Περισσότερον κατηγορηματικὴ παρουσιάζεται μία παραγγελία τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν (Βιβλίον Η’ 32), κατὰ τὴν ὁποίαν ‘ὁ διδάσκων, εἰ καὶ λαϊκὸς ἦ, ἔμπειρος δὲ τοῦ λόγου καὶ τὸν τρόπον σεμνός, διδασκέτω· ἔσονται γὰρ πάντες διδακτοὶ Θεοῦ’»[39].
«Ὁ Ὠριγένης, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Διδασκαλεῖον, ἐκήρυττε καὶ εἰς τοὺς ναούς, ἰδίως εἰς Παλαιστίνην τῇ προτροπῇ τῶν ἐκεῖ ἐπισκόπων. Ὅταν ὅμως ὁ ἐπίσκοπος Δημήτριος ἐχαρακτήρισεν ὡς πρωτάκουστον τὸ ‘παρόντων ἐπισκόπων λαϊκοὺς ὁμιλεῖν’, τὸν ἰσχυρισμὸν αὐτὸν ἀνέτρεψαν οἱ ἐπίσκοποι Ἱεροσολύμων καὶ Καισαρείας μὲ τὴν βεβαίωσιν ὅτι ‘ὅπου εὑρίσκονται οἱ ἐπιτήδειοι πρὸς τὸ ὠφελεῖν τοὺς ἀδελφούς, καὶ παρακαλοῦνται τῷ λαῷ προσομιλεῖν ὑπὸ τῶν ἁγίων ἐπισκόπων· ὥσπερ ἐν Λαράνδοις Εὔελπις ὑπὸ Νέωνος καὶ ἐν Ἰκονίῳ Παῦλῖνος ὑπὸ Κέλσου καὶ ἐν Συννάδοις Θεόδωρος ὑπὸ Ἀττικοῦ τῶν μακαρίων ἀδελφῶν· εἰκὸς δὲ καὶ ἐν ἄλλοις τόποις τοῦτο γίνεσθε’ (Εὐσεβίου, Ἐκκλ. Ἱστορία ΣΤ’ 19)»[40].
«Ἡ ἐν Καρθαγένῃ συνελθοῦσα κατὰ τὸ 398 Σύνοδος διὰ τοῦ 98 Κανόνος της ἐπιτρέπει εἰς τὸν λαϊκὸν νὰ διδάσκῃ παρόντων κληρικῶν, ἐὰν | προκληθῇ ἀπ’ αὐτούς. Περισσότερον κατηγορηματικὴ παρουσιάζεται μία παραγγελία τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν (Βιβλίον Η’ 32), κατὰ τὴν ὁποίαν ‘ὁ διδάσκων, εἰ καὶ λαϊκὸς ἦ, ἔμπειρος δὲ τοῦ λόγου καὶ τὸν τρόπον σεμνός, διδασκέτω· ἔσονται γὰρ πάντες διδακτοὶ Θεοῦ’»[41].
«Οἱ τέσσαρες ἀδελφοὶ [εὐεργέτες Ζωσιμᾶδες] ἔδωσαν ἀμοιβαῖον λόγον νὰ περάσουν ὅλην τὴν ζωὴν ἐν μοναξίᾳ, νὰ μὴ ἐξοδεύουν διὰ τὸν ἑαυτόν των εἰ μὴ τὸ ἀπαραίτητον καὶ νὰ θυσιάσουν ὅλην των τὴν περιουσίαν εἰς τὴν συνδρομὴν μὲν καὶ φωτισμὸν τῶν ὁμογενῶν των, εὐεργεσίαν δὲ εἰς τὰ φιλοξενήσαντα αὐτοὺς μέρη»[42].
«Κάθε ἄνθρωπος ὀφείλει νὰ ἐκπληρώςῃ μίαν ὑψηλὴν ἀποστολήν, γράφει εἰς ἕνα φίλον του. Ὅποιος γνωρίζει τὴν ἀλήθειαν καὶ δὲν τὴν μεταδίδει εἰς τοὺς ἀνθρώπους, αὐτὸς τὴν κλέπτει ἀπ’ αὐτούς»[43].
«Ἀπὸ τὴν στιγμὴν ποὺ ἐξήλθομεν ἀπὸ τὴν κολυμβήθραν καὶ ἐμυρώθημεν, ἡ ζωή μας δὲν εἶναι κάτι ἐγκόσμιον καὶ γήϊνον, ἀλλὰ κάτι ἱερόν, ποὺ ἀνήκει εἰς τὴν σφαῖραν τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ παραμικρὰ πρᾶξις μας, ὅταν γίνεται ἀπὸ ἀγάπην καὶ πρὸς δόξαν Θεοῦ, εἶναι μία λατρεία εἰς τὸν Δημιουργόν, ἕνας αἶνος καὶ μία διακήρυξις τοῦ Ὀνόματός Του»[44].
«Ἡ ζωὴ τοῦ καθενός μας, ἀνδρὸς ἢ γυναικός, πρέπει νὰ εἶναι λειτουργικὴ καὶ εὐχαριστιακή, ἕνα μυστήριον καὶ μία ἱερουργία, μία ἐνεργοποίησις τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ χρίσματός μας, μία συνεχὴς συμμετοχὴ εἰς τὸ τριπλοῦν ἀξίωμα τοῦ Ἀρχηγοῦ μας. Ἐὰν εἰς τὸν παλαιὸν Ἰσραὴλ ἐδόθη αὐτὴ ἡ ἀποστολή, πόςῳ μᾶλλον εἰς ἡμᾶς!»[45].
«Καὶ λεγέτω μέν τινα τῶν ἐνταῦθα λεχθέντων ὁ ἀνήρ· ἀκουέτω δὲ ἡ γυνή, μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ παῖδες, διδασκέτωσαν δὲ καὶ οἱ οἰκέται, καὶ ἐκκλησία λοιπὸν γενέσθω ἡ οἰκία»[46].
«Δὲν χρειάζεται [ἡ γυνή] νὰ λάβη τὴν εἰδικὴν ἱερωσύνην – νὰ γίνῃ πάστωρ, ὅπως θέλουν οἱ προτεστάνται. Ἀρκεῖ ἡ χάρις, τὴν ὁποίαν ἔχει, διὰ νὰ μιμηθῇ τὶς Πρίσκιλλες καὶ τὶς Ὀλυμπιάδες»[47].
[1] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 10.
[2] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 12.
[3] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 13.
[4] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 14.
[5] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 17.
[6] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 19.
[7] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 19.
[8] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 19-20.
[9] Μακαρίου Αἰγυπτίου, Ὁμιλία ιζ’ (PG 34, 624), παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 24-25.
[10] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Β’ πρὸς Κορινθίους, ὁμιλία 18, παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 25.
[11] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 26.
[12] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Β’ πρὸς Θεσσαλονικεῖς, ὁμιλία 4, 4 (PG 62, 492), παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 27.
[13] Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου, Ἐπιστολαί, ΟΕ’ (PG 78, 781), παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 28.
[14] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 37.
[15] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 38.
[16] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 38.
[17] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 40.
[18] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 41.
[19] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 42.
[20] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 44.
[21] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 45.
[22] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 45.
[23] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Β’ πρὸς Κορινθίους, ὁμιλία ΙΗ’ (PG 61, 527), παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 47.
[24] Κωνσταντῖνος Καλλίνικος, παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 49.
[25] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 48.
[26] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 56-57.
[27] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 58.
[28] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 61.
[29] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 63.
[30] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 70.
[31] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 71.
[32] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 72.
[33] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 72.
[34] J.Newman παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 75.
[35] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 79.
[36] Χομιακώφ, παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 79.
[37] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 83.
[38] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 84.
[39] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 84-85.
[40] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 84.
[41] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 84-85.
[42] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 93.
[43] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 104.
[44] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 114.
[45] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 114.
[46] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Γένεσιν, ὁμιλία 2 (PG 53, 31), παρά: Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 120.
[47] Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου, Χαρισματικὴ ζωή (Ἀθήνα: Δωδώνη, 1972), σ. 120.
