Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ἡ χριστιανική φιλία

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ

Ἡ Χριστιανικὴ Ἀγάπη Κινεῖται Κυκλικὰ

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἀργὰ βαδίζει ὁ Χριστός (Ἀθήνα: Ἐν Πλῷ, 2008)

Ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους εἶναι ἀκριβή. Ἐγὼ μιλῶ γιὰ τὴν ἀληθινή, θεία ἀγάπη. Βοήθησε τὸ φίλο σου γιὰ τὸ καλὸ -καὶ ζήτησε τὴ βοήθειά του γιὰ τὸ καλὸ- μόνον αὐτὸ μπορεῖ νὰ ὀνομαστεῖ πραγματικὴ φιλικὴ ἀγάπη. Ἐπιθυμῶ τὸ φίλο ὄχι γιὰ νὰ κολακεύει τὶς ἀδυναμίες μου καὶ νὰ σκεπάζει καὶ νὰ δικαιολογεῖ τὰ λάθη μου ἀλλά, ἀντίθετα, νὰ μὲ διορθώνει στὸ κακὸ καὶ νὰ μὲ ὑποστηρίζει στὸ καλό. Τέτοια φιλία εἶναι καθαρτήριο, στὸ ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος καθαρίζεται ἀπὸ τὶς ἄγριες καὶ χαμηλὲς συνήθειες καὶ διαθέσεις. Ἡ φιλία εἶναι πιὸ ἀπαραίτητη στὴν ψυχὴ παρὰ στὸ σῶμα. Στὴ θλίψη ἡ σκέψη τοῦ φίλου φέρνει εὐχάριστη ὄψη στὸ πρόσωπο. Στὸ νεκρικὸ κρεβάτι ἡ παρουσία τοῦ φίλου ὀμορφαίνει τὸ πρόσωπο τοῦ θανάτου. Ἡ φιλία εἶναι πάντοτε ἡ ζωοδότρα πνοὴ τοῦ ἀγγέλου ποὺ μᾶς παρακολουθεῖ στὴ ζωή, ποὺ μᾶς σηκώνει ὅταν πέφτουμε καὶ μᾶς ἐμπνέει ὅταν ἀποδυναμωνόμαστε.

Ἀνάλογα μὲ τὸ εἶδος τῆς ἀγάπης ποὺ προσφέρει ἕνας ἄνθρωπος στοὺς φίλους του, τέτοιους φίλους θὰ βρεῖ. Ὁ καθένας ἔχει τὸ φίλο ποὺ τοῦ ἀξίζει. Ἀνάλογα μὲ τὴν ποιότητα ἢ τὸ μέγεθος τῆς θυσίας βρίσκονται οἱ φίλοι. Θὰ πρέπει νὰ ἀπαρνηθῶ ὁτιδήποτε εὐτελὲς γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἔχω γιὰ φίλο ἐκεῖνον ποὺ τὸ ὕψος τῆς ψυχῆς του μ’ ἀρέσει. Καὶ πρέπει νὰ ἀποβάλω τὸν ἐγωισμὸ ἀγαπῶντας ἕναν μὴ ἐγωιστὴ φίλο. Καὶ πρέπει νὰ ἀποβάλω τὴ θηριωδία ἀγαπῶντας ἕναν εὐγενῆ φίλο.

Ἡ φιλία εἶναι σχολεῖο. Ὅ,τι εἴδους εἶναι ἡ φιλία τέτοιου εἴδους εἶναι καὶ τὸ σχολεῖο. Κάποιον ἡ φιλία τὸν ἀνεβάζει στὸν οὐρανὸ καὶ ἄλλον τὸν τραβᾶ στὴν κόλαση. Φιλίες οἱ ὁποῖες εἶναι συνωμοσία ἐνάντια στὸ καλὸ ὑπάρχουν ἀρκετές. Τέτοιες φιλίες ὑπάρχουν πολλὲς καὶ στὸ περιβάλλον μας. Φίλοι μποροῦν νὰ γίνουν κι ἐκεῖνοι ποὺ οὔτε γνωρίζονται οὔτε σέβονται οὔτε θυσιάζονται ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Φίλοι μποροῦν νὰ γίνουν ἄνθρωποι διαφορετικῆς ψυχοσύνθεσης γιὰ τὸ κέρδος. Φίλοι γίνονται ἄνθρωποι διαφορετικῶν ἀρχῶν ὄχι λόγω τῶν ἀρχῶν ἀλλὰ γιὰ τὸν πλοῦτο. Λόγω εἰδικοῦ καθεστῶτος γιὰ νὰ πάρουν ἄδεια ἐργασίας καὶ λόγω προμηθειῶν, λόγω πλιάτσικου καὶ κλοπῆς. […] Ποτὲ δὲ θὰ ὑπάρξει ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς, μέχρι νὰ ὑπάρξει ἀγάπη ἀνάμεσα στοὺς φίλους. Καὶ δὲ θὰ ὑπάρξει ἀγάπη ἀνάμεσα σὲ φίλους, μέχρι νὰ οἰκοδομηθεῖ ἐπάνω στὴ γνώση τῶν ἄλλων, τὸ σεβασμὸ καὶ τὴ θυσία. Ὅσο ἡ φιλία θὰ ἀποτελεῖ μόνο ὑπηρέτρια τῶν κατώτερων στόχων, τόσο θὰ κυβερνᾶ στὸν κόσμο τὸ κακό.

Πρῶτα ἔρχεται ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας, κατόπιν ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους μας, μετὰ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς μας καί, τέλος, ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ὁ Χριστὸς τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας τὴν πῆρε γιὰ μέτρο τῆς ἀγάπης μας γιὰ τοὺς ἀνθρώπους καὶ γιὰ τὸν Θεό. "Όπως ἀγαπᾶς τὸν ἑαυτό σου", λέει ὁ Χριστός, "νὰ ἀγαπᾶς καὶ τὸν πλησίον". Ἂν οἱ ἄνθρωποι εἶχαν χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό τους, γρήγορα θὰ εἶχαν καὶ χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους τους καὶ πρὸς τοὺς ἐχθρούς τους. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ βασικὴ ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων - ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας - ἀκόμα πλειοψηφεῖ ὡς ζωώδης, ἐγωιστική, ἀδηφάγα, ἀκάθαρτη, ὁπότε καὶ κάθε ἄλλη ἀγάπη, βασιζόμενη σὲ τέτοια ἀγάπη εἶναι ὁμοίως τέτοια.

Ὅμως, θὰ ἔρθει μιὰ καλύτερη ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀγαπιοῦνται περισσότερο μὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὴν ἀλήθεια, καὶ λόγω τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἀλήθειας, καὶ θὰ ἔχουν ἀληθινὴ ἀγάπη τόση ὅση εἶναι σήμερα ἡ ψευδὴς ἀγάπη.

Θὰ ἔρθει ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ φίλος γιὰ τὸν φίλο θὰ εἶναι ἱερέας καὶ ἐξομολόγος, καὶ ὄχι συνεργάτης στὴν συγκέντρωση πλούτου καὶ τὴν ἀπόλαυση αὐτοῦ του κόσμου. Θὰ ἔρθει ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ φίλος θὰ εἶναι γιὰ τὸν φίλο παρηγορητὴς καὶ γιατρός, καὶ ὄχι ἀποπλανητὴς καὶ ἐξολοθρευτὴς τῆς ψυχῆς.

Ὅταν ἔρθει αὐτὴ ἡ ἐποχή, τότε θὰ ἀρχίσει ἡ ἀγάπη ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Μὰ ὅσο μακριὰ καὶ ἂν εἶναι αὐτὴ ἡ ἐποχή, βρίσκεται καθ' ὁδὸν καὶ θὰ ἔρθει.