Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη
«Τὸ βιβλίο ἄντρες ἀπὸ τὸν Ἄρη, Γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη εἶναι ἕνα ἐγχειρίδιο γιὰ τὶς σχέσεις τῶν ζευγαριῶν στὴ δεκαετία τοῦ ’90. Ἀποκαλύπτει μὲ ποιὸ τρόπο διαφέρουν οἱ ἄντρες ἀπὸ τὶς γυναῖκες σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς ζωῆς τους. Οἱ ἄντρες ὄχι μόνο ἐπικοινωνοῦν μὲ διαφορετικὸ τρόπο ἀπὸ τὶς γυναῖκες, ἀλλὰ σκέφτονται, αἰσθάνονται, ἀντιλαμβάνονται, ἀντιδροῦν ἀνταποκρίνονται, ἀγαποῦν, ἔχουν ἄλλες ἀνάγκες καὶ ἐκτιμοῦν τὰ πράγματα μὲ διαφορετικὸ τρόπο. Εἶναι σχεδὸν σὰν νὰ προέρχονται ἀπὸ διαφορετικοὺς πλανῆτες, νὰ μιλοῦν διαφορετικὲς γλῶσσες καὶ νὰ χρειάζονται διαφορετικὴ τροφή»[2].
«Ποτὲ δὲν εἶναι ἀργὰ γιὰ νὰ βάλετε περισσότερη ἀγάπη στὴ ζωή σας. Χρειάζεται μόνο νὰ μάθετε ἕνα νέο τρόπο. Εἴτε κάνετε θεραπεία εἴτε ὄχι, ἐὰν ἐπιθυμεῖτε νὰ βελτιώσετε τὶς σχέσεις μὲ τὸ ἄλλο φῦλο, αὐτὸ τὸ βιβλίο εἶναι γραμμένο γιὰ ἐσᾶς»[3].
«Καθημερινά, ἑκατομμύρια ἄνθρωποι ἀναζητοῦν ἕνα σύντροφο ποὺ θὰ τοὺς ἐμπνεύσει τὴν ἀγάπη. Κάθε χρόνο, ἡ ἀγάπη ἑνώνει ἑκατομμύρια ζευγάρια, ποὺ ἀργότερα χωρίζουν ἐπειδὴ δὲν ἀγαποῦν πιὰ ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ διατηροῦν τὴν ἀγάπη τους καὶ στὸ τέλος παντρεύονται, μόνο τὸ 50% μένουν παντρεμένοι. Ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ μένουν παντρεμένοι, ἴσως τὸ 50% δὲν εἶναι ἱκανοποιημένοι. Ἐξακολουθοῦν νὰ μένουν μαζὶ σὰν ἔνδειξη πίστης, ἀπὸ ὑποχρέωση ἢ ἀπὸ τὸ φόβο μιᾶς νέας ἀρχῆς»[4].
«Δὲν ξέρει ὅτι μπορεῖ νὰ στηρίξει τὴ σύντροφό του ἀκούγοντάς την ἁπλῶς μὲ ἐνδιαφέρον καὶ κατανόηση. Δὲν ξέρει ὅτι στὴν Ἀφροδίτη ἡ συζήτηση γιὰ τὰ προβλήματα κάποιου δὲν εἶναι πρόσκληση γιὰ νὰ προταθοῦν λύσεις»[5].
«Τὴν ἑπόμενη φορὰ ποὺ χάθηκαν, ἀντὶ νὰ τοῦ προσφέρει ‘βοήθεια’, συγκράτησε τὸν ἑαυτό της καὶ δὲν τοῦ ἔδωσε καμία συμβουλή. Ἀντίθετα, πῆρε βαθιὰ ἀνάσα καὶ ἀπόλαυσε ὅσα προσπαθοῦσε νὰ κάνει ὁ Τὸμ γιὰ ἐκείνη. Ὅπως ἦταν φυσικό, ὁ Τὸμ ἐκτίμησε ἰδιαίτερα τὴν ἀποδοχὴ καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ τοῦ ἔδειξε»[6].
«Οἱ ἄντρες πρέπει νὰ θυμοῦνται ὅτι οἱ γυναῖκες συζητοῦν γιὰ τὰ προβλήματά τους μὲ σκοπὸ νὰ ἔρθουν πιὸ κοντὰ καὶ ὄχι ἀπαραίτητα γιὰ νὰ βροῦν λύσεις»[7].
«Τὰ δύο, λοιπόν, πιὸ συνηθισμένα λάθη ποὺ κάνουμε στὶς σχέσεις μας εἶναι ὅτι: 1. Ὁ ἄντρας προσπαθεῖ νὰ ἀλλάξει τὰ συναισθήματα τῆς γυναίκας του, ὅταν ἐκείνη εἶναι ταραγμένη. Γίνεται κύριος Ἐπιδιορθωτὴς καὶ τῆς προσφέρει λύσεις ποὺ ‘ἐξουδετερώνουν’ τὰ συναισθήματά της. 2. Ἡ γυναίκα προσπαθεῖ νὰ ἀλλάξει τὴ συμπεριφορὰ τοῦ ἄντρα ὅταν ἐκεῖνος κάνει λάθος. Γίνεται Ἐπιτροπὴ Βελτίωσης καὶ προσφέρει συμβουλὲς ἢ κριτικὴ χωρὶς κανεὶς νὰ τῆς τὸ ἔχει ζητήσει»[8].
«Ἡ κατανόηση αὐτῶν τῶν διαφορῶν μᾶς βοηθᾶ νὰ σεβόμαστε περισσότερο τὶς εὐαισθησίες τοῦ συντρόφου μας καὶ νὰ τὸν στηρίζουμε καλύτερα. Ἐπίσης, ἀναγνωρίζουμε ὅτι, ὅταν ὁ σύντροφός μας μᾶς ἀντιστέκεται εἶναι πιθανὸ νὰ ἔχουμε κάνει λάθος στὸ χρόνο ἢ στὸν τρόπο τῆς προσέγγισης»[9].
«Ἂν εἶστε γυναίκα, σᾶς προτείνω τὴν ἑπόμενη ἑβδομάδα νὰ συγκρατηθεῖτε καὶ νὰ μὴν κάνετε καμία κριτικὴ οὔτε νὰ δώσετε καμία συμβουλὴ στὸν ἄντρα σας, ἂν ἐκεῖνος δὲν τὸ ζητήσει. Ὁ ἄντρας σας ὄχι μόνο θὰ ἐκτιμήσει τὴ συμπεριφορά σας, ἀλλὰ θὰ σᾶς δείξει μεγαλύτερη προσοχὴ καὶ εὐαισθησία. Ἂν εἶστε ἄντρας, σᾶς προτείνω τὴν ἑπόμενη ἑβδομάδα νὰ ἀκοῦτε τὴ γυναίκα σας κάθε φορὰ ποὺ θὰ μιλάει, μὲ μοναδικὸ στόχο νὰ καταλάβετε τί αἰσθάνεται. Δαγκῶστε τὴ γλῶσσα σας κάθε φορὰ ποὺ θὰ εἶστε ἕτοιμος νὰ τῆς προσφέρεται μιὰ λύση ἢ νὰ κρίνετε αὐτὸ ποὺ νιώθει. Θὰ ἐκπλαγεῖτε ὅταν καταλάβετε πόσο πολὺ θὰ σᾶς ἐκτιμήσει γι’ αὐτή σας τὴ στάση»[10].
«Οἱ ἄντρες δὲ συνειδητοποιοῦν πόσο γρήγορα γίνονται ἀπὸ θερμοὶ καὶ τρυφεροὶ ἀπόμακροι καὶ ἀδιάφοροι. Μέσα στὴ σπηλιά του, ὁ ἄντρας ἀσχολεῖται μὲ τὸ πρόβλημά του καὶ δὲ συναισθάνεται τὸν ἀντίκτυπο ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχει ἡ ἀδιάφορη συμπεριφορά του στοὺς ἄλλους»[11].
«Ἀνακουφίζεται καὶ μόνο ποὺ ἐκφράζεται ἐλεύθερα καὶ ὁ συνομιλητής της τὴν ἀκούει. Μιλῶντας γι’ αὐτὰ ποὺ τὴν ἀπασχολοῦν αἰσθάνεται ἤδη καλύτερα»[12].
«Ὅπως ἕνας ἄντρας ἱκανοποιεῖται λύνοντας τὶς περίπλοκες λεπτομέρειες ἑνὸς προβλήματος, ἡ γυναίκα ἱκανοποιεῖται ἁπλὰ μιλῶντας γι’ αὐτές»[13].
«Γιὰ νὰ διευκολύνει τὸν ἄντρα, ἡ γυναίκα μπορεῖ νὰ τοῦ πεῖ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὸ τέλος τῆς ἱστορίας καὶ μετὰ νὰ προχωρήσει στὶς λεπτομέρειες. Μὴν τὸν κρατᾶτε σὲ ἀγωνία. Οἱ γυναῖκες συνηθίζουν νὰ ἀφήνουν τὴν ἀγωνία νὰ κλιμακώνεται, γιατὶ ἔτσι ἡ ἱστορία γίνεται πιὸ ἐνδιαφέρουσα. Αὐτὴ ἡ κλιμάκωση μπορεῖ ν’ ἀρέσει σὲ μιὰ ἄλλη γυναῖκα, ὁ ἄντρας, ὅμως, γρήγορα θὰ κουραστεῖ»[14].
«Γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ δὲν καταλαβαίνει ὅτι ἡ γυναίκα του δὲν τοῦ ζητᾶ λύσεις, ἀλλὰ φροντίδα καὶ κατανόηση»[15].
«Ὅταν οἱ Ἀρειανοὶ [δηλ. οἱ ἄντρες] ἔμαθαν νὰ ἀκοῦν, ἔκαναν τὴν πιὸ ἐκπληκτικὴ ἀνακάλυψη: ἄρχισαν νὰ συνειδητοποιοῦν ὅτι οἱ συζητήσεις γύρω ἀπὸ τὰ προβλήματα τῶν συντρόφων τους βοηθοῦσε κι ἐκείνους νὰ βγοῦν ἀπὸ τὴ σπηλιά τους μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ τοὺς βοηθοῦσε τὸ διάβασμα τῆς ἐφημερίδας ἢ ἡ τηλεόραση»[16].
«Γιὰ ἕναν ἄντρα, τὸ νὰ αἰσθάνεται ὅτι δὲν τὸν χρειάζονται εἶναι ἀργὸς θάνατος»[17].
«Ὅταν ἡ γυναῖκα εἶναι ταραγμένη, μπερδεμένη, ἐξουθενωμένη ἢ ἀπελπισμένη, αὐτὸ ποὺ χρειάζεται περισσότερο εἶναι ἡ συντροφικότητα. Χρειάζεται νὰ νιώθει ὅτι δὲν εἶναι μόνη. Χρειάζεται νὰ νιώθει ὅτι τὴν ἀγαποῦν καὶ τὴ φροντίζουν»[18].
«Οἱ ἄντρες δραστηριοποιοῦνται ἰδιαίτερα ὅταν αἰσθάνονται ὅτι ἡ γυναῖκα τους ἔχει ἀνάγκη, ἀλλὰ ἀπομακρύνονται ὅταν βλέπουν ὅτι ἡ ἀνάγκη γίνεται ἀνημπόρια καὶ μιζέρια»[19].
«χρειάζεται νὰ διαβεβαιώσω τὶς γυναῖκες ὅτι γιὰ νὰ βελτιώσουν τὴ σχέση τους δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ προσφέρουν ἀκόμα περισσότερα στὸ σύντροφό τους. Στὴν πραγματικότητα, ὁ σύντροφός τους θὰ τοὺς δώσει ἀπὸ μόνος του περισσότερα ἂν ἐκεῖνες δώσουν λιγότερα. Ὅταν ὁ ἄντρας ἀδιαφορεῖ γιὰ τὶς ἀνάγκες της, εἶναι σὰν νὰ κοιμοῦνται καὶ οἱ δύο. Ὅταν ἐκείνη ξυπνήσει καὶ θυμηθεῖ τὶς ἀνάγκες της, θὰ ξυπνήσει κι ἐκεῖνος καὶ θὰ θελήσει νὰ τὶς ἱκανοποιήσει»[20].
«Πολὺ συχνά, ἂν ὁ ἕνας σύντροφος κάνει μιὰ ἀλλαγὴ πρὸς τὸ καλύτερο, ἀκολουθεῖ καὶ ὁ ἄλλος. Αὐτὴ ἡ προβλεπόμενη σύμπτωση εἶναι ἀπὸ τὰ μαγικὰ πράγματα ποὺ συμβαίνουν στὴ ζωή μας»[21].
«Ὁ πιὸ βαθὺς φόβος ἑνὸς ἄντρα εἶναι ὅτι δὲν εἶναι ἀρκετὰ καλὸς ἢ ἀρκετὰ ἱκανός. Ἀντισταθμίζει, λοιπόν, αὐτὸν τὸ φόβο αὐξάνοντας τὴ δύναμη καὶ τὶς ἱκανότητές του. Πρωταρχικὴ ἀξία στὴ ζωή του ἔχουν ἡ ἐπιτυχία, ἡ ἐπίτευξη τῶν στόχων του καὶ ἡ ἀποδοτικότητα»[22].
«Ἂν ἕνα ἀγόρι ἔχει τὴν τύχη νὰ μεγαλώσει μὲ ἕναν πατέρα, ὁ ὁποῖος εἶναι σὲ θέση νὰ καλύπτει τὶς ἀνάγκες τῆς μητέρας του, ὡς ἐνήλικος θὰ αἰσθάνεται σιγουριὰ στὶς σχέσεις του μὲ τὸ ἄλλο φῦλο, γιατὶ θὰ ξέρει ὅτι μπορεῖ νὰ ἱκανοποιήσει κι αὐτὸς τὶς ἀνάγκες τῆς συντρόφου του. Δὲν τρομοκρατεῖται ἀπὸ τὴν προοπτικὴ τῆς δέσμευσης, γιατὶ γνωρίζει ὅτι μπορεῖ νὰ τὰ βγάλει πέα. Γνωρίζει ἐπίσης ὅτι, ἀκόμα κι ἂν δὲν τὰ βγάλει πέρα, παραμένει ἐπαρκὴς καὶ ἀξίζει τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐκτίμηση τῆς συντρόφου του, γιατὶ κάνει ὅ,τι καλύτερο μπορεῖ. Δὲν καταδικάζει τὸν ἑαυτό του, γιατὶ γνωρίζει ὅτι δὲν εἶναι τέλειος. Κάνει πάντα ὅ,τι καλύτερο καὶ αὐτὸ εἶναι ἀρκετό. Μπορεῖ νὰ ζητᾶ συγνώμη γιὰ τὰ λάθη του, γιατί, καθὼς κάνει ὅ,τι καλύτερο μπορεῖ, περιμένει τὴ συγχώρηση, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀναγνώριση τῶν προσπαθειῶν του»[23].
«Τὸ μεγαλύτερο πρόβλημα στὶς σχέσεις εἶναι ὅταν ἀπὸ τὴν ἐπικοινωνία τοῦ ζευγαριοῦ λείπει ἡ σαφήνεια τῶν μηνυμάτων καὶ ἡ ἔκφραση τῆς ἀγάπης τους»[24].
«Εἰδικὰ σὲ μιὰ στενὴ σχέση, οἱ ἄντρες πρέπει νὰ αἰσθανθοῦν πολὺ ἀσφαλεῖς πρὶν ἀνοιχτοῦν καὶ ζητήσουν βοήθεια»[25].
«Ἤ, πάλι, θὰ μπορούσατε νὰ πεῖτε: ‘Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ ἕνα θέμα, ἀλλὰ δὲν ξέρω πῶς νὰ σοῦ τὸ πῶ. [Παύση]. Δὲ θέλω νὰ σὲ προσβάλω, ἀλλὰ πραγματικὰ ὑπάρχει κάτι ποὺ μ’ ἐνοχλεῖ. Μπορεῖς νὰ μὲ ἀκούσεις καὶ μετὰ νὰ μοῦ πεῖς πῶς θὰ μποροῦσε νὰ τὸ ἔχω πεῖ καλύτερα;’ Αὐτὸ θὰ τὸν κάνει νὰ προετοιμαστεῖ γιὰ κάτι πολὺ σοβαρὸ καὶ μετὰ χαρούμενος θὰ διαπιστώσει ὅτι δὲν ἦταν καὶ τόσο σημαντικό»[26].
«Οἱ ἄντρες πρέπει νὰ βροῦν τρόπους νὰ δείχνουν στὶς συντρόφους τους ὅτι νοιάζονται καὶ ὅτι τὶς φροντίζουν, ἐνῶ οἱ γυναῖκες πρέπει νὰ βροῦν τρόπους νὰ δείχνουν στοὺς ἄντρες ὅτι τοὺς ἐμπιστεύονται»[27].
«Αὐτὸ τὸ περιστατικὸ κρύβει ἕνα σημαντικὸ μυστικὸ γιὰ τὴ βελτίωση τῶν σχέσεων τῶν δύο φύλων. Μπορεῖτε νὰ κάνετε μικρὲς ἀλλαγὲς χωρὶς νὰ θυσιάσετε τὴν ἀληθινή σας φύση. Αὐτὸ ἦταν τὸ μυστικὸ τῆς ἐπιτυχίας τῶν κατοίκων τοῦ Ἄρη καὶ τῆς Ἀφροδίτης. Πρόσεξαν καὶ οἱ δύο ὥστε νὰ μὴ θυσιάσουν τὴν ἀληθινή του ταυτότητα, ἀλλὰ ἦταν καὶ οἱ δύο πρόθυμοι νὰ κάνουν μικρὲς ἀλλαγὲς στὸν τρόπο ποὺ ἐπικοινωνοῦσαν. Ἔμαθαν ὅτι μποροῦν νὰ βελτιώσουν τὶς σχέσεις τους δημιουργῶντας νέες ἢ ἀλλάζοντας μερικὲς ἁπλὲς φράσεις»[28].
«Ὅπως ἰσχύει σὲ κάθε τέχνη, γιὰ νὰ γίνεις καλὸς ἀκροατὴς χρειάζεται ἐξάσκηση. Κάθε μέρα, ὅταν γυρνῶ στὸ σπίτι, ψάχνω τὴν Μπόνι καὶ τὴ ρωτῶ πῶς πέρασε τὴ μέρα της, ἐξασκῶντας ἔτσι τὴν τέχνη τοῦ καλοῦ ἀκροατῆ»[29].
«Οἱ σχέσεις ἀνάμεσα στὰ δύο φῦλα ἀνθίζουν ὅταν ὑπάρχει ἀμοιβαία ἀποδοχὴ καὶ σεβασμὸς τῶν ἐγγενῶν διαφορῶν τους»[30].
«Χωρὶς ἐκτίμηση καὶ ἐνθάρρυνση, ὁ ἄντρας κινδυνεύει νὰ χάσει τὸ ἐνδιαφέρον του, γιατὶ αἰσθάνεται ὅτι τὸ ν’ ἀκούει δὲν εἶναι τίποτα – δὲν κάνει κάτι ἀκούγοντας – καὶ δὲ συνειδητοποιεῖ πόσο πολύτιμο εἶναι αὐτὸ ποὺ τῆς προσφέρει»[31].
«Εἶναι πολὺ πιὸ ἀποτελεσματικὸ νὰ διδάξεις σὲ ἕναν ἄντρα νὰ ἀκούει, παρὰ νὰ τοῦ διδάξεις νὰ ἀνοιχτεῖ καὶ νὰ εἶναι εὐάλωτος. Καθὼς μαθαίνει νὰ ἀκούει κάποιον ποὺ ἀγαπάει καὶ βλέποντας ὅτι αὐτὸ ποὺ κάνει ἐκτιμᾶται, σταδιακὰ θ’ ἀνοιχτεῖ καὶ θὰ θελήσει νὰ μοιραστεῖ τὰ συναισθήματά του»[32].
«Γιὰ νὰ ξεκινήσει τὴ συζήτηση, ἡ ἔξυπνη γυναίκα μαθαίνει νὰ μὴν ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὸν ἄντρα νὰ μιλήσει, ἀλλὰ νὰ τοῦ ζητᾶ νὰ τὴν ἀκούσει. Καθὼς ὁ στόχος της ἀλλάζει, ἡ πίεση πάνω του χαλαρώνει. Μαθαίνει νὰ ἀνοίγεται καὶ νὰ μοιράζεται τὰ συναισθήματά της, χωρὶς νὰ ἀπαιτεῖ νὰ κάνει κι ἐκεῖνος τὸ ἴδιο»[33].
«Ἡ γυναίκα εἶναι σὰν τὸ κῦμα. Ὅταν αἰσθάνεται ὅτι τὴν ἀγαποῦν, ἡ αὐτοπεποίθησή της ἀνεβαίνει, μετὰ ὅμως πέφτει μὲ μιὰ κίνηση ποὺ θυμίζει κῦμα. Ὅταν αἰσθάνεται πραγματικὰ καλά, φτάνει στὴν κορυφή, ἀλλὰ ξαφνικὰ ἡ διάθεσή της μπορεῖ νὰ ἀλλάξει καὶ τὸ κῦμα της συνθλίβεται στὸ ἔδαφος. Ἡ συντριβὴ αὐτὴ εἶναι παροδική. Ἀφοῦ ‘πιάσει πάτο’, πάλι ξαφνικὰ ἡ διάθεσή της θὰ ἀλλάξει καὶ θὰ ξαναρχίσει νὰ αἰσθάνεται καλὰ μὲ τὸν ἑαυτό της. Αὐτόματα τὸ κῦμα της ἀρχίζει νὰ φουσκώνει ξανά»[34].
«Ἐκεῖνο ποὺ ἔχει ἀνάγκη πάνω ἀπ’ ὅλα εἶναι νὰ βρίσκεται κάποιος μαζί της καθὼς πέφτει, νὰ τὴν ἀκούει, νὰ μοιράζεται τὰ συναισθήματά της καὶ νὰ νιώθει αὐτὸ ποὺ περνάει»[35].
«Ὁ ἔξυπνος ἄντρας μαθαίνει νὰ κάνει τὰ ἀδύνατα δυνατὰ προκειμένου νὰ βοηθήσει τὴ σύντροφό του νὰ νιώθει ἀσφαλὴς ὅταν ‘σηκώνεται’ καί ‘πέφτει’. Παύει νὰ κάνει κριτικὴ νὰ προβάλλει ἀπαιτήσεις καὶ μαθαίνει πῶς νὰ τῆς προσφέρει τὴν ὑποστήριξη ποὺ χρειάζεται. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ὅτι ἀπολαμβάνει μιὰ σχέση πλούσια σὲ ἀγάπη καὶ πάθος ποὺ αὐξάνεται καθὼς τὰ χρόνια περνοῦν»[36].
«Τὸ νὰ πεῖ σὲ μιὰ γυναῖκα πὼς δὲν πρέπει νὰ αἰσθάνεται πληγωμένη εἶναι τὸ χειρότερο πράγμα ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ κάνει ὁ ἄντρας. Τὴν πληγώνει ἀκόμα περισσότερο – σὰν νὰ χώνεις ἕνα ἀγκάθι σὲ μιὰ ἀνοιχτὴ πληγή»[37].
«Καταλαβαίνω ὅτι αἰσθάνεσαι πληγωμένη καὶ χρειάζομαι λίγο χρόνο γιὰ νὰ τὸ σκεφτῶ. Ἂς κάνουμε ἕνα διάλειμμα»[38].
«Γενικά, ὁ ἄντρας αἰσθάνεται ὑπερβολικὰ μεγάλη πίεση ἂν ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ πηγὴ ἀγάπης καὶ ὑποστήριξης»[39].
«Παραθέτω ἐδῶ τὶς διαφορετικὲς ἐκφράσεις ἀγάπης, τὴ μία δίπλα στὴν ἄλλη: Οἱ γυναῖκες χρειάζονται 1. Φροντίδα 2. Κατανόηση 3. Σεβασμὸ 4. Ἀφοσίωση 5. Σοβαρὴ ἀντιμετώπιση 6. Ἐπιβεβαίωση. Οἱ ἄντρες χρειάζονται: 1. Ἐμπιστοσύνη 2. Ἀποδοχὴ 3. Ἐκτίμηση κι εὐγνωμοσύνη 4. Θαυμασμὸ 5. Ἐπιδοκιμασία 6. Ἐνθάρρυνση»[40].
«Ἡ ἀγάπη συχνὰ σβήνει, γιατί, ἐνστικτωδῶς, οἱ ἄνθρωποι δίνουν στοὺς ἄλλους ἐκεῖνο ποὺ θέλουν νὰ πάρουν»[41].
«Ὅταν ὁ ἄντρας ἀκούει τὴ γυναῖκα νὰ ἐκφράζει τὰ συναισθήματά της χωρὶς νὰ θυμώνει ἢ νὰ σαστίζει, τῆς κάνει ἕνα καταπληκτικὸ δῶρο. Τῆς προσφέρει ἕνα ἀσφαλὲς περιβάλλον γιὰ νὰ ἐκφραστεῖ. Ὅσο περισσότερο εἶναι σὲ θέση νὰ ἐκφραστεῖ, τόσο περισσότερο αἰσθάνεται ὅτι ὁ σύντροφός της τὴν ἀκούει καὶ τὴν καταλαβαίνει καὶ τόσο περισσότερο εἶναι σὲ θέση νὰ τοῦ δώσει τὴ γεμάτη ἀγάπη ἐμπιστοσύνη, ἀποδοχή, ἐκτίμηση, θαυμασμό, ἐπιδοκιμασία καὶ ἐνθάρρυνση ποὺ χρειάζεται ἐκεῖνος»[42].
«Ὁ ἄντρας γιὰ νὰ βελτιωθεῖ, ἔχει ἀνάγκη νὰ νιώθει ὅτι ἐκείνη τὸν ἀγαπάει καὶ τὸν ἀποδέχεται. Διαφορετικὰ ὑπερασπίζεται τὸν ἑαυτό του καὶ μένει ἴδιος. Ἔχει τὴν ἀνάγκη νὰ νιώθει ἀποδεκτὸς ἀκριβῶς ὅπως εἶναι καὶ τότε θὰ ἀναζητήσει ἀπὸ μόνος του τρόπους νὰ βελτιωθεῖ»[43].
«Ἡ λύση ἑνὸς καβγᾶ ἀπαιτεῖ νὰ ἐπεκτείνουμε ἢ νὰ διευρύνουμε τὴν ὀπτική μας γωνία, ὥστε νὰ συμπεριλάβει καὶ νὰ ἐνσωματώσει μιὰ ἄλλη ἄποψη. Γιὰ νὰ τὸ πετύχουμε αὐτό, χρειάζεται νὰ νιώθουμε ὅτι μᾶς ἐκτιμοῦν καὶ μᾶς σέβονται»[44].
«Γιὰ νὰ ἀποφεύγουμε τοὺς καβγάδες, πρέπει νὰ θυμόμαστε ὅτι ὁ σύντροφός μας δὲν ἀντιδρᾶ σ’ αὐτὸ ποὺ λέμε, ἀλλὰ στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο τὸ λέμε. Χρειάζονται δυὸ γιὰ νὰ στηθεῖ ἕνας καβγάς, ἀλλὰ ἀρκεῖ ἕνας γιὰ νὰ σταματήσει»[45].
«Ὅταν δὲν τῆς ἀρέσει κάτι ποὺ ἔχει κάνει ἐκεῖνος, τὸ παίρνει συνήθως πολὺ προσωπικὰ καὶ αἰσθάνεται ὅτι ἀπορρίπτεται ὁ ἴδιος καὶ ὄχι ἡ πράξη του»[46].
«Ὁ πιὸ εὔκολος τρόπος νὰ ἀποφύγεις ἕναν καβγὰ εἶναι νὰ πεῖς ‘λυπᾶμαι’»[47].
«Τὸ νὰ υἱοθετήσετε ὁρισμένες ‘προαποφασισμένες φράσεις κοινῆς ἀποδοχῆς’ μπορεῖ νὰ σᾶς βοηθήσει τρομερὰ νὰ μειώσετε τὴν ἔνταση ὅταν ὑπάρχουν συγκρούσεις»[48].
«Μπορεῖ κανεὶς νὰ μιλάει μὲ εἰλικρίνεια καὶ εὐθύτητα γιὰ τὰ συναισθήματά του, ἐκφράζοντάς τα μὲ τρόπο ποὺ δὲν προσβάλλει καὶ δὲν πληγώνει»[49].
«Ὅταν ζητάει τὴ βοήθειά σας, πεῖτε της ναὶ ἢ ὄχι, ἀλλὰ μὴν τὴν κάνετε νὰ αἰσθάνεται ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ σᾶς τὴ ζητήσει»[50].
«Ἀνακάλυψα ὅτι, ὅταν ἤμουν ἐπιτυχημένος στὸ σπίτι, ἡ δουλειά μου ἀντικατόπτριζε αὐτὴ τὴν ἐπιτυχία. Συνειδητοποίησα ὅτι ἡ ἐπιτυχία στὸν ἐπαγγελματικὸ τομέα δὲ στηριζόταν μόνο στὴ σκληρὴ δουλειά, ἀλλὰ καὶ στὴν ἱκανότητά μου νὰ ἐμπνέω ἐμπιστοσύνη στοὺς ἄλλους. Καὶ ὅταν ἔνιωθα ὅτι ἡ οἰκογένειά μου μὲ ἀγαπάει, ὄχι μόνο αἰσθανόμουν πιὸ σίγουρος γιὰ τὸν ἑαυτό μου, ἀλλὰ καὶ οἱ ἄλλοι μὲ ἐμπιστεύονταν καὶ μὲ ἐκτιμοῦσαν περισσότερο»[51].
«Τὸ γεγονὸς ὅτι δέχεται νὰ κάνει αὐτὸ ποὺ θέλετε ἐσεῖς δὲ σημαίνει ὅτι τὸ θέλει καὶ ἡ ἴδια. Ρωτῆστε την τί θὰ ἤθελε νὰ κάνει. Συγκεντρῶστε πληροφορίες σχετικὰ μὲ τὰ μέρη ποὺ τῆς ἀρέσουν καὶ μετὰ προσφερθεῖτε νὰ τὴν πᾶτε σ’ αὐτά»[52].
«Ἡ ἀρνητικὴ βαθμολογία εἶναι καταστροφικὴ γιὰ μιὰ σχέση. Κάνει τὴ γυναῖκα νὰ αἰσθάνεται ὅτι ὁ σύντροφός της δὲν τὴν ἐκτιμᾶ καὶ τὸν ἄντρα νὰ μὴν ἔχει καμία διάθεση νὰ προσφέρει. Ἂν μέσα στὸ μυαλό του ἀρνεῖται ὅλη τὴ γεμάτη ἀγάπη βοήθεια ποὺ τοῦ ἔχει δώσει ἐκείνη, ὅταν τὴ δεῖ νὰ ἐκφράζει κάποιον ἀρνητισμό (πράγμα ποὺ εἶναι φυσικὸ νὰ συμβαίνει ποὺ καὶ πού), τότε χάνει τὴ διάθεσή του νὰ δώσει. Γίνεται παθητικός. Ἡ Πέμπτη αὐτὴ γνώση ἔχει πρακτικὲς ἐφαρμογὲς τόσο γιὰ τοὺς ἄντρες ὅσο καὶ γιὰ τὶς γυναῖκες»[53].
«Τὶς στιγμὲς ποὺ αἰσθάνεστε ὅτι δὲ σᾶς ἀγαπάει, ὅτι σᾶς ἔχει προσβάλει ἢ σᾶς ἔχει πληγώσει, συγχωρῆστε την καὶ θυμηθεῖτε ὅλα τὰ καλὰ πράγματα ποὺ σᾶς ἔχει δώσει ἀντὶ νὰ τὴν τιμωρήσετε μὲ τὸ νὰ τὰ ἀρνηθεῖτε. Ἀντὶ νὰ τὴν τιμωρήσετε, ζητῆστε της τὴ βοήθεια ποὺ θέλετε καὶ θὰ σᾶς τὴ δώσει. Μὲ σεβασμό, δεῖξτε της πόσο σᾶς πλήγωσε καὶ μετὰ δῶστε της τὴν εὐκαιρία νὰ ζητήσει συγνώμη»[54].
«Οἱ σχέσεις εἶναι ἐξουθενωτικὲς μέχρι νὰ μάθουμε πῶς νὰ κατευθύνουμε τὴν ἐνέργειά μας στὰ πράγματα ποὺ ὁ σύντροφός μας ἐκτιμᾶ περισσότερο»[55].
«Γράμμα Ἀγάπης μὲ ἀντεστραμμένους ρόλους. Ἂν δυσκολεύεστε νὰ συγχωρήσετε κάποιον, παραστῆστε ὅτι εἶστε ἐκεῖνος γιὰ λίγα λεπτὰ καὶ γράψτε ἕνα Γράμμα Ἀγάπης ἀπὸ ἐκεῖνον πρὸς ἐσᾶς. Θὰ ἐκπλαγεῖτε ὅταν δεῖτε πόσο γρήγορα θὰ εἶστε σὲ θέση νὰ τὸν συγχωρήσετε»[56].
«Πολλὰ ζευγάρια, νομίζουν ἐσφαλμένα ὅτι ἡ ἀνικανότητά τους νὰ ἐπικοινωνήσουν ἐπιτυχῶς μὲ ἀγάπη σημαίνει ὅτι δὲν ἀγαποῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο ἀρκετά. Ἀσφαλῶς ἡ ἀγάπη παίζει ρόλο, ἀλλὰ ἡ ἱκανότητα ἐπικοινωνίας εἶναι πολὺ πιὸ σημαντικὸ συστατικό. Εὐτυχῶς, πρόκειται γιὰ ἱκανότητα ἢ δεξιότητα ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ διδαχτεῖ»[57].
«Ἂν ἔχετε προβλήματα ἐπικοινωνίας, αὐτὸ δὲν εἶναι κατάρα οὔτε καὶ εὐθύνονται ἀποκλειστικὰ οἱ γονεῖς σας. Εἶναι ἁπλούστατα ἔλλειψη σωστῆς ἐκπαίδευσης καὶ | ἀσφάλειας, ὥστε νὰ κάνετε ἐξάσκηση χωρὶς νὰ πληρώσετε ὑπερβολικὰ μεγάλο τίμημα»[58].
«Γιὰ νὰ ἐπανεκπαιδεύσουμε τὸν ἑαυτό μας πρέπει νὰ γίνουμε οἱ γονεῖς τοῦ ἑαυτοῦ μας. Πρέπει νὰ ἀναγνωρίσουμε ὅτι ὑπάρχει ἕνα συναισθηματικὸ ἄτομο μέσα μας, τὸ ὁποῖο ἀναστατώνεται ἀκόμα καὶ ὅταν τὸ λογικό, ἐνήλικο μυαλό μας λέει ὅτι δὲν ὑπάρχει κανένας λόγος νὰ ἀναστατωνόμαστε. Πρέπει νὰ ἀπομονώσουμε τὸ συναισθηματικὸ κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ νὰ γίνουμε ἕνας γονιὸς γεμᾶτος ἀγάπη γι’ αὐτό. Πρέπει νὰ ρωτήσουμε τὸν ἑαυτό μας, ‘Τί συμβαίνει; Πληγώθηκες; Τί αἰσθάνεσαι; Τί ἔγινε καὶ ἀναστατώθηκες τόσο; Γιατὶ ἔχεις θυμώσει; Γιατὶ στενοχωριέσαι; Τί φοβᾶσαι; Τί θέλεις;’»[59].
«Ἡ τραγικὴ εἰρωνεία εἶναι ὅτι ἡ ἴδια ἡ προσπάθεια νὰ ἀποφύγουμε τὰ ἀρνητικά μας συναισθήματα τοὺς δίνει τὴ δύναμη νὰ ἐλέγχουν τὴ ζωή μας. Μὲ τὸ νὰ μάθουμε νὰ ἀκοῦμε καὶ νὰ φροντίζουμε τὰ βαθύτερα συναισθήματά μας, σταδιακὰ θὰ χάσουν τὴ δύναμή τους»[60].
«οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς καταστροφικὲς ἔμμονες ἰδέες μας, οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ψυχαναγκασμοὺς καὶ τοὺς ἐθισμούς μας εἶναι ἐκφράσεις τῶν βαθύτερων συναισθηματικῶν τραυμάτων μας»[61].
«Ὅταν ὁ ἄντρας γκρινιάζει, εἶναι καλὸ σημάδι· προσπαθεῖ νὰ ζυγίσει τὴ δική σας παράκληση ἔναντι τῶν δικῶν του ἀναγκῶν»[62].
«Μὴν ἀποδοκιμάσετε τὴν γκρίνια του. Ἂν δὲν μιλήσετε καὶ παραμείνετε σιωπηλή, ἔχετε πιθανότητες νὰ κάνει αὐτὸ ποὺ τοῦ ζητήσατε. Ἂν σπάσετε τὴ σιωπή, χάνετε τὴ δύναμή σας»[63].
«Συναισθήματα ποὺ δὲν μπορούσαμε νὰ ἐκφράσουμε στὸ παρελθὸν ξαφνικὰ μᾶς πλημμυρίζουν ὅταν εἴμαστε ἀσφαλεῖς καὶ μποροῦμε νὰ τὰ βιώσουμε. Ἡ ἀγάπη βγάζει στὴν ἐπιφάνεια τὰ ἀπωθημένα συναισθήματά μας»[64].
«Ὁ πόνος τοῦ παρελθόντος προβάλλεται στὸ παρόν. Πράγματα στὰ ὁποῖα κανονικὰ δὲ θὰ δίνατε ἰδιαίτερη σημασία τώρα σᾶς πονοῦν πολύ»[65].
«ὅταν ἀναστατώνεστε πολὺ γιὰ κάτι, αὐτὸ συνδέεται καὶ μὲ τὸ παρελθόν σας»[66].
«Ἡ πρώτη σας τάση θὰ εἶναι εἴτε νὰ τὸ βάλετε στὰ πόδια, μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀγάπη, ἢ νὰ αὐξήσετε τὶς ἐξαρτήσεις σας. Αὐτὴ εἶναι ἡ στιγμὴ νὰ ἀντιμετωπίσετε τὰ συναισθήματά σας καὶ νὰ μὴν τὸ βάλετε στὰ πόδια. Ὅταν βαθιὰ συναισθήματα βγαίνουν στὴν ἐπιφάνεια, θὰ ἦταν σοφὸ ἐκ μέρους σας νὰ ζητήσετε τὴ βοήθεια ἑνὸς θεραπευτῆ»[67].
«Μιὰ σχέση μοιάζει μὲ ἕναν κῆπο. Γιὰ νὰ ἀνθίσει, πρέπει νὰ ποτίζεται τακτικά. Ἔχει ἀνάγκη ἰδιαίτερης φροντίδας καὶ γι’ αὐτὸ ὀφείλουμε νὰ λαμβάνουμε ὑπόψη τὶς ἐποχὲς καθὼς καὶ τὸν ἀπρόβλεπτο καιρό. Καινούριοι σπόροι πρέπει νὰ φυτευτοῦν καὶ τὰ ἀγριόχορτα νὰ ξεριζωθοῦν. Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο, γιὰ νὰ κρατηθεῖ ἡ μαγεία τῆς ἀγάπης ζωντανή, πρέπει νὰ καταλάβουμε τὶς ἐποχές της καὶ νὰ φροντίσουμε τὶς εἰδικὲς ἀνάγκες ποὺ δημιουργεῖ κάθε ἐποχή»[68].
[1] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 19.
[2] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 20.
[3] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 24.
[4] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 33.
[5] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 38.
[6] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 43.
[7] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 45.
[8] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 48.
[9] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 49.
[10] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 55.
[11] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 65.
[12] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 66.
[13] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 71.
[14] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 71.
[15] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 70.
[16] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 73.
[17] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 82.
[18] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 83.
[19] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 92.
[20] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 95.
[21] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 96.
[22] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 97.
[23] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 100.
[24] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 105.
[25] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 131.
[26] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 132.
[27] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 135.
[28] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 138.
[29] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 147.
[30] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 148.
[31] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 163.
[32] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 167.
[33] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 176.
[34] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 177.
[35] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 181.
[36] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 191.
[37] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 194.
[38] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 200.
[39] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 201.
[40] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 208.
[41] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 222.
[42] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 227.
[43] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 230.
[44] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 236.
[45] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 239.
[46] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 245.
[47] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 254.
[48] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 273.
[49] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 273.
[50] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 282.
[51] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 293.
[52] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 305.
[53] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 306.
[54] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 306.
[55] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 318.
[56] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 350.
[57] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 352.
[58] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 356-357.
[59] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 363.
[60] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 365.
[61] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 369.
[62] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 405.
[63] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 409.
[64] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 416.
[65] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 417.
[66] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 425.
[67] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 429.
[68] John Gray, Ἄνδρες ἀπὸ τὸν Ἄρη γυναῖκες ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη (Ἀθήνα: Φυτράκης, 201419), σ. 431.
