Ἐξωχριστιανικές μαρτυρίες περί τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

ΕΞΩΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΕΡΙ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Οἱ ἐξωχριστιανικὲς μαρτυρίες γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὀλίγες μέν, ἀλλὰ ἐπαρκεῖς. Μὴ λησμονοῦμε ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἔζησε καὶ ἔδρασε ὡς ἕνας ἄσημος ραββῖνος στὴν Ἰουδαία. Δὲν ἦταν, λοιπόν, δυνατὸν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ αὐτὸν καὶ μὲ τὸ κίνημά του πολλοὶ ἱστορικοὶ τῆς ἐποχῆς. Σημειώνομε κατωτέρω τὶς σημαντικώτερες ἐξωχριστιανικὲς μαρτυρίες[1]:

 Μαρτυρία Θαλλοῦ: «Τοῦτο τὸ σκότος [τὴν Μ. Παρασκευή, ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ] ἔκλειψιν ἡλίου Θαλλὸς ἀποκαλεῖ ἐν τρίτῃ τῶν Ἱστοριῶν, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ ἀλόγως»[2].

Μαρτυρία Μαρὰ βὰρ Σαραπίωνος: «Ποίαν ὠφέλειαν ἀπεκόμισαν τάχα οἱ Ἀθηναῖοι φονεύσαντες τὸν Σωκράτην, παρὰ μόνον τὴν ἀνταπόδοσιν μὲ λιμὸν καὶ λοιμόν; Ἢ οἱ Σάμιοι ἐξορίσαντες τὸν Πυθαγόραν, παρὰ τὸ ὅτι ἡ χώρα των ἐκαλύφθη ἀπὸ τὴν ἄμμον; Ἢ οἱ Ἰουδαῖοι ἐκ τῆς καταδίκης τοῦ σοφοῦ των Βασιλέως, ἕνεκα τῆς ὁποίας ἀπὸ τότε τοὺς ἀφῃρέθη τὸ βασίλειον; Διότι δικαίως ἐξεδικήθη ὁ Θεὸς διὰ τοὺς τρεῖς ἐκείνους σοφούς ... οἱ δ’ Ἰουδαῖοι καταστραφέντες καὶ ἐκ τῆς χώρας αὐτῶν διωχθέντες ζῶσιν ἐν τῇ διασπορᾷ ... ὁ σοφὸς βασιλεὺς δὲν ἀπέθανε χάρις εἰς τοὺς νέους νόμους ποὺ ἔδωσε»[3].

Μαρτυρία Τακίτου: «Ὁ Νέρων ὑπέβαλεν εἰς ἰδιαιτέρας τιμωρίας ἐκείνους τοὺς ὁποίους ... ὁ λαὸς ὠνόμαζε Χριστιανούς. Ἐκεῖνος ἀπὸ τὸν ὁποῖον προῆλθε τὸ ὄνομα εἶναι ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ἐθανατώθη ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Τιβερίου, ὅταν διοικητὴς τῆς ἐπαρχίας (τῆς Ἰουδαίας) ἦτο ὁ Πόντιος Πιλᾶτος. Ἡ πρὸς καιρὸν κατασταλεῖσα ὀλεθρία δεισιδαιμονία ἀνεφάνη πάλιν ὄχι μόνον εἰς τὴν Ἰουδαίαν, τὴν ἑστίαν αὐτοῦ τοῦ κακοῦ, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Ρώμην, ὅπου ἀπὸ παντοῦ μαζεύονται καὶ ἀκούονται ὅλα τὰ κακὰ καὶ αἰσχρά»[4].

Μαρτυρία Σουετωνίου: «ὑπέστησαν τιμωρίας οἱ Χριστιανοί, ἄνθρωποι νέας καὶ κακοποιοῦ δεισιδαιμονίας»[5]. «Τοὺς Ἰουδαίους οἱ ὁποῖοι τῇ ὑποκινήσει τοῦ Χρήστου (Chresto) ἐδημιούργουν θόρυβον εἰς τὴν Ρώμην, τοὺς ἐξώρισεν»[6].

Μαρτυρία Πλινίου: «ἡ μόνη ἐνοχὴ ἢ πλάνη τῶν Χριστιανῶν ἦτο αὐτή: συνήθιζον νὰ συνέρχωνται εἰς τακτὴν ἡμέραν πρὸ τῆς ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου καὶ νὰ ἀναπέμπουν ὕμνον εἰς τὸν Χριστὸν ὡς εἰς Θεόν»[7].

Μαρτυρία Ἰωσήπου: «Ὁ Ἄνανος (ἀρχιερεύς) ... καθίζει συνέδριον κριτῶν καὶ παραγαγὼν εἰς αὐτὸ τὸν ἀδελφὸν τοῦ Ἰησοῦ τοῦ λεγομένου Χριστοῦ (Ἰάκωβος ὄνομα αὐτῷ) καί τινας ἑτέρους, ὡς παρανομησάντων κατηγορίαν ποιησάμενος παρέδωκε λευσθησομένους»[8]. «Γίγνεται δὲ κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον Ἰησοῦς, σοφὸς ἀνήρ, εἴ γε ἄνδρα αὐτὸν λέγειν χρή. ἦν γὰρ παραδόξων ἔργων ποιητής, διδάσκαλος ἀνθρώπων τῶν ἡδονῇ τἀληθῆ δεχομένων. καὶ πολλοὺς μὲν Ἰουδαίους, πολλοὺς δὲ καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐπηγάγετο. ὁ Χριστὸς οὗτος ἦν. καὶ αὐτόν, ἐνδείξει τῶν πρώτων ἀνδρῶν τῶν παρ’ ἡμῖν, σταυρῷ ἐπιτετιμηκότος Πιλάτου, οὐκ ἐπαύσαντο οἱ τὸ πρῶτον αὐτὸν ἀγαπήσαντες· ἐφάνη γὰρ αὐτοῖς τρίτην ἔχων ἡμέραν πάλιν ζῶν τῶν θείων προφητῶν ταῦτά τε καὶ ἄλλα μυρία θαυμάσια περὶ αὐτοῦ εἰρηκότων· εἰσέτι τε νῦν τῶν χριστιανῶν ἀπὸ τοῦδε ὠνομασμένων οὐκ ἐπέλιπε τὸ φῦλον»[9].

---

[1] Βλ. γενικώτερον: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), Κωνσταντίνου Σιαμάκη, Ἐξωχριστιανικὲς μαρτυρίες γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ τοὺς Χριστιανοὺς (Θεσσαλονίκη: Ἱ. Μητρόπολις Ἐδέσσης, 1995).

[2] Ἰουλίου Ἀφρικανοῦ, Χρονογραφίαι (ΒΕΠ 17, 182). Πρβλ. Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 74.

[3] Χειρόγραφο στὸ Βρεττανικὸ Μουσεῖο, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 75.

[4] Τακίτου, Annales, XV, 14, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 77.

[5] Σουετωνίου, Vita Neronis, XVI, 2, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 79.

[6] Σουετωνίου, Vita Claudii, XXXV, 4, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 79.

[7] Πλινίου, Ἐπιστολή, X, 96, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 82.

[8] Ἰωσήπου, Ἰουδαϊκὴ Ἀρχαιολογία, XX, 9, 1, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 85.

[9] Ἰωσήπου, Ἰουδαϊκὴ Ἀρχαιολογία, XVIII, 3, 3, παρά: Λεωνίδα Διαμαντοπούλου, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ὡς ἱστορικὴ προσωπικότης (Ἀθῆναι: Σωτήρ, 1982⁴), σ. 87.