Τ. Μπέρνερς Λή: Οἱ τρεῖς τάσεις πού μποροῦν νά καταστρέψουν τό διαδίκτυο

Τ. Μπέρνερς Λή: Οἱ τρεῖς τάσεις ποὺ μποροῦν νὰ καταστρέψουν τὸ διαδίκτυο

http://tvxs.gr/news/internet-mme/oi-treis-taseis-poy-mporoyn-na-katastrepsoyn-diadiktyo

Ὁ ἄνθρωπος ποὺ δημιούργησε τὸ διαδίκτυο, τὸ world wide web (www), προειδοποιεῖ γιὰ τὶς τρεῖς τάσεις ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ὁδηγήσουν στὴν καταστροφὴ τοῦ internet.

"Φαντάστηκα τὸ διαδίκτυο ὡς μιὰ ἀνοιχτὴ πλατφόρμα ποὺ θὰ ἐπέτρεπε σὲ ὅλους, παντοῦ, νὰ μοιράζονται πληροφορίες, εὐκαιρίες πρόσβασης καὶ νὰ συνεργάζονται πέρα ἀπὸ γεωγραφικὰ καὶ πολιτιστικὰ σύνορα. Μὲ πολλοὺς τρόπους, τὸ διαδίκτυο ἔχει ζήσει μέχρι σήμερα αὐτὸ τὸ ὅραμα, ἂν καὶ ὑπῆρξε μιὰ  ἐπαναλαμβανόμενη μάχη γιὰ νὰ κρατηθεῖ ἀνοικτό. Ἀλλὰ κατὰ τὴ διάρκεια τῶν τελευταίων 12 μηνῶν, ἀνησυχῶ ὅλο καὶ περισσότερο γιὰ τρεῖς νέες τάσεις, οἱ ὁποῖες πιστεύω ὅτι πρέπει νὰ ἀντιμετωπιστοῦν προκειμένου τὸ διαδίκτυο νὰ ἐκπληρώσει τὶς πραγματικὲς δυνατότητές του ὡς ἕνα ἐργαλεῖο ποὺ ἐξυπηρετεῖ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα.

1) Χάσαμε τὸν ἔλεγχο τῶν προσωπικῶν μας δεδομένων

Τὸ σημερινὸ ἐπιχειρηματικὸ μοντέλο γιὰ πολλὲς ἱστοσελίδες προσφέρει δωρεὰν τὸ περιεχόμενό τους μὲ ἀντάλλαγμα τὰ προσωπικά μας δεδομένα. Πολλοὶ συμφωνοῦμε σὲ αὐτὸ –συχνὰ μὲ τὴν ἀποδοχὴ μακροσκελῶν καὶ μπερδεμένων ἐγγράφων μὲ ὅρους καὶ προϋποθέσεις- ἀλλὰ οὐσιαστικὰ δὲν μᾶς πειράζει νὰ συλλέγονται κάποιες πληροφορίες μας σὲ ἀντάλλαγμα τῶν δωρεὰν ὑπηρεσιῶν. Ὅμως, ξεχνᾶμε ἕνα κόλπο. Καθὼς τὰ δεδομένα μας στὴ συνέχεια ἀποθηκεύονται σὲ ἰδιόκτητα σιλό, χωρὶς τὴν ἐπίβλεψή μας, συνειδητοποιοῦμε ὅτι χάνουμε τὰ ὀφέλη ποὺ θὰ ἀπολαμβάναμε ἂν θὰ εἴχαμε ἄμεσο ἔλεγχο σὲ αὐτὰ τὰ δεδομένα, καὶ ἐπιλέγαμε πότε καὶ μὲ ποιὸν θὰ τὰ μοιραζόμαστε. Ἐπιπλέον, συχνὰ δὲν ὑπάρχει κανένας τρόπος νὰ πάρουμε πίσω ἀπὸ τὶς ἑταιρεῖες τὰ δεδομένα ποὺ μᾶλλον δὲν θὰ μοιραζόμασταν- εἰδικὰ μὲ τρίτους- οἱ «Ὅροι καὶ Προϋποθέσεις» τὰ ζητοῦν ὅλα καὶ δὲν δίνουν τίποτα μὲ λίγα λόγια.

 Αὐτὴ ἡ ἐκτεταμένη συλλογὴ δεδομένων ἀπὸ τὶς ἑταιρεῖες ἔχει καὶ ἄλλες ἐπιπτώσεις. Μέσω τῆς συνεργασίας - ἢ τοῦ ἐξαναγκασμοῦ- οἱ ἑταιρεῖες ἢ οἱ κυβερνήσεις παρακολουθοῦν ὅλο καὶ περισσότερο κάθε κίνησή μας σὲ ἀπευθείας σύνδεση, περνώντας ἀκραίους, πολλὲς φορές, νόμους ποὺ ποδοπατοῦν τὰ δικαιώματά μας στὴν ἰδιωτικότητα. Σὲ καταπιεστικὰ καθεστῶτα, εἶναι εὔκολο νὰ δεῖ κανεὶς τὸν ἰσχυρὸ ἀντίκτυπο ὅλων αὐτῶν, ὅπως bloggers ποὺ μπορεῖ νὰ συλληφθοῦν ἢ νὰ σκοτωθοῦν καὶ πολιτικοὶ ἀντίπαλοι ποὺ μπορεῖ νὰ παρακολουθοῦνται. Ἀλλὰ ἀκόμη καὶ σὲ χῶρες ὅπου πιστεύουμε ὅτι οἱ κυβερνήσεις θέτουν στὸ ἐπίκεντρό το συμφέρον τῶν πολιτῶν, βλέποντάς το συνολικά, πάντα ἡ κατάσταση πηγαίνει ὅλο καὶ πιὸ μακριά. Αὐτὸ δημιουργεῖ δυσάρεστες ἐπιπτώσεις στὴν ἐλευθερία τοῦ λόγου καὶ τὸ διαδίκτυο σταματᾶ νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς χῶρος ἐξερεύνησης σημαντικῶν θεμάτων, ὅπως εὐαίσθητα θέματα ὑγείας, σεξουαλικότητας ἢ θρησκείας.

2) Ἡ διάδοση τῆς παραπληροφόρησης εἶναι πολὺ εὔκολη στὸ διαδίκτυο

Σήμερα, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι βρίσκουν εἰδήσεις καὶ πληροφορίες στὸ διαδίκτυο μέσω μόνο ἑνὸς περιορισμένου ἀριθμοῦ ἱστοσελίδων μέσων ἐνημέρωσης, κοινωνικῶν δικτύων καὶ μηχανῶν ἀναζήτησης. Οἱ ἱστότοποι αὐτοὶ κερδίζουν περισσότερα χρήματα ὅταν κάνουμε κλὶκ στοὺς συνδέσμους ποὺ μᾶς προβάλλουν. Καὶ ἐπιλέγουν τί ἀκριβῶς θὰ μᾶς προβάλλουν βάσει ἀλγόριθμων ποὺ μαθαίνουν γιὰ ἐμᾶς ἀπὸ τὰ προσωπικά μας δεδομένα ποὺ συνεχῶς συλλέγουν. Τὸ καθαρὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ὅτι αὐτὲς οἱ σελίδες μᾶς δείχνουν τὸ περιεχόμενο ποὺ πιστεύουν ὅ,τι εἶναι περισσότερο πιθανὸ νὰ κάνουμε κλὶκ- πράγμα ποὺ σημαίνει ὅτι ἡ παραπληροφόρηση, ἢ οἱ «ψεύτικες εἰδήσεις», ποὺ συνήθως εἶναι ἐκπληκτικές, συγκλονιστικές, ἢ ποὺ ἔχουν σχεδιαστεῖ γιὰ νὰ ἀνταποκρίνονται στὶς προκαταλήψεις μας, μποροῦν νὰ ἐξαπλωθοῦν σὰν πυρκαγιά. Καὶ μέσω τῆς χρήσης τῆς ἐπιστήμης τῶν δεδομένων καὶ στρατῶν ἀπὸ bots, ὅσοι ἔχουν κακὲς προθέσεις μποροῦν νὰ ξεγελάσουν τὸ σύστημα καὶ νὰ διασπείρουν παραπληροφόρηση γιὰ οἰκονομικὸ ἢ πολιτικὸ κέρδος.

3) Ἡ διαδικτυακὴ πολιτικὴ διαφήμιση χρειάζεται διαφάνεια καὶ κατανόηση

Ἡ πολιτικὴ διαφήμιση μέσω διαδικτύου ἔγινε γρήγορα μιὰ ἐξεζητημένη βιομηχανία. Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι παίρνουν τὶς πληροφορίες τους ἀπὸ λίγες μόνο πλατφόρμες ἐνημέρωσης καὶ ἡ πολυπλοκότητα τῶν ἀλγορίθμων συνεχῶς αὐξάνεται ἀντλώντας στοιχεῖα προσωπικῶν δεδομένων, σημαίνει ὅτι οἱ πολιτικὲς ἐκστρατεῖες πλέον οἰκοδομοῦνται βάσει ἀτομικῶν διαφημίσεων στοχεύοντας ἄμεσα στοὺς χρῆστες. Βάσει μιᾶς πηγῆς, στὶς ἀμερικανικὲς ἐκλογὲς τοῦ 2016, πάνω ἀπὸ 50.000 παραλλαγὲς διαφημίσεων προβάλλονταν κάθε μέρα στὸ Facebook, μιὰ κατάσταση σχεδὸν ἀδύνατον νὰ ἐλεγχθεῖ.

 Ὑπάρχουν ἐπίσης στοιχεῖα τὰ ὁποῖα δείχνουν ὅτι κάποιες πολιτικὲς καμπάνιες –τόσο στὶς ΗΠΑ ὅσο καὶ ἀλλοῦ ἀνὰ τὸν κόσμο- χρησιμοποιοῦνται μὲ ἀνήθικους τρόπους, γιὰ παράδειγμα  ἐκθέτοντας τοὺς ψηφοφόρους σὲ ψεύτικες εἰδήσεις ἢ κρατώντας τους μακριὰ ἀπὸ συγκεκριμένες δημοσκοπήσεις. Ἡ στοχευμένη διαφήμιση ἐπιτρέπει σὲ μιὰ προεκλογικὴ ἐκστρατεία νὰ διακηρύσσει ἐντελῶς διαφορετικὰ πράγματα, ἴσως καὶ συγκρουόμενα μεταξύ τους, ἀνάλογα μὲ τὸ κοινὸ ἢ τὴν ὁμάδα ὅπου ἀπευθύνεται. Εἶναι ἄραγε αὐτὸ δημοκρατικό;

Πρόκειται γιὰ σύνθετα προβλήματα, οἱ λύσεις τῶν ὁποίων προβλέπονται ἐξίσου σύνθετες. Ὡστόσο, μερικὰ μονοπάτια ποὺ ὁδηγοῦν στὴν πρόοδο εἶναι ἤδη ξεκάθαρα. Θὰ πρέπει νὰ ἐργαστοῦμε ἀπὸ κοινοῦ μὲ τὶς ἑταιρίες ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὸ διαδίκτυο ὥστε νὰ ἐπιτύχουμε μιὰ ἰσορροπία μὲ τὴν ὁποία ἕνα σεβαστὸ μέρος τοῦ ἐλέγχου ἐπὶ τῶν προσωπικῶν δεδομένων θὰ ἐπιστρέψει στὰ χέρια τοῦ κοινοῦ, συμπεριλαμβάνοντας παράλληλα νέες τεχνολογίες ὅπως  προσωπικὰ «data pods» καὶ ἐξερευνώντας ἐναλλακτικὰ μοντέλα ἐσόδων ὅπως ἐγγραφὲς καὶ συμβολικὲς πληρωμές.

Θὰ πρέπει νὰ παλέψουμε ἐνάντια στοὺς ἀκραίους νόμους τῶν κυβερνήσεων ποὺ ἐπιδιώκουν νὰ ἐπιτηροῦν τοὺς πολίτες, ἀκόμη καὶ προσφεύγοντας στὰ δικαστήρια ἂν εἶναι ἀπαραίτητο. Πρέπει νὰ καταπολεμήσουμε τὴν παραπληροφόρηση ἐνθαρρύνοντας τὶς ἐταιρίες μὲ καίριο ρόλο, ὅπως γιὰ παράδειγμα ἡ Google καὶ ἡ Facebook, νὰ συνεχίσουν τὶς προσπάθειές τους γιὰ τὴν ἐξάλειψη τοῦ προβλήματος, ἀποφεύγοντας τὴ δημιουργία ὁποιωνδήποτε κεντρικῶν ὀργάνων ποὺ θὰ ἀποφασίζουν τί εἶναι «ἀλήθεια» ἢ ὄχι. Χρειαζόμαστε περισσότερη διαφάνεια στὴ λειτουργία τῶν ἀλγόριθμων ὥστε νὰ καταλάβουμε πῶς λαμβάνονται οἱ σημαντικὲς ἀποφάσεις ποὺ ἐπηρεάζουν τὶς ζωές μας καὶ ἕνα σύνολο κοινῶν ἀρχῶν ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθοῦνται ἀπὸ ὅλους. Πρέπει ἐπειγόντως νὰ καλύψουμε τὸ νομικὸ κενὸ σχετικὰ μὲ τὴ ρύθμιση ζητημάτων πολιτικῆς ἐκστρατείας.

Ἡ ὁμάδα μας στὸ Web Foundation ἐργάζεται γιὰ πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ θέματα, ὡς μέρος τῆς νέας στρατηγικῆς μας γιὰ τὰ ἑπόμενα πέντε χρόνια - ἐρευνώντας τὰ προβλήματα ἐνδελεχῶς, προτείνοντας δραστικὲς λύσεις προληπτικῆς πολιτικῆς καὶ προωθώντας συνεργασίες ὥστε νὰ ὁδηγήσουν στὴν πρόοδο γιὰ ἕνα διαδίκτυο ποὺ δίνει δύναμη καὶ ἴσες εὐκαιρίες σὲ ὅλους. Σᾶς καλῶ νὰ στηρίξετε τὸ ἔργο μας, ὡστόσο μπορεῖτε ἁπλὰ καὶ νὰ τὸ διαδώσετε, νὰ συνεχίσετε τὴν πίεση πρὸς τὶς ἐπιχειρήσεις καὶ τὶς κυβερνήσεις ἢ νὰ προσφέρετε μιὰ δωρεά. Ἔχουμε ἐπίσης συντάξει ἕναν κατάλογο ἄλλων ὀργανώσεων ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ τὰ ψηφιακὰ δικαιώματα παγκοσμίως.

Μπορεῖ νὰ ἔχω ἐφεύρει τὸ διαδίκτυο, ἀλλὰ ὅλοι σας ἔχετε συμβάλλει στὸ νὰ γίνει αὐτὸ ποὺ εἶναι σήμερα. Ὅλα τα blogs, οἱ δημοσιεύσεις, τὰ tweets, οἱ φωτογραφίες, τὰ βίντεο, οἱ ἐφαρμογές, οἱ ἱστοσελίδες καὶ πολλὰ ἄλλα ἀντιπροσωπεύουν τὴ συνεισφορὰ ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων σὲ ὅλο τὸν κόσμο στὴν οἰκοδόμηση τῆς online κοινότητάς μας. Ὅλοι ἔχουν βοηθήσει, ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ νὰ κρατήσουν τὸ διαδίκτυο ἀνοιχτό, μέχρι ὀργανισμοὺς ὅπως ὁ W3C γιὰ τὴν ἐνίσχυση τῆς δύναμης, τῆς προσβασιμότητας καὶ τῆς ἀσφάλειας τῆς τεχνολογίας, καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ κατέβηκαν στοὺς δρόμους γιὰ νὰ διαμαρτυρηθοῦν.

Τὴ χρονιὰ ποὺ ἔφυγε, εἴδαμε τοὺς πολίτες τῆς Νιγηρίας νὰ ἀντιστέκονται σὲ ἕνα νομοσχέδιο σχετικὰ μὲ τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης ποὺ θὰ παρεμπόδιζε τὴν ἐλεύθερη ἔκφραση στὸ διαδίκτυο, προκαλώντας λαϊκὴ κατακραυγὴ καὶ διαδηλώσεις στὸ Καμερούν, οἱ ὁποῖες βρῆκαν μεγάλη ὑποστήριξη τοῦ κοινοῦ γιὰ τὴν οὐδετερότητα τοῦ δικτύου τόσο στὴν Ἰνδία ὅσο καὶ στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση.

Συμβάλαμε ὅλοι στὴν οἰκοδόμηση τοῦ διαδικτύου ποὺ ἔχουμε, καὶ τώρα εἶναι στὸ χέρι ὅλων μας νὰ οἰκοδομήσουμε τὸ διαδίκτυο ποὺ θέλουμε - γιὰ ὅλους. Ἂν ἐπιθυμεῖτε νὰ συμμετέχετε πιὸ ἐνεργά, συνταχθεῖτε μαζί μας ἢ προσφέρετε μιὰ δωρεὰ σὲ κάποια ἀπὸ τὶς ὀργανώσεις ποὺ ἐργάζονται γιὰ τὰ θέματα αὐτά σε ὅλο τὸν κόσμο".

* Δημοσιεύθηκε στὸ World Wide Web Foundation/ Μετάφραση: Εuropean Βusiness