ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Η ΕΥΡΩΠΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΕΙ
.jpg)
«Ὡς φυσικὸ ἐπακόλουθο καὶ ὣς τὸ πέρας τοῦ κύκλου ζωῆς τῆς πλειονότητας τῶν ἀνθρώπων ποὺ σήμερα βρίσκονται ἐν ζωῇ, ἡ Εὐρώπη δὲν θὰ εἶναι Εὐρώπη καὶ οἱ λαοὶ τῆς Εὐρώπης θὰ ἔχουν χάσει τὸ μόνο τόπο στὸν πλανήτη ποὺ μποροῦμε νὰ ἀποκαλοῦμε σπίτι μας»[1].
«Μιὰ τέτοια ὑπαρξιακὴ κόπωση δὲν ἀποτελεῖ μοναδικὸ εὐρωπαϊκὸ φαινόμενο, ὡστόσο τὸ γεγονὸς ὅτι μιὰ κοινωνία αἰσθάνεται σὰν νὰ ἔχει ἐξαντληθεῖ, ἀκριβῶς τὴ στιγμὴ ὅπου μιὰ νέα κοινωνία ἔχει ξεκινήσει τὴ διαδικασία νὰ καταλάβει τὸ χῶρο της, ἀναπόφευκτα θὰ ὁδηγήσει σὲ τεράστιες κοσμογονικὲς ἀλλαγές»[2].
«Ἡ Εὐρώπη, γιὰ παράδειγμα, δὲν ἀποτέλεσε ποτὲ ἤπειρο τοῦ Ἰσλάμ»[3].
«Ὁ κόσμος καταφτάνει στὴν Εὐρώπη ἀκριβῶς τὴ στιγμὴ ποὺ αὐτὴ ἔχει χάσει τὴν ταυτότητά της»[4].
«ἐνῶ στὸ παρελθὸν ἡ εὐρωπαϊκὴ ταυτότητα στηριζόταν σὲ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, πέρα ἀπὸ τὰ βαθιὰ φιλοσοφικὰ καὶ ἱστορικά της θεμέλια (τὴν ἔννομη τάξη, τὶς ἠθικὲς ἀξίες ποὺ ἀπέρρεαν ἀπὸ τὴν ἱστορία καὶ τὴ φιλοσοφία τῆς ἠπείρου), σήμερα οἱ ἠθικὲς ἀξίες καὶ οἱ πεποιθήσεις τῆς Εὐρώπης – οὐσιαστικὰ ἡ ταυτότητα καὶ ἡ ἰδεολογία της - ἔχουν μεταλλαχτεῖ σὲ ‘σεβασμό’, ‘ἀνεκτικότητα’ καί (ἐκεῖνο ποὺ διακατέχεται ἀπὸ αὐταπάρνηση περισσότερο ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα) ‘διαφορετικότη|τα’. Αὐτοὶ οἱ ρηχοὶ ἀναπροσδιορισμοὶ ἐνδεχομένως νὰ μᾶς ἐπιτρέψουν νὰ ἐπιβιώσουμε γιὰ ἀκόμη λίγα χρόνια, ἀλλὰ δὲν ἔχουν καμία πιθανότητα νὰ σφυρηλατήσουν βαθύτερους δεσμοὺς τοὺς ὁποίους οἱ κοινωνίες χρειάζονται προκειμένου νὰ ἐπιβιώσουν»[5].
«Γιὰ παράδειγμα, οἱ ἕξι χῶρες τοῦ Gulf Cooperation Council, ἀποτελούμενο ἀπὸ τὸ Κουβέιτ, τὸ Μπαχρέιν, τὸ Κατάρ, τὰ Ἑνωμένα Ἀραβικὰ Ἐμιρᾶτα, τὴ Σαουδικὴ Ἀραβία καὶ τὸ Ὀμάν, ὣς τὸ 2016 δὲν εἶχαν δώσει οὔτε σὲ ἕναν πρόσφυγα ἄσυλο. Ἡ στάση τους σὲ πρόσφυγες ἀπὸ τὴ Νιγηρία, τὴν Ἐρυθραία, τὸ Μπαγκλαντὲς καὶ τὸ Πακιστὰν ἦταν ἀκόμα λιγότερο γενναιόδωρη. Λίγους μόνο μῆνες πρὶν ἀπὸ τὸ θάνατο τοῦ Aylan Kurdi ἕνα ἀξιωματοῦχος ἀπὸ τὸ Κουβέιτ, ὁ Fahad al-Shalami, σὲ μία συνέντευξη στὸ κανάλι France-24, ἐξήγησε γιατὶ χῶρες σὰν τὴ δική του | ἀρνοῦνταν ἄσυλο ἀκόμη καὶ σὲ Σύριους πρόσφυγες. Ἰσχυρίστηκε ὅτι ‘τὸ Κουβέιτ καὶ οἱ ἄλλες χῶρες τοῦ Κόλπου εἶναι ἀκριβὲς καὶ δὲν ἁρμόζουν σὲ πρόσφυγες. Εἶναι κατάλληλες γιὰ ἐργάτες. Ἡ μεταφορὰ εἶναι ἀκριβή. Τὸ κόστος ζωῆς εἶναι ἀκριβὸ στὸ Κουβέιτ ἐνῶ στὸ Λίβανο εἶναι φθηνότερο, ὅπως καὶ στὴν Τουρκία. Συνεπῶς, εἶναι πολὺ εὐκολότερο νὰ πληρώσεις ὥστε νὰ μείνουν ἐκεῖ οἱ πρόσφυγες. Σὲ κάθε περίπτωση δὲν μπορεῖς νὰ δεχτεῖς ἀνθρώπους ποὺ ἔρχονται ἀπὸ διαφορετικὲς κουλτοῦρες, ἀπὸ ἕναν διαφορετικὸ τόπο. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι πάσχουν ἀπὸ ψυχολογικὰ προβλήματα, ἀπὸ τραύματα’. Δὲν μπορείς ἁπλῶς νὰ τοὺς ἐντάξεις στὶς κοινωνίες τῶν χωρῶν τοῦ Κόλπου, ἐξήγησε»[6].
«Αὐτοὶ ποὺ ἔφταναν στὴ Γερμανία τὸ 2015 εἶχαν διασχίσει ἀρκετὲς χῶρες – μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁρισμένες εὐρωπαϊκὲς - πρὶν φτάσουν στὴ Γερμανία. Δεύτερον, ἂν καὶ ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς ἀπὸ Σύριους, μεταξὺ τῶν ἄλλων μεταναστῶν, σίγουρα εἶχαν τραπεῖ σὲ φυγὴ γιατὶ κινδύνευε ἡ ζωή τους, τὸ νὰ συγκρίνεις ὅλους ἐκείνους τοὺς μετανάστες – συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν οἰκονομικῶν μεταναστῶν – μὲ τοὺς Ἑβραίους τῆς δεκαετίας τοῦ ’30 δὲν ἦταν μόνο σὰν νὰ ὑποβαθμίζεις τὰ μαρτύρια τῶν προσφύγων ἀπὸ τὴ χιτλερικὴ Γερμανία ἀλλὰ καὶ νὰ διατείνεσαι ὅτι ἡ Εὐρώπη δὲν εἶχε ἀπολύτως καμία ἐπιλογὴ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ νὰ δέχεται ὁποιονδήποτε ἤθελε νὰ ἔρθει. Ἂν δὲν τὸ ἔκανες, ἤσουν Ναζί»[7].
«Στὶς μέρες μας τὰ παιδιὰ τῆς Αὐστραλίας μαθαίνουν στὸ σχολεῖο ὅτι, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὰ σημερινὰ ἐπιτεύγματα, τὸ ἔθνος τους δημιουργήθηκε μὲ γενοκτονίες καὶ ἁρπαγές»[8].
«Ἐφόσον ὅλες οἱ χῶρες, οἱ λαοί, οἱ θρησκεῖες καὶ οἱ φυλὲς τοῦ κόσμου ἔχουν κάνει κάτι τρομερὸ στὸν καιρό τους καὶ ἐφόσον οἱ περισσότερες φυλὲς καὶ κουλτοῦρες δὲν τιμωροῦνται μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο, γιατὶ κάποιος νὰ μὴ θεωρήσει ὅτι πίσω ἀπὸ αὐτὲς τὶς διεργασίες κρύβεται ἕνα συγκεκριμένο ἀντι-δυτικὸ καὶ ἰδιαίτερα ἀντι-εὐρωπαϊκὸ κίνητρο; Πραγματικά, μιὰ περίεργη καὶ ἀνησυχητικὴ ἰδέα ὑποβόσκει πίσω ἀπὸ αὐτό»[9].
«Ἡ σφαγὴ στὴ Νισαπούρ, τὸ 1221, στὸ Χαλέπι καὶ στὴ Χαλίμ, καὶ ἡ λεηλασία τῆς Βαγδάτης τὸ 1258 δὲν προκάλεσε μόνο τὴ σφαγὴ ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνδρῶν, γυναικῶν καὶ παιδιῶν, ἀλλὰ κατέστρεψε σημαντικὲς πηγὲς γνώσης καὶ μάθησης. Ἂν σήμερα ἀκοῦμε τόσα πολλὰ γιὰ τὶς Σταυροφορίες καὶ ἐλάχιστα γι’ αὐτὲς τὶς βαρβαρότητες δὲν ὀφείλεται μόνο στὸ ὅτι εἶναι δύσκολο νὰ βροῦμε τοὺς ἀπογόνους τῶν Μογγόλων καὶ νὰ τοὺς ἀποδώσουμε εὐθῦνες ἀλλὰ γιατὶ κανεὶς ἀπόγονος τῶν Μογγόλων δὲν θὰ δεχτεῖ τὴν ἰδέα ὅτι θὰ πρέπει νὰ κατηγορηθεῖ γιὰ τὶς θηριωδίες τῶν προγόνων του. Μόνο τὰ εὐρωπαϊκὰ ἔθνη καὶ οἱ ἀπόγονοί τους ἐπιτρέπουν στὸν ἑαυτό τους νὰ ἀποδίδει δικαιοσύνη γιὰ τὶς χειρότερες στιγμές τους. Αὐτὸ ὅμως ποὺ καθιστᾶ αὐτὸ τὸν αὐτοδιασυρμὸ πιὸ δυσοίωνο εἶναι ὅτι αὐτὸς γίνεται σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ὅλοι ἀπαιτοῦν ἀπὸ τοὺς Εὐρωπαίους νὰ δείξουν σὲ ὅλους τὸν καλύτερό τους ἑαυτό. Ἐνῶ εἶναι ἀρκετὰ σύνηθες σὲ μιὰ συζήτηση γιὰ τὴ θρησκευτικὴ μισαλλοδοξία νὰ ἀκούσεις νὰ μιλοῦν γιὰ τὴν ἱσπανικὴ Ἱερὰ Ἐξέταση ἢ γιὰ τὶς Σταυροφορίες, εἶναι ἐξίσου συνήθεις οἱ ἀναφορὲς στὴν Ἀνδαλουσία καὶ στοὺς Μουσουλμάνους Νέο-Πλατωνιστές. Δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελεῖ σύμπτωση τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ δυὸ αὐτὲς καταστάσεις νὰ κατακρίνουμε τὸν ἑαυτό μας γιὰ τὶς χειρότερες στιγμές μας, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ἐπιδοκιμάζονται γιὰ τὶς καλύτερές τους, πηγαίνουν χέρι χέρι. Αὐτὸ ἀποτελεῖ μιὰ ἀπόδειξη ὅτι αὐτὸ ποὺ συμβαίνει στὴ Δύση δὲν εἶναι μόνο μιὰ πολιτικὴ ἀλλὰ καὶ μιὰ ψυχολογικὴ πάθηση»[10].
«τὸ νὰ κατηγορεῖς τὰ σύνορα γιὰ τοὺς πολέμους τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνα εἶναι σὰν νὰ κατηγορεῖς τὰ αὐτοκίνητα γιὰ τὰ ἀτυχήματα στοὺς δρόμους. Ἐὰν τὰ σύνορα μποροῦν σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις νὰ προκαλέσουν συγκρούσεις, δὲν σημαίνει ὅτι μὲ τὴν κατάργησή τους θὰ προκύψει ἕνας κόσμος χωρὶς συγκρούσεις. Ἐξάλλου, πρὶν ἀπὸ τοὺς πολέμους μεταξὺ ἐθνῶν – κρατῶν στὴν Εὐρώπη, ἡ ἤπειρος μαστιζόταν ἀπὸ θρησκευτικοὺς πολέμους»[11].
«Ὁ δισεκατομυριοῦχος χρημαστιστὴς Τζὼρτζ Σόρος ξόδεψε ἀρκετὰ χρήματα τὸ 2015 σὲ ὁμάδες πίεσης καὶ ἰνστιτοῦτα γιὰ νὰ προάγει τὴ θέση τῶν ἀνοικτῶν συν|όρων καὶ τὴν ἐλεύθερη διακίνηση τῶν μεταναστῶν μέσα καὶ γύρω ἀπὸ τὴν Εὐρώπη. Τὸ ‘Open Society’ ἵδρυμα τοῦ Σόρος, καὶ ἡ Ἱστοσελίδα του ‘Welcome2EU’, κυκλοφόρησαν ἑκατομμύρια φυλλάδια ποὺ ἔδιναν ὁδηγίες στοὺς μετανάστες πῶς νὰ πορευτοῦν. Αὐτὰ τοὺς ἐνημέρωναν πῶς νὰ μποῦνε στὴν Εὐρώπη, ποιὰ ἦταν τὰ δικαιώματά τους ὅταν ἔμπαιναν στὴν Εὐρώπη καὶ ποιὲς ἦταν οἱ δικαιοδοσίες τῶν ἀρχῶν. Τὸ Ἵδρυμα Σόρος καλοῦσε ἀνοιχτὰ γιά ‘ἀντίσταση ἐναντίον τοῦ εὐρωπαϊκοῦ καθεστῶτος συνόρων’»[12].
«Σὲ μία ἀνοικτὴ ἐπιστολὴ στοὺς βιαστὲς αὐτὴ τοὺς ζητοῦσε συγνώμη καὶ συνέχιζε: ’ἤθελα μιὰ ἀνοικτὴ Εὐρώπη, μιὰ φιλική. Μιὰ Εὐρώπη στὴν ὁποία θὰ μποροῦσα νὰ ζήσω μὲ εὐχαρίστηση καὶ στὴν ὁποία ὅλοι μας θὰ εἴμαστε ἀσφαλεῖς. Λυπᾶμαι. Καὶ γιὰ τοὺς δυό μας εἶμαι τόσο ἀπίστευτα λυπημένη. Ἐγώ, ἐγὼ δὲν εἶμαι ἀσφαλὴς ἐδῶ γιατὶ ζοῦμε σὲ μιὰ σεξιστικὴ κοινωνία. Ὅμως αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ μὲ κάνει νὰ αἰσθάνομαι λυπημένη εἶναι οἱ περιστάσεις μὲ τὶς ὁποῖες οἱ σεξιστικοὶ καὶ οἱ διακρατικοὶ νόμοι ποὺ μοῦ ἐπιβλήθηκαν ἐπιτρέπουν ὥστε νὰ κατατρύχεσαι ἀπὸ περισσότερο καὶ ἐπιθετικότερο ρατσισμό. Σοῦ ὑπόσχομαι, θὰ κραυγάσω. Δὲν θὰ ἐπιτρέψω νὰ συνεχίζεται αὐτό. Δὲν θὰ μείνω μὲ σταυρωμένα χέρια καὶ νὰ παρακολουθῶ, ἐνῶ οἱ ρατσιστὲς καὶ οἱ ἐνδιαφερόμενοι πολῖτες σὲ ἀποκαλοῦν ἕνα πρόβλημα. Δὲν ἀποτελεῖς τὸ πρόβλημα. Δὲν εἶσαι γιὰ κανένα λόγο τὸ πρόβλημα. Συνήθως εἶσαι μιὰ ὑπέροχη ἀνθρώπινη ὕπαρξη ποὺ τῆς ἀξίζει νὰ εἶναι ἐλεύθερη καὶ ἀσφαλὴς ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι’»[13].
«στὴ Γερμανία ἕνας πολιτικὸς τοῦ ἀριστεροῦ κόμματος Die Linke ἀργότερα ὁμολόγησε ὅτι εἶχε παρέμβει ἐκ μέρους τοῦ Daleed [τζιχαντιστοῦ αὐτοκτονίας στὴν Γερμανία] γιὰ νὰ ἀποτρέψει τὴν ἀπέλασή του στὴ Βουλγαρία»[14].
«Αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ παραδεχτοῦν οἱ Εὐρωπαῖοι πολιτικοί, καὶ ποὺ οἱ περισσότεροι Εὐρωπαῖοι πολῖτες ἔχουν κατανοήσει, εἶναι ὅτι κάθε μετανάστης ποὺ διασχίζει τὴ Μεσόγειο γνωρίζει ὅτι ἔτσι καὶ μπεῖς στὴν Εὐρώπη πρόκειται καὶ νὰ μείνεις»[15].
«Καὶ ἡ τρέλα τῆς Εὐρώπης δὲν σταματάει ἐκεῖ. Ὅταν οἱ Βέλγοι ἀστυνομικοὶ ἐρευνοῦσαν τὴν ὑπόθεση γιὰ τοὺς δράστες διάφορων τρομοκρατικῶν ὑποθέσεων ἀπὸ Βέλγους ὑπηκόους, ἀνακάλυψαν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς εἶχαν σχεδιάσει τὶς ἐπιθέσεις τους, ἐνῶ ἦταν ὑπὸ κρατικὴ οἰκονομικὴ ἀρωγή. Πράγματι, ὁ Salah Abdelsam, ὁ ὕποπτος ποὺ εἶχε ἐπιζήσει τῶν ἐπιθέσεων στὸ | Παρίσι, τὸ Νοέμβριο τοῦ 2015, εἶχε εἰσπράξει ἐπιδόματα ἀνεργίας ὕψους 19.000 εὐρὼ στὴν περίοδο πρὶν ἀπὸ τὴ σύλληψή του. Εἶχε εἰσπράξει τὸ τελευταῖο ἐπίδομα ἑβδομάδες νωρίτερα – καθιστῶντας ἔτσι τὶς εὐρωπαϊκὲς κοινωνίες μεταξὺ τῶν πρώτων στὴν ἱστορία ποὺ πληρώνουν ἄτομα γιὰ νὰ τὶς ἐπιτίθενται»[16].
«ἂν ἀρκετοὶ ἄνθρωποι σὲ μιὰ κοινωνία ὑποφέρουν ἀπὸ μιὰ μορφὴ κόπωσης, ἀποκλείεται ἡ κοινωνία στὴν ὁποία ζοῦν νὰ μὴν ἔχει ἡ ἴδια ἐξαντληθεῖ;»[17].
«Γιὰ αἰῶνες μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες - ἂν ὄχι ἡ μεγαλύτερη – πηγὴ τέτοιας ἐνέργειας στὴν Εὐρώπη προερχόταν ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς θρησκείας τῆς ἠπείρου. Αὐτὴ ὁδηγοῦσε τοὺς ἀνθρώπους | στὸν πόλεμο καὶ τοὺς ἐνδυνάμωμε γιὰ ἄμυνα. Ἐπίσης, αὐτὴ ὁδήγησε τὴν Εὐρώπη στὰ ἀνώτατα ὕψη τῆς ἀνθρώπινης δημιουργικότητας. Τοὺς ὤθησε νὰ κτίσουν τὸν Ἅγιο Πέτρο στὴ Ρώμη, τὸν Καθεδρικὸ Ναὸ στὴ Σάτρ, τὸ Ντουόμο στὴ Φλωρεντία καὶ τὴ Βασιλικὴ στὸν Ἅγιο Μᾶρκο τῆς Βενετίας. Ἐνέπνευσε τὰ ἔργα τοῦ Μπάχ, Μπετόβεν καὶ τοῦ Messiaen, τὸ ἔργο τοῦ Grünewald, ‘Isenheim Altarpiece’ καὶ τὴν ‘Παναγία τῶν Βράχων’ τοῦ Leonardo Da Vinci. Ὅμως, τὸ δέκατο ἔνατο αἰῶνα ἡ πηγὴ δέχτηκε δυὸ σεισμικὰ χτυπήματα ἀπὸ τὰ ὁποῖα δὲν ἀνέκαμψε ποτέ, ἀφήνοντας ἕνα κενὸ ποὺ ποτὲ δὲν καλύφθηκε. Οἱ ἐπιπτώσεις τοῦ κύματος τῆς κριτικῆς τῶν ἱερῶν κειμένων ποὺ σάρωναν τὰ γερμανικὰ πανεπιστήμια στὶς ἀρχὲς τοῦ δεκάτου ἐνάτου αἰῶνα ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι αἰσθητὴ δύο αἰῶνες ἀργότερα. Ὅταν ὁ Gottfried Eichhorn στὸ πανεπιστήμιο τοῦ Göttingen ἄρχισε νὰ ἐξετάζει τὰ κείμενα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μὲ τὴν ἴδια μεθοδικότητα ποὺ ἐφαρμοζόταν σὲ ὁποιοδήποτε ἱστορικὸ κείμενο, εἶχε μιὰ ἐπίδραση ποὺ σπάνια ὣς σήμερα ἀναγνωρίζεται. Ἡ Εὐρώπη εἶχε γνώση τῶν μεγάλων μύθων ὅμως ἡ χριστιανικὴ ἱστορία ἀποτελοῦσε τὸ θεμελιώδη μῦθο καί, ὡς ἐκ τούτου, ἦταν ἀπαράβατος»[18].
«ἡ πρώτη ὁλικὴ ἑρμηνεία γιὰ τὸν κόσμο ποὺ ζοῦμε ποὺ δὲν εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ Θεό [ἡ θεωρία τοῦ Δαρβίνου]. Καὶ ἂν καὶ ἡ καταβολὴ τῆς ζωῆς παρέμεινε ἕνα μυστήριο, ἡ ἰδέα ὅτι ὅλο τὸ μυστικὸ εἶχε ἀποκαλυφθεῖ ἀπὸ τοὺς ἰσχυρισμοὺς τῆς θρησκείας γινόταν ὅλο καὶ λιγότερο πειστική. Ἀναμφίβολα βέβαια οἱ Γραφὲς διαπνέονταν ἀπὸ φιλοσοφικὸ πνεῦμα ὅμως ἡ Βίβλος θεωροῦνταν πλέον στὴν καλύτερη περίπτωση ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Ὀβίδιου ἢ τοῦ Ὁμήρου – δηλαδὴ ὅτι περιεῖχαν μεγάλη ἀλήθεια, ἀλλὰ τὰ ἴδια δὲν ἀποτελοῦσαν τὴν ἀλήθεια»[19].
«ἡ Εὐρώπη ἔχει χάσει τὸ θεμελιώδη μῦθο της. Καὶ ὅτι ἡ ἀπώλεια τῆς θρησκείας στὴν Εὐρώπη δὲν δημιούργησε ἁπλῶς ἕνα κενὸ στὶς ἠθικὲς ἀντιλήψεις τῆς ἠπείρου, ἀλλὰ καὶ ἕνα κενὸ στὴ γεωγραφία της. Σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, ἐπὶ παραδείγματι, ἡ γεωγραφία τῆς Εὐρώπης ἀπαρτίζεται ἀπὸ ἕνα λεύκωμα ἀπὸ πόλεις καὶ χωριά. Βγὲς ἀπὸ ἕνα χωριὸ καὶ θὰ βρεθεῖς σὲ ἕνα ἄλλο. Καὶ σὲ ὁποιαδήποτε περιοχὴ χωρὶς ψηλὰ κτίρια τὸ πρῶτο πράγμα ποὺ θὰ συναντήσεις εἶναι ἡ ἐκκλησία χτισμένη στὴν καρδιὰ τῆς κοινότητας. Σήμερα, ὅταν αὐτὲς οἱ καρδιὲς τῆς κοινότητας δὲν ἔχουν ἐντελῶς ἐξαφανιστεῖ καὶ μετατραπεῖ σὲ οἰκοδομικὰ συγκροτήματα, πεθαίνουν, καὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ ἐκκλησιάζονται σὲ αὐτὲς αἰσθάνονται ὅτι ἀνήκουν σὲ ἕνα εἶδος ὑπὸ ἐξαφάνιση»[20].
«Ἐνῶ κάποτε ὑπῆρχε μιὰ σφαιρικὴ ἐξήγηση (ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὰ προβλήματα ποὺ προκάλεσε), τώρα ἐπικρατεῖ μιὰ καθολικὴ ἀβεβαιότητα»[21].
«Ὁποιαδήποτε ὑπόλοιπα πίστης εἶχαν ἀπονείμει στοὺς ἀνθρώπους στὴν Εὐρώπη καταστράφηκαν. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ ἐντεῦθεν, καθὼς ἡ πίστη καὶ ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ ἔσβηνε, ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὴν πίστη καὶ ἐμπιστοσύνη στὸν ἄνθρωπο. Ἡ πίστη στὸ αὐτόνομο ἄτομο ἐπιταχύνθηκε μετὰ τὸ Διαφωτισμὸ ποὺ τόνισε τὴ δυνητικὴ σοφία τῆς ἀνθρωπότητας μόνο. Ὡστόσο, ὅσοι εἶχαν ἐπιτρέψει στὸ ‘Λόγο’ (Reason) νὰ ἀποτελεῖ τὸν ὁδηγό τους φάνταζαν τώρα τόσο ἀστεῖοι ὅσο ὅλοι οἱ ἄλλοι. Ὁ ‘Λόγος’ καὶ ὁ ‘ρασιοναλισμός’ εἶχαν ὁδηγήσει τοὺς ἀνθρώπους νὰ κάνουν τὰ πιὸ παράλογα καὶ ἀπραγματοποίητα πράγματα. Εἶχαν ἐξελιχτεῖ σὲ ἕνα ἄλλο σύστημα ποὺ τὸ χρησιμοποιοῦσε ὁ κόσμος γιὰ νὰ ἐλέγχει ἄλλους ἀνθρώπους. Ἡ πίστη στὴν αὐτονομία τοῦ ἀνθρώπου εἶχε καταστραφεῖ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο»[22].
«Στὴν πραγματικότητα, ἡ ἀποφυγὴ τῶν μεγάλων προβλημάτων πολλὲς φορὲς δίνει τὴν ἐντύπωση ὅτι ἀποτελεῖ τὴ μόνη μέριμνα τῆς φιλοσοφίας. Τὴ θέση της ἔχει πάρει μιὰ ἔμμονη μορφὴ μὲ τὶς γλωσσικὲς δυσκολίες καὶ μιὰ δυσπιστία γιὰ ὅλα τὰ σταθερὰ ζητήματα. Τὸ ζητούμενο εἶναι ἡ ἐπιθυμία νὰ ἀμφισβητεῖς τὰ πάντα γιὰ νὰ μὴν καταλήγεις πουθενά, ἴσως γιὰ νὰ ἐξοβελιστοῦν τόσο οἱ λέξεις ὅσο καὶ οἱ ἰδέες μὲ τὸ φόβο ποὺ θὰ μποροῦσαν καὶ τὰ δύο νὰ ὁδηγήσουν»[23].
«Τὸ ὑποθετικὸ συμπέρασμα αὐτῶν ποὺ πίστεψαν στὴν ἐνσωμάτωση ἦταν ὅτι ὅλοι ὅσοι ἔρχονται στὴν Εὐρώπη θὰ γίνονταν σὰν τοὺς Εὐρωπαίους, μιὰ ὑπόθεση ποὺ γίνεται λιγότερο εὔλογη ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπάρχουν τόσοι πολλοὶ Εὐρωπαῖοι ποὺ δὲν εἶναι σίγουροι ἂν θέλουν νὰ εἶναι Εὐρωπαῖοι»[24].
«Στὴν πραγματικότητα, οἱ δημοσκοπήσεις ἔδειχναν τὸ ἀντίθετο. Ὅσο περισσότερο Ἰσλὰμ ὑπάρχει σὲ μιὰ κοινωνία τόσο περισσότερη ἀντιπάθεια καὶ καχυποψία ὑπάρχει σὲ αὐτὴ τὴν κοινωνία πρὸς τὸ Ἰσλάμ»[25].
«Ὅσο περισσότερο ὁ φασισμὸς ἀπομακρυνόταν ἱστορικὰ καὶ οἱ πραγματικοὶ φασίστες ἄρχισαν νὰ σπανίζουν τόσο περισσότερο οἱ αὐτοαποκαλούμενοι ἀντιφασίστες χρειάζονταν τὸ φασισμό, ὥστε νὰ διατηρήσουν ὁποιαδήποτε ψεγάδια πολιτικῆς ἠθικῆς ὑπόστασης καὶ ἀποστολῆς»[26].
«Οἱ Εὐρωπαῖοι πολῖτες εἶχαν ἀντιταχτεῖ στὴ μαζικὴ μετανάστευση ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀλλὰ κανεὶς ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς ἡγέτες τους ἀπὸ ὅλες τὶς πολιτικὲς παρατάξεις δὲν εἶχε δώσει σημασία σὲ αὐτό, ἢ εἶχε προσαρμόσει τὴν πολιτική του μὲ βάση τὰ νέα δεδομένα»[27].
«Οἱ γερμανικὲς ἀρχὲς κατέγραψαν ἄλλες 680.000 ἀφίξεις στὴ χώρα τους μόνο τὸ 2016. Αὐτὴ ἡ συνεχὴς μαζικὴ μετανάστευση, ὁ ψηλὸς δείκτης γεννήσεων τῶν γηγενῶν Εὐρωπαίων, ὅλα πιστοποιοῦν ὅτι οἱ ἀλλαγὲς ποὺ βρίσκονται σὲ ἐξέλιξη θὰ ἐπιταχυνθοῦν τὰ ἑπόμενα χρόνια. Ὁ γερμανικὸς λαὸς εἶχε δείξει στὶς κάλπες ὅτι, ἀπὸ πολιτικὴ ἄποψη, ἀκόμη καὶ ἡ Μέρκελ ἦταν ‘θνητή’. Αὐτὴ ὅμως εἶχε συμβάλει στὴ μεταβολὴ μιᾶς ἠπείρου καὶ στὴν ἀλλαγὴ μιᾶς ὁλόκληρης κοινωνίας μὲ συνέπειες ποὺ θὰ ἐπωμιστοῦν οἱ ἑπόμενες γενεές»[28].
«Ὅπως παρατηρεῖ ὁ Ἄγγλος φιλόσοφος Roger Scruton, οἱ εὐρωπαϊκὲς κοινωνίες, ἀπομακρυσμένες ἐδῶ καὶ δεκαετίες ἀπὸ τὸ Χριστιανισμό, πιθανὸν εἴτε θὰ βρεθοῦν ἐντελῶς χωρὶς ἀγκυροβόλιο εἴτε θὰ τὶς ρυμουλκήσουν σὲ διαφορετικὸ λιμάνι»[29].
«Εὐφυεῖς καὶ καλλιεργημένοι ἄνθρωποι τὸ θεώρησαν καθῆκον τους ὄχι νὰ ἀνυψώσουν καὶ νὰ προστατεύσουν τὸν πολιτισμὸ στὸν ὁποῖο εἶχαν γαλουχηθεῖ, ἀλλὰ νὰ τὸν ἀπαρνηθοῦν, νὰ τὸν ἐπικρίνουν ἢ μὲ κάποιο τρόπο νὰ τὸν ὑποβαθμίσουν»[30].
«Καὶ ἂν καὶ ὁρισμένοι ἐξακολουθοῦν νὰ ἀντιδροῦν, στὰ περισσότερα μέρη ἔχει ἀποδεχτεῖ ὅτι ἡ κουλτούρα τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, γιὰ παράδειγμα, ὀφείλει περισσότερα στὸ δόγμα ποὺ δίδαξε ὁ Ἰησοῦς τῆς Ναζαρέτ, παρά, ἂς ποῦμε, ὁ Μωάμεθ»[31].
«Σὲ γενικὲς γραμμὲς ἀναφέρουν: ‘Εἶχα φτάσει σὲ μιὰ ἡλικία (συνήθως ἀπὸ εἴκοσι ὣς τριάντα καὶ κάτι ἐτῶν) ὅταν βρέθηκα μεθυσμένος σὲ ἕνα μπὰρ καὶ σκέφτηκα, ‘ἡ ζωὴ πρέπει νὰ εἶναι κάτι παραπάνω ἀπὸ αὐτό’. Δὲν ὑπάρχει σχεδὸν τίποτε στὴν κουλτούρα μας ποὺ νὰ λέει: ‘μὰ φυσικὰ ὑπάρχει καὶ κάτι ἄλλο’. Στὴν ἔλλειψη τέτοιας φωνῆς οἱ νέοι ψάχνουν καὶ βρίσκουν τὸ Ἰσλάμ. Τὸ ὅτι διαλέγουν τὸ Ἰσλὰμ εἶναι ἄλλη ἱστορία. Γιατὶ αὐτοὶ οἱ νέοι καὶ οἱ νέες (πολὺ συχνὰ νέες) δὲν κάνουν προσπάθεια νὰ βροῦν αὐτὸ ποὺ ψάχνουν στὸ Χριστιανισμό; Σὲ ἕνα βαθμὸ γιατὶ τὰ περισσότερα δόγματα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχουν ἀπολέσει τὴν πεποίθησή τους στὸ νὰ προσηλυτίζουν, ἢ ἀκόμη καὶ νὰ πιστεύουν, στὴ δική τους πίστη. Γιὰ τὴ Σουηδικὴ Ἐκκλησία, τὴν Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία, τὴ Γερμανικὴ Λουθηρανικὴ Ἐκκλησία, καὶ πολλὲς ἄλλες ὑποδιαιρέσεις τῆς εὐρωπαϊκῆς Χριστιανοσύνης, τὸ χριστιανικό τους μήνυμα ἔχει καταστεῖ ἕνα εἶδος πολιτικῆς | τῆς ἀριστερᾶς, πολύμορφης δράσης καὶ προγραμμάτων κοινωνικῆς πρόνοιας. Αὐτὲς οἱ ἐκκλησίες εἶναι ὑπὲρ τῶν ‘ἀνοικτῶν συνόρων’, ὡστόσο γίνονται προσεκτικὲς ὅταν πρόκειται νὰ ἀναφερθοῦν στὰ γραπτὰ τὰ ὁποῖα κάποτε κήρυτταν ὡς θεϊκά»[32].
«Ἀπὸ τὸ 1989, τὰ κείμενα, οἱ ἰδέες ἀκόμα καὶ οἱ παραστάσεις τοῦ Ἰσλὰμ προστατεύονται ἀπὸ τὴν ἀστυνομία, ἢ αὐτο-προστατεύονται, ἀκόμα καὶ στὴ δυτικὴ Εὐρώπη, ὥστε νὰ γίνεται ἀντιληπτὸ ὅτι, ἕνας νέος ποὺ ἔχει ἀποκτήσει τὶς τελευταῖες δεκαετίες πολιτικὴ ἢ θρησκευτικὴ συναίσθηση, ἐνδεχομένως νὰ καταλήξει στὸ συμπέρασμα ὅτι τὸ μόνο πράγμα ποὺ στὴν οὐσία οἱ κοινωνίες μας ἐξακολουθοῦν νὰ θεωροῦν ἱερὸ καὶ προφυλασσόμενο ἀπὸ τὸ διασυρμὸ καὶ τὴν κριτικὴ εἶναι οἱ δοξασίες καὶ τὰ κηρύγματα τοῦ Μωάμεθ»[33].
«Ἡ ἐπιθυμία γιὰ ριζικὴ ἀλλαγὴ καὶ ἡ αἴσθηση κενοῦ ποὺ ἔχουν τὰ ἄτομα ποὺ ἔχουν προσηλυτιστεῖ στὸ Ἰσλὰμ θὰ συνεχιστεῖ. Θὰ ἐξακολουθήσει νὰ ὑπάρχει ἡ ἐπιθυμία γιὰ βεβαιότητες. Ὅμως, ὅλες αὐτὲς οἱ ἔμφυτες ἐπιθυμίες ἀντιβαίνουν σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς πεποιθήσεις καὶ τὶς προσδοκίες τοῦ καιροῦ μας. Ἡ ἀναζήτηση περιεχομένου δὲν εἶναι κάτι καινούριο. Αὐτὸ ποὺ εἶναι καινούριο εἶναι ὅτι σχεδὸν τίποτε στὴ σύγχρονη εὐρωπαϊκὴ κουλτούρα δὲν προσφέρεται γιὰ νὰ δώσει μιὰ ἀπάντηση. Τὸ τίποτα λέει: ‘ἐδῶ βρίσκεται μιὰ κληρονομιὰ σκέψης καὶ κουλτούρας καὶ φιλοσοφίας καὶ θρησκείας ποὺ ἔχει γαλουχήσει ἀνθρώπους γιὰ χιλιάδες χρόνια ποὺ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ σὲ γεμίσει’. Στὴ χειρότερη περίπτωση θὰ ἀκουστεῖ τὸ νιχιλιστικὸ δόγμα νὰ λέει: ‘Ἡ δική σου ὕπαρξη εἶναι μιὰ ἀνούσια ὕπαρξη σὲ ἕναν ἀνούσιο κόσμο’. Ὅποιος πιστεύει σὲ αὐτὸ τὸ δόγμα θὰ πετύχει ἀπολύτως τίποτα καὶ οἱ κοινωνίες ποὺ συμμερίζονται τὸ ἴδιο δόγμα καὶ αὐτὲς δὲν θὰ κατορθώσουν τίποτα. Ἐνῶ ὁ μηδενισμὸς εἶναι κατανοητὸς ὅταν πρόκειται γιὰ μεμονωμένα ἄτομα, ὅταν γίνεται κοινωνικὸ δόγμα καθίσταται μοιραῖος»[34].
«ἐνῶ κανεὶς εὐφυὴς ἄνθρωπος δὲν θὰ ἀρνιόταν αὐτὸ ποὺ σήμερα γνωρίζουμε, ὅτι δηλαδὴ ὑπάρχει συνάφεια μεταξὺ ἡμῶν καὶ τοῦ ζωικοῦ βασιλείου, λίγοι ἄνθρωποι τὸ ἀπολαμβάνουν ὅταν τοὺς ἀποκαλοῦν ζῶα»[35].
«Στὴν οὐσία, ἐνῶ οἱ φιλελεύθεροι στὶς δημοκρατίες τῆς δυτικῆς Εὐρώπης ξοδεύουν χρόνια συζητῶντας ὅλο καὶ πιὸ προχωρημένες πτυχὲς τῶν δικαιωμάτων τῶν γυναικῶν καὶ τῶν κινημάτων τῶν ὁμοφυλοφίλων, ἐξακολουθοῦν νὰ ὑποστηρίζουν τὴν ἔλευση στὴν Εὐρώπη ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων ποὺ πίστευαν ὅτι αὐτὰ τὰ κινήματα δὲν εἶχαν δικαιώματα. Καὶ ἐνῶ στὴ δεύτερη δεκαετία τοῦ αἰῶνα μας τὸ ζήτημα τῶν μὴ-ἑτερόφυλων διαφυλικῶν δικαιωμάτων εἶχε ἀρχίσει νὰ ἀπασχολεῖ ἐκείνους ποὺ σκέπτονταν μὲ γνώμονα τὴν κοινωνικὴ πρόοδο, οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι πρωτοστατοῦσαν γιὰ τὴν ἔλευση περισσότερων ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων ποὺ πίστευαν ὅτι οἱ γυναῖκες δὲν θὰ πρέπει νὰ ἀπολαμβάνουν τὰ ἴδια δικαιώματα μὲ τοὺς ἄνδρες. Ἀποτελοῦσε αὐτὸ μιὰ ἐκδήλωση πίστης στὶς ἀξίες τοῦ Διαφωτισμοῦ; Καθίσταται ἡ πεποίθηση, ὅτι οἱ ἀξίες τοῦ φιλελευθερισμοῦ εἶναι τόσο ἰσχυρὲς καὶ τόσο ἐμπεδωμένες, ἱκανὴ ὥστε μὲ τὸν καιρὸ θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε ‘προσηλυτίσει’ τὸν Ἀφγανό, τὸν Νιγηριανὸ καὶ τὸν Πακιστανό; Ἂν αὐτὸ ἰσχύει, τότε οἱ καθημερινὲς εἰδήσεις ἀπὸ τὴν Εὐρώπη τὰ τελευταῖα χρόνια θὰ πρέπει νὰ θεωρηθοῦν, τὸ λιγότερο, ὡς μιὰ ἐπίπληξη γιὰ τὴν ἐμμονή τους»[36].
«Σὲ ἀντίθεση μὲ ὅλες τὶς διαβεβαιώσεις καὶ προσμονές, οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἦλθαν στὴν Εὐρώπη δὲν ἐγκολπώθηκαν τὴν κουλ|τούρα μας οὔτε ἐνσωματώθηκαν σ’ αὐτὴ ἀλλὰ ἔφεραν τὶς δικές τους κουλτοῦρες. Καὶ αὐτὸ συνέβη ἀκριβῶς τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ δική μας κουλτούρα βρισκόταν σὲ τέτοιο σημεῖο ποὺ εἶχε χάσει τὴν ἐμπιστοσύνη νὰ προασπιστεῖ τὸν ἑαυτό της»[37].
«Ὅμως, πιὸ σημαντικὴ καὶ ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ἀνάλυση εἶναι ἡ κοινωνικὴ διάγνωση. Ἂν ὑπάρχει ἕνας λόγος ποὺ ὁ Houellebecq ξεχωρίζει ἀπὸ τοὺς περισσότερους σύγχρονους λογοτέχνες εἶναι γιατὶ αὐτὸς ἀναγνωρίζει τὸ βάθος καὶ τὴν ἔκταση τῶν προβλημάτων ποὺ ἀντιμετωπίζει σήμερα ἡ δυτικὴ Εὐρώπη»[38].
«Ὅταν αὐτὴ ἡ κρίση ἔφτασε στὸ ζενίθ της, τὸ 2015, πολλὰ ἄτομα στὴ Βρετανία, ἀπὸ τὸν ἡγέτη τοῦ Scottish National Party στὸ σκιώδη ὑπουργὸ Ἐσωτερικῶν τοῦ Ἐργατικοῦ κόμματος, μαζὶ μὲ πλῆθος ἀπὸ ἠθοποιοὺς καὶ ροκάδες, εἶχαν δηλώσει ὅτι θὰ φιλοξενοῦσαν μιὰ οἰκογένεια προσφύγων. Πάνω ἀπὸ ἕνα χρόνο ἀργότερα, κανένας ἀπὸ αὐτοὺς δὲν τὸ εἶχε πραγματοποιήσει. Ὅπως συνέβη καὶ μὲ τὴ γενναιοδωρία καὶ τὴ φιλευσπλαγχνία σὲ ὅλη τὴν περίοδο τῆς κρίσης, ἦταν βολικότερο νὰ ἀπαιτεῖς ἀπὸ ἄλλους νὰ εἶναι φιλεύσπλαγχνοι γιὰ λογαριασμό σου ἀφότου εἶχες δώσει τὸ σύνθημα ὅτι ἤσουν μὲ τὸ μέρος τῶν φτωχῶν καὶ τῶν καταφρονεμένων τοῦ πλανήτη. Τὶς συνέπειες τῆς εὐσπλαχνίας σου τὶς ἄφηνες σὲ ἄλλους»[39].
«Ἡ βρετανικὴ κυβέρνηση, μὲ τὸ νὰ τοὺς δεχτεῖ, πίστευε ὅτι ἔκανε κάτι τὸ καλό. Στὴν πραγματικότητα ἀντάμειβε ἄτομα ποὺ εἶχαν παραβιάσει τοὺς περισσότερους κανόνες καὶ εἶχαν ἀγνοήσει τὴ διαδικασία μπαίνοντας μπροστὰ ἀπὸ τοὺς ἄλλους μετανάστες. Αὐτὴ ἦταν μιὰ πρακτικὴ ποὺ ἀκολουθοῦσαν ἐπὶ χρόνια, ὡστόσο περέμενε μιὰ κοντάφθαλμη πολιτική. Παντοῦ παρέμενε ἡ ἴδια ἱστορία. Νὰ εἶσαι μὲ τὴν πλευρὰ τῶν νεοφερμένων σήμαινε ὅτι ἤσουν μὲ τὴν πλευρὰ τῶν ἀγγέλων. Τὸ νὰ μιλᾶς ἐξ ὀνόματος τῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης σήμαινε ὅτι ἤσουν μὲ τὴν πλευρὰ τοῦ Ἑωσφόρου»[40].
«Σπάνια βέβαια ἐτίθετο τὸ ἐρώτημα πόσο ‘εὔσπλαχνο’ ἦταν νὰ ἐνθαρρύνεις ἀνθρώπους νὰ διασχίσουν τὸν πλανήτη γιὰ νὰ φτάσουν σὲ μιὰ ἤπειρο μὲ ἐλλείψεις στὴ στέγαση, καὶ μὲ λίγες δουλειὲς ὅπου θὰ τοὺς χρειάζονταν λιγότερο ἀπὸ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ»[41].
«Τὸ ὅτι ἡ ἐποχὴ τῆς μαζικῆς μετανάστευσης ἀποτελοῦσε μόνιμη ἀπειλὴ στὶς σεξουαλικές, θρησκευτικές, φυλετικὲς μειονότητες θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε προβληματίσει περισσότερους φιλελεύθερους, στὸ ὅτι προάγοντας μιὰ ‘φιλελεύθερη’ μεταναστευτικὴ πολιτικὴ διέτρεχαν τὸν κίνδυνο νὰ ἀπωλέσουν τὶς φιλελεύθερες κοινωνίες τους»[42].
«τὴν κεντρικὴ συντηρητικὴ ἰδέα ὅτι μιὰ κουλτούρα καὶ μιὰ κοινωνία δὲν ὑπάρχουν γιὰ τὴν καλοπέραση ὅσων ζοῦν σήμερα, ἀλλὰ ἀποτελοῦν μιὰ βαθιὰ σύμβαση μεταξὺ τῶν νεκρῶν, τῶν ζώντων καὶ αὐτῶν ποὺ πρόκειται νὰ γεννηθοῦν στὸ μέλλον. Σὲ αὐτὴ τὴ θεώρηση τῆς κοινωνίας, ἀνεξάρτητα τὸ πόσο θὰ ἤθελες νὰ ὠφεληθεῖς ἀπὸ μιὰ ἀτέρμονη προσφορὰ φθηνῆς ἐργασίας, ἀπὸ ἕνα μεγαλύτερο εὗρος διασκεδάσεων, ἢ τὴ σωτηρία τῆς συνείδησης τῆς γενιᾶς σου, οὔτε καὶ τότε ἔχεις τὸ δικαίωμα νὰ μεταλλάξεις ἐντελῶς τὴν κοινωνία σου γιατὶ ὅ,τι καλὸ ἔχεις κληρονομήσει ἔχεις τὴν ὑποχρέωση νὰ τὸ παραδώσεις στὴν ἑπόμενη γενιά. Ἀκόμα καὶ ἂν θὰ ἀποφάσιζες ὅτι ὁρισμένες ἀπὸ τὶς ἀπόψεις ἢ τρόποι ζωῆς τῶν προγόνων | σου θὰ μποροῦσαν νὰ βελτιωθοῦν, δὲν σημαίνει ὅτι ἐσὺ ἔχεις τὸ δικαίωμα νὰ παραδώσεις στὴν ἑπόμενη γενιὰ μιὰ χαοτική, κατακερματισμένη καὶ ἀκυβέρνητη κοινωνία»[43].
«Γιατὶ ὅταν οἱ Εὐρωπαῖοι πηγαίνουν ὁπουδήποτε στὸν κόσμο αὐτὸ νὰ θεωρεῖται ἀποικιοκρατία, ἐνῶ ὅταν ἔρχεται ὅλος ὁ κόσμος στὴν Εὐρώπη αὐτὸ νὰ θεωρεῖται σωστὸ καὶ δίκαιο»[44].
«Οἱ λαοὶ τῆς Εὐρώπης ἤξεραν, πολὺ πρὶν τὸ ἀντιληφτοῦν οἱ πολιτικοί, ὅτι μιὰ ἤπειρος ποὺ εἰσάγει τοὺς λαοὺς τοῦ πλανήτη θὰ εἰσάγει καὶ τὰ προβλήματά τους»[45].
«Μιὰ κοινωνία δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιβιώσει ὅταν συστηματικὰ καταπιέζει καὶ καταπολεμάει τὶς δικές της καταβολές»[46].
«Ἀπὸ τὴ δική μου σκοπιὰ δὲν μπορῶ παρὰ νὰ αἰσθάνομαι ὅτι, σὲ μεγάλο βαθμό, τὸ μέλλον τῆς Εὐρώπης θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὴ στάση ποὺ θὰ τηρήσουμε στὰ ἐκκλησιαστικὰ καὶ σὲ ἄλλα σπουδαῖα μνημεῖα τῆς πολιτισμικῆς μας κληρονομιᾶς ποὺ μᾶς πλαισιώνουν. Αὐτό, σὲ ἕνα πολὺ μεγάλο βαθμὸ θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὸ ἂν τὰ μισοῦμε, τὰ ἀγνοοῦμε, τὰ αἰσθανόμαστε, ἢ τὰ τιμοῦμε»[47].
«Ἡ ζωὴ τοῦ καταναλωτῆ, ὅσο εὐχάριστη κι ἂν εἶναι, ὅσο διαρκεῖ, εἶναι προφανῶς μιὰ ζωὴ ἑνὸς ἀτόμου ποὺ ἁπλῶς στερεῖται περιεχομένου καὶ σκοποῦ. Ἀντίθετα ἀποκαλύπτει ἕνα κενὸ στὴν ἀνθρώπινη ἐμπειρία ποὺ ἱστορικὰ κάθε κοινωνία προσπάθησε νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ τὸ ὁποῖο κάποια ἄλλη θὰ προσπαθήσει νὰ τὸ καλύψει ἂν ἡ δική μας τὸ ἀπαρνηθεῖ. Μιὰ κοινωνία ποὺ προβάλλεται μόνο γιὰ τὴν εὐδαιμονία της, γρήγορα μπορεῖ νὰ χάσει τὴν αἴγλη της. Ὁ πρώην θιασώτης τοῦ night club ἔχει ἀπολαύσει τὴ διασκέδαση, ἀλλὰ κατόπιν διαπίστωσε ὅτι αὐτὴ δὲν τοῦ ἀρκοῦσε. Μιὰ κοινωνία ποὺ διατείνεται ὅτι εἴμαστε μόνο γιὰ τὸ night clubbing καὶ γιὰ τὴν καλοπέραση καὶ τὴν ἱκανοποίηση τῆς αἴσθησης τῆς μακαριότητάς μας δὲν μπορεῖ νὰ θεωρεῖ ὅτι ἔχει βαθιὲς ρίζες ἢ πολλὲς πιθανότητες γιὰ νὰ ἐπιβιώσει. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, μιὰ κοινωνία ποὺ πιστεύει ὅτι ὁ πολιτισμός της συνίσταται ἀπὸ τοὺς καθεδρικοὺς ναούς της, τὸ γυμναστήριο καὶ τὸ γήπεδο, τὸ πολυκατάστημα καὶ τὸν Σαίξπηρ, ἔχει κάποια πιθανότητα»[48].
«Στὰ μέσα αὐτοῦ τοῦ αἰῶνα, ὅταν ἡ Κίνα θὰ ἐξακολουθεῖ νὰ μοιάζει μὲ τὴν Κίνα, ἡ Ἰνδία κατὰ πᾶσα πιθανότητα θὰ μοιάζει μὲ τὴν Ἰνδία, ἡ Ρωσία μὲ τὴ Ρωσία καὶ ἡ Ἀνατολικὴ Εὐρώπη μὲ τὴν Ἀνατολικὴ Εὐρώπη, ἡ Δυτικὴ Εὐρώπη στὴν καλύτερη περίπτωση θὰ μοιάζει μὲ μιὰ διευρυμένη βερσιὸν τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν. Πολλοὶ θὰ τὸ καλοδεχτοῦν αὐτὸ καὶ σίγουρα θὰ ἔχει καὶ τὰ καλά του. Σίγουρα κάτι τέτοιο δὲν θὰ σημαίνει τὴν ἀπόλυτη καταστροφή. Σὲ πολλοὺς θὰ ἀρέσει νὰ ζοῦν σὲ μιὰ τέτοια Εὐρώπη. Θὰ συνεχίσουν νὰ ἀπολαμβάνουν φθηνὲς ὑπηρεσίες, τουλάχιστον πρὸς τὸ παρόν, καθὼς οἱ νεοφερμένοι θὰ συναγωνίζονται μὲ αὐτοὺς ποὺ ἤδη ζοῦν ἐδῶ γιὰ νὰ βροῦν ἐργασία μὲ ὅλο καὶ λιγότερα χρήματα. Θὰ ὑπάρξει μιὰ ἀτέλειωτη εἰσροὴ ἀπὸ νέους γείτονες, νέου προσωπικοῦ ὅπως ἐπίσης πολλὲς ἐνδιαφέρουσες συνάξεις καὶ συζητήσεις. Ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο διεθνεῖς πόλεις μετατρέπονται σὲ κάτι ποὺ παρομοιάζει μὲ διεθνεῖς χῶρες θὰ ἀποτελεῖ πολλὰ μαζὶ διαφορετικὰ πράγματα. Ἀλλὰ θὰ πάψει νὰ εἶναι πλέον ἡ Εὐρώπη»[49].
«Καὶ ἐνῶ οἱ νεοφερμένοι θὰ ἐνθαρρύνονται νὰ τηροῦν τοὺς παραδοσιακοὺς τρόπους ζωῆς τους, στοὺς Εὐρωπαίους, ποὺ ζοῦν σὲ αὐτὸν ἐδῶ καὶ γενιές, κατὰ πᾶσα πιθανότητα, θὰ ὑπενθυμίζουν ὅτι ὁ παλιὸς τρόπος ζωῆς τους ἀποτελεῖ πλέον μιὰ καταπιεστική, ἀναχρονιστικὴ παράδοση ἀκόμη καὶ ὅταν αὐτοὶ ἔχουν μετατραπεῖ σὲ μιὰ διαρκῶς συρρικνωμένη μειονότητα»[50].
«Ἐπιπρόσθετα, ὅλα αὐτὸ συνέβη μὲ βάση τὴν γελοία ἐμμονὴ ὅτι ἐνῶ ὅλες οἱ κουλτοῦρες εἶναι ἴδιες ἡ εὐρωπαϊκὴ κουλτούρα εἶναι λιγότερο ἴση ἀπὸ τὶς ἄλλες. Καὶ ὅτι κάποιος ποὺ προτιμοῦσε τὴ γερμανικὴ κουλτούρα σὲ σχέση μὲ ἐκείνη τῆς Ἐρυθραίας, θὰ θεωρεῖτο στὴν καλύτερ περίπτωση παλιομοδίτης ἢ κακὰ πληροφορημένος καὶ στὴν ἐπικρατοῦσα ἐκδοχὴ ἁπλῶς ὡς ἕνας κοινός, φανατικὸς ρατσιστής. Ὅτι ὅλο αὐτὸ εἶχε ἐπιτελεστεῖ στὸ ὄνομα τῆς διαφορετικότητας, ἡ ὁποία εἶχε σταδιακὰ μεταβληθεῖ σὲ ὅλο λιγότερο πολυπολιτισμική, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε ἀποτελέσει τὸ πιὸ ἀδιάψευστο σημάδι»[51].
«Πρὸς τὸ παρόν, τὰ πράγματα φαίνεται νὰ παραμένουν ὅπως ἔχουν. Ἀκόμα καὶ τώρα τὸ βάρος ἐξακολουθεῖ νὰ πέφτει στοὺς ὤμους τῶν Εὐρωπαίων γιὰ νὰ λύσουν τὰ προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητας, δεχόμενοι ἀνθρώπους ἀπὸ διαφορετικὰ μέρη τοῦ πλανήτη. Μόνο ἐμεῖς, ὅταν λέμε ‘ἀρκετά’ ἀπαξιωνόμαστε καὶ κατόπιν βασανιζόμαστε ἀπὸ τέτοιες ἐπικρίσεις – μιὰ ἀντίδραση ποὺ πολλὲς ἄλλες χῶρες καὶ αὐταρχικὰ καθεστῶτα εἶναι πρόθυμα νὰ ὑποκινοῦν. Καμία δυτικοευρωπαϊκὴ χώρα δὲν ἔχει διαδραματίσει σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀποσταθεροποίηση τοῦ καθεστῶτος τῆς Συρίας, ἢ στὴ διαιώνιση τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Ὅμως ἐκεῖνες οἱ χῶρες ποὺ εἶναι ὑπεύθυνες γι’ αὐτό - ὅπως τὸ Κατὰρ καὶ τὰ Ἑνωμένα Ἐμιρᾶτα – δὲν ἔχουν καταβάλει κανένα ἀνθρωπιστικὸ κόστος. Τὸ Ἰρὰν – τοῦ ὁποίου ἡ Χεσμπολά, μεταξὺ ἄλλων παραστρατιωτικῶν ὀργανώσεων, πολεμοῦν ἀπὸ τὸ 2011 γιὰ λογαριασμὸ τῶν συμφερόντων τῆς Τεχεράνης - ἔχει φτάσει στὸ σημεῖο νὰ καυτηριάζει τοὺς Εὐρωπαίους γιατὶ δὲν κάνουν ἀρκετὰ γιὰ τοὺς Σύριους πρόσφυγες. Τὸ Σεπτέμβριο τοῦ 2015 ὁ | Πρόεδρος τοῦ Ἰράν, Rouhani εἶχε τὸ θράσος νὰ ἐπιπλήξει τὸν Πρέσβη τῆς Οὐγγαρίας στὸ Ἰρὰν ἀναφορικὰ μὲ τὶς φερόμενες ‘παραλείψεις’ τῶν Εὐρωπαίων στὴν προσφυγικὴ κρίση. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴ Σαουδικὴ Ἀραβία, ἡ ὁποία ἀπὸ τότε ποὺ ξέσπασε ἡ κρίση στὴ Συρία ὑποστηρίζει ἐκεῖ τὴ δική της πλευρά. Ἡ Σαουδικὴ Ἀραβία, ὄχι μόνο δὲν ἔχει δώσει ὑπηκοότητα οὔτε σὲ ἕνα Σύριο πρόσφυγα, ἀλλὰ ἔχει ἀρνηθεῖ νὰ διαθέσει γιὰ τοὺς πρόσφυγες τὶς 100.000 σκηνές, μὲ κλιματισμό, οἱ ὁποῖες χρησιμοποιοῦνται μόνο γιὰ πέντε μέρες τὸ χρόνο γιὰ τοὺς προσκυνητὲς στὴ Μέκκα. Ὅταν τὸ 2015 ἡ συριακὴ κρίση ἦταν στὸ ἔπακρο, ἡ μόνη προσφορὰ ποὺ ἔκανε ἡ Σαουδικὴ Ἀραβία ἦταν νὰ χρηματοδοτήσει τὴν ἀνέγερση 200 μιναρέδων στὴ Γερμανία γιὰ χάρη τῶν νέων μεταναστῶν ποὺ ἔφταναν στὴ χώρα»[52].
«Ἂν προσποιεῖσαι γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα, κόντρα στὴν πραγματικότητα, ὅτι ὅλοι ὅσοι φτάνουν στὴν Εὐρώπη χρήζουν ἀσύλου, στὸ τέλος θὰ δημιουργήσεις ἕνα κίνημα ποὺ θὰ πιστεύει ὅτι κανένας ἀπὸ αὐτοὺς δὲν τὸ δικαιοῦται»[53].
«Μιὰ ὁλόκληρη πολιτικὴ τάξη ἔχει ἀποτύχει νὰ συνειδητοποιήσει ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς ποὺ ζοῦμε στὴν Εὐρώπη ἀγαπᾶμε τὴν Εὐρώπη ποὺ μᾶς ἀνῆκε. Δὲν θέλουμε οἱ πολιτικοί μας, λόγῳ ἀδυναμίας, αὐτομαστιγώματος, ἀπέχθειας, ἐξάντλησης, ἢ ἐγκατάλειψης, νὰ μετατρέψουν τὸ σπίτι μας σὲ κάτι ἐντελῶς διαφορετικό»[54].
[1] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 9.
[2] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 13.
[3] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 14.
[4] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 19.
[5] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 19-20.
[6] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 24-25, μὲ παραπομπή: France 24 Arabic TV, 17 Μαρτίου 2015.
[7] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 30.
[8] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 31.
[9] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 46.
[10] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 51.
[11] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 55.
[12] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 61-62.
[13] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 81.
[14] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 88.
[15] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 90.
[16] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 90-91.
[17] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 97.
[18] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 98-99.
[19] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 101.
[20] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 102.
[21] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 104.
[22] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 114.
[23] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 119.
[24] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 122.
[25] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 139.
[26] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 146.
[27] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 165.
[28] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 166.
[29] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 170.
[30] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 171.
[31] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 172.
[32] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 175-176.
[33] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 176.
[34] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 178.
[35] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 179.
[36] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 183.
[37] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 192-193.
[38] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 202.
[39] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 204.
[40] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 215.
[41] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 218.
[42] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 219.
[43] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 220-221.
[44] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 221.
[45] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 229.
[46] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 233.
[47] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 234.
[48] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 234.
[49] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 239.
[50] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 240.
[51] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 243.
[52] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 249-249.
[53] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 251.
[54] Douglas Murray, Ἡ Εὐρώπη αὐτοκτονεῖ, τόμ. Β’ (Ἀθήνα: Liberal Books, 2019), σ. 254.
