Ἡ θεραπευτικὴ δύναμη τῆς εὐγνωμοσύνης
Τοῦ Gregory Jantz
https://theepochtimes.gr/i-therapeftiki-dynami-tis-evgnomosyni/
Ἡ περίοδος τῶν γιορτῶν ἀποτελεῖ μιὰ ἐτήσια ὑπενθύμιση γιὰ νὰ κάνουμε μιὰ παύση καὶ νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες γιὰ ὅλα ὅσα ἔχουμε. Αὐτὴ ἡ ὑπενθύμιση εἶναι ἀπαραίτητη καὶ χρήσιμη, ἐπειδὴ εἶναι στὴν ἀνθρώπινη φύση νὰ ἑστιάζουμε σὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ δὲν ἔχουμε.
Ἡ κουλτούρα στὴν ὁποία ζοῦμε μᾶς βομβαρδίζει μὲ μηνύματα ὅτι πρέπει νὰ ἔχουμε περισσότερα καὶ νὰ κάνουμε περισσότερα. Καθοδηγούμενοι ἔντονα ἀπὸ τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης καὶ τὶς διαφημίσεις, εἴμαστε μαθημένοι νὰ πιστεύουμε ὅτι αὐτὰ ποὺ ἔχουμε δὲν εἶναι ἀρκετά. Αὐτὴ εἶναι μιὰ συνταγὴ ποὺ ὁδηγεῖ στὴ δυσαρέσκεια τὴν κατάθλιψη καὶ τὴν ἀπελπισία.
Αὐτὸς εἶναι ἐπίσης ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο εἶναι τόσο σημαντικὸ νὰ ἐνσωματώνουμε τὴν εὐγνωμοσύνη στὴ ζωή μας κατὰ τὴ διάρκεια τῶν γιορτῶν -καὶ κάθε μέρα καθ' ὅλη τὴ διάρκεια τοῦ ἔτους.
Ὡς ἐπαγγελματίας ψυχικῆς ὑγείας ἐδῶ καὶ 35 χρόνια, ἔχω συμβουλέψει ἑκατοντάδες ἀνθρώπους ποὺ παλεύουν μὲ ἄγχος, κατάθλιψη, ἐθισμούς, προβλήματα σχέσεων καὶ ἄλλες σοβαρὲς προκλήσεις. Σχεδὸν πάντα, ἡ πρακτικὴ τῆς εὐγνωμοσύνης τονίζεται στὴ θεραπεία ὡς ἕνα βῆμα πρὸς τὴν εὐεξία καὶ τὴν ὑγεία.
Ἔχω καταλήξει νὰ πιστεύω ὅτι ἡ εὐγνωμοσύνη εἶναι τὸ ἀντίδοτο γιὰ κάθε τοξικὸ πρᾶγμα ποὺ μπαίνει στὴ ζωή μας. Μὲ ἁπλᾶ λόγια, ἡ εὐγνωμοσύνη καλλιεργεῖ τὴν αἰσιοδοξία, ἡ ὁποία ἐνισχύει τὴν ἐλπίδα. Εἴτε ἡ ζωή σας περιλαμβάνει σοβαρὲς δυσκολίες εἴτε εἶναι σχετικὰ σταθερή, ἡ πρακτικὴ τῆς εὐγνωμοσύνης εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ ὀχυρώσει καὶ θὰ ἐμπλουτίσει τὴ ζωή σας.
Μερικοὶ λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ἀξίζει νὰ ἔχετε εὐγνωμοσύνη
Ἡ εὐγνωμοσύνη προάγει τὴν εὐεξία μὲ πολλοὺς τρόπους. Τίς τελευταῖες δεκαετίες, οἱ κοινωνικοὶ ἐπιστήμονες ἔχουν συγκεντρώσει ἕνα σύνολο ἐρευνῶν ποὺ ἀποδεικνύουν πῶς ἡ εὐγνωμοσύνη ἐνισχύει τὴν εὐημερία: βελτιωμένη αὐτοεκτίμηση, καλύτερο ὕπνο, ἐνισχυμένο ἀνοσοποιητικό, μειωμένη κατάθλιψη, μειωμένο ἄγχος, ἰσχυρότερες σχέσεις καὶ πολλὰ ἄλλα.
Δύο κορυφαῖοι ἐρευνητὲς τῆς εὐγνωμοσύνης, ὁ Robert Emmons καὶ ὁ Michael McCullough, ἔχουν μελετήσει ἐκτενῶς τὰ ὀφέλη τοῦ νὰ εἶναι κανεὶς εὐγνώμων γιὰ τίς καθημερινὲς εὐλογίες.
"Ὅταν οἱ ἄνθρωποι εἶναι εὐγνώμονες, βιώνουν μιὰ ἤρεμη ἐνέργεια - αἰσθάνονται πιὸ προσεκτικοί, ζωντανοί, κινητοποιημένοι, ἐνθουσιώδεις", δήλωσε ὁ Emmons.
Ἡ ἔρευνα τῶν Emmons καὶ McCullough περιλαμβάνει τὸ νὰ ζητοῦν ἀπὸ τοὺς συμμετέχοντες στὴ μελέτη νὰ κρατοῦν ἕνα ἡμερολόγιο εὐγνωμοσύνης στὸ ὁποῖο καταγράφουν τοὐλάχιστον τρία πράγματα τὴν ἡμέρα γιὰ τὰ ὁποῖα εἶναι εὐγνώμονες. Τὰ ἀποτελέσματα ἔδειξαν ὅτι οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἐπιμένουν σὲ αὐτὴ τὴ δραστηριότητα σημειώνουν 25 τοῖς ἑκατὸ ὑψηλότερη βαθμολογία σὲ ἔρευνες ποὺ μετροῦν τὴν εὐτυχία, κοιμοῦνται μισὴ ὥρα περισσότερο τὶς περισσότερες νύχτες καὶ ἀσκοῦνται 33 τοῖς ἑκατὸ περισσότερο κάθε ἑβδομάδα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ δὲν κάνουν τὴν εὐγνωμοσύνη καθημερινὴ πρακτική.
Ἐπιπλέον, ἐρευνητὲς τοῦ Πανεπιστημίου Χάρβαρντ πραγματοποίησαν ἀνάλυση πολυάριθμων μελετῶν καὶ κατέληξαν στὸ συμπέρασμα: "Στὶς ἔρευνες θετικῆς ψυχολογίας, ἡ εὐγνωμοσύνη συνδέεται ἰσχυρὰ καὶ σταθερὰ μὲ μεγαλύτερη εὐτυχία. Ἡ εὐγνωμοσύνη βοηθᾶ τοὺς ἀνθρώπους νὰ αἰσθάνονται πιὸ θετικὰ συναισθήματα, νὰ ἀπολαμβάνουν τίς καλὲς ἐμπειρίες, νὰ βελτιώνουν τὴν ὑγεία τους, νὰ ἀντιμετωπίζουν τίς ἀντιξοότητες καὶ νὰ οἰκοδομοῦν ἰσχυρὲς σχέσεις".
Ἡ εὐγνωμοσύνη εἶναι κάτι ποὺ μποροῦμε νὰ ἐλέγξουμε στὴ ζωή μας. Ἡ εὐγνωμοσύνη δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕνα αἴσθημα ποὺ νιώθουμε ὅταν τὰ πράγματα πᾶνε καλά. Εἶναι μιὰ συνειδητὴ στάση ποὺ ἐπιλέγουμε ἀκόμα καὶ ὅταν δὲν πᾶνε καλά. Εἶναι ἡ ἀπόφαση νὰ ἀναγνωρίζουμε συνειδητὰ τὰ πολλὰ πράγματα στὴ ζωή μας ποὺ εἶναι καλά, εὐχάριστα καὶ εὐεργετικά. Διότι, ὅσο δύσκολες κι ἂν εἶναι οἱ συνθῆκες, πάντα ὑπάρχει κάτι ποὺ μποροῦμε νὰ παρατηρήσουμε καὶ νὰ ἐκτιμήσουμε.
Πολλὰ πράγματα στὴ ζωὴ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ἐλέγξουμε σχεδὸν καθόλου ἢ ἐλάχιστα: ὁ πληθωρισμός, ἡ μείωση τῆς θέσης ἐργασίας, μιὰ ξαφνικὴ διάγνωση, οἱ πολιτικὲς καὶ κοινωνικὲς διαμάχες. Ὑπάρχουν τόσα πολλὰ πράγματα ποὺ εἶναι πέρα ἀπὸ τὸν ἀτομικό μας ἔλεγχο - ἀλλὰ ὄχι καὶ ἡ εὐγνωμοσύνη. Εἶναι θέμα ἐπιλογῆς, μὲ συνέπεια καὶ εἰλικρίνεια.
Ἡ εὐγνωμοσύνη "στρατολογεῖ" καὶ ἄλλα θετικὰ συναισθήματα. Ὅταν ἐπιλέγουμε τὴν εὐγνωμοσύνη, συχνὰ διαπιστώνουμε ὅτι ἡ ἐλπίδα, τὸ θάρρος καὶ ἄλλα χρήσιμα συναισθήματα ἔρχονται νὰ μᾶς ἐνισχύσουν. Ὅταν ἀφιερώνουμε χρόνο γιὰ νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες, ξεπηδοῦν ἐπίσης ἡ χαρὰ καὶ ἡ ἱκανοποίηση. Τὰ ἀρνητικὰ συναισθήματα -ὅπως ὁ θυμός, ἡ ζήλια, ἡ ἀπληστία καὶ ὁ φόβος- χάνουν τὴ δύναμή τους ὅταν ἀντιπαρατίθενται μὲ τὴν εὐγνωμοσύνη.
Τὰ ὅμοια συναισθήματα τείνουν νὰ συγκεντρώνονται μαζί. Ἐπιλέξτε τὴν εὐγνωμοσύνη καὶ σύντομα θὰ παρατηρήσετε ὅτι ἀνεβάζει τὴν παλίρροια πολλῶν ἄλλων συναισθημάτων.
Ἡ εὐγνωμοσύνη μετατοπίζει τὴν ἑστίασή μας ἀπὸ τὴν ἀρνητικὴ στὴ θετική. Ὅλοι μας ἔχουμε πολὺ περισσότερα γιὰ τὰ ὁποῖα μποροῦμε νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες ἀπ' ὅ,τι συνειδητοποιοῦμε. Τὰ προβλήματα κάνουν πάντα τὸν περισσότερο θόρυβο στὴ ζωή μας, γι' αὐτὸ καὶ τοὺς δίνουμε τὴν προσοχή μας. Ἡ σκόπιμη καλλιέργεια τῆς εὐγνωμοσύνης ἀποκαλύπτει γρήγορα ὅτι τὰ προβλήματα δὲν εἶναι τὸ μόνο ποὺ ἔχουμε.
Ὅταν πονᾶμε, οἱ σκέψεις καὶ τὰ συναισθήματά μας ἕλκονται ἀπὸ τὴν πηγὴ τοῦ πόνου ὅπως τὰ κομμάτια σιδήρου ἀπὸ ἕναν μαγνήτη. Μένουμε στὶς δικές μας ἀδυναμίες, στὶς κακὲς ἀποφάσεις καὶ στὶς ἀπογοητεύσεις μας. Ὡστόσο, ἐπιλέγοντας νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες, τραβᾶμε τίς σκέψεις καὶ τὰ συναισθήματά μας μακριὰ ἀπὸ τὴ στενοχώρια μας καὶ τὰ τοποθετοῦμε στὶς εὐλογίες μας.
Ἡ εὐγνωμοσύνη ἀποκαλύπτει τὴ φωτεινὴ πλευρὰ στοὺς σκοτεινοὺς καιρούς. Ἡ ἀληθινὴ εὐγνωμοσύνη πηγαίνει πολὺ βαθύτερα ἀπὸ τὰ κλισὲ ποὺ λένε: "Δὲς τὸ ποτήρι μισογεμάτο, ὄχι μισοάδειο". Ἀκόμη καὶ οἱ πιὸ ζοφερὲς συνθῆκες καὶ οἱ πιὸ δύσκολες καταστάσεις κρύβουν θεμιτοὺς λόγους γιὰ νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες. Τὸ νὰ ἐκτιμᾶτε ἀκόμη καὶ τίς μικρότερες εὐλογίες σᾶς βοηθᾶ νὰ ἀντέχετε τὸν πόνο τῆς μοναξιᾶς, τῶν διαλυμένων σχέσεων καὶ τῶν ἀνεκπλήρωτων ὀνείρων.
Μποροῦμε νὰ ἐπιλέξουμε νὰ ποῦμε: "Θὰ ἀγανακτήσω" ἢ "Θὰ χαρῶ". Ἡ ἀπόφασή μας κάνει ὅλη τὴ διαφορὰ μεταξὺ τοῦ νὰ βιώνουμε τὴν ἐλευθερία νὰ προχωρήσουμε μπροστὰ ἢ νὰ εἴμαστε δέσμιοι τῆς πικρίας. Ὅταν ἀδράξουμε τὴν εὐκαιρία νὰ ἐκφράσουμε εὐγνωμοσύνη, παίρνουμε στὰ χέρια μας ἕνα ὅπλο ποὺ θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ ἐπικρατήσουμε τῆς δυσαρέσκειας καὶ τῆς ἀπογοήτευσης.
Ἡ εὐγνωμοσύνη ἐπεκτείνεται ἐκθετικά. Ἔχω παρατηρήσει ἀμέτρητες φορὲς ὅτι οἱ καταθλιπτικοὶ ἄνθρωποι τείνουν νὰ ἀναζητοῦν πράγματα τὰ ὁποῖα τοὺς κάνουν νὰ ἔχουν κατάθλιψη. Παντοῦ, βλέπουν ὅλο καὶ περισσότερους λόγους γιὰ νὰ ἔχουν κατάθλιψη. Ἡ ἴδια ἀρχὴ ἰσχύει καὶ γιὰ ὅσους παλεύουν μὲ τὸ ἄγχος καὶ ἄλλες συναισθηματικὲς προκλήσεις.
Εὐτυχῶς, ἰσχύει καὶ τὸ ἀντίθετο. Ὅσο περισσότερο ἀσκοῦμε σκόπιμα τὴν εὐγνωμοσύνη, τόσο περισσότερο θὰ βρίσκουμε λόγους νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες. Οἱ ἐπιλογὲς ποὺ κάνουμε καὶ τὰ πράγματα ποὺ ἀναζητοῦμε δημιουργοῦν δυναμικὴ πρὸς τὸ θετικὸ ἢ τὸ ἀρνητικό. Ἀναζητῆστε καὶ θὰ βρεῖτε.
Αὐτὴ ἡ ἔννοια ἔχει σχέση μὲ τὴ φυσιολογία μας. Ὁ ἐρευνητὴς Alex Kolb ἐξέτασε διάφορες ἐπιστημονικὲς μελέτες σχετικὰ μὲ τὴ σχέση μεταξὺ τῆς εὐγνωμοσύνης καὶ τῆς ψυχικῆς ὑγείας καὶ κατέληξε στὰ ἑξῆς: "Τὰ αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης ἐνεργοποίησαν ἄμεσα περιοχὲς τοῦ ἐγκεφάλου ποὺ σχετίζονται μὲ τὸν νευροδιαβιβαστὴ ντοπαμίνη [μιὰ χημικὴ οὐσία ποὺ προκαλεῖ "εὐεξία"]. ... Ἡ εὐγνωμοσύνη μπορεῖ νὰ ἔχει τόσο ἰσχυρὸ ἀντίκτυπο στὴ ζωή σας ἐπειδὴ ἐμπλέκει τὸν ἐγκέφαλό σας σὲ ἕναν ἐνάρετο κύκλο. ... Καὶ ἡ ντοπαμίνη τὸ ἐνισχύει αὐτὸ ἐπίσης. Ἔτσι, μόλις ἀρχίσετε νὰ βλέπετε πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα μπορεῖτε νὰ εἶστε εὐγνώμονες, ὁ ἐγκέφαλός σας ἀρχίζει νὰ ἀναζητᾶ περισσότερα πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα νὰ εἶστε εὐγνώμονες. Ἔτσι δημιουργεῖται ὁ ἐνάρετος κύκλος".
Ἀναπτύξτε τὴν εὐγνωμοσύνη σας
Ὁρισμένες φορές, τὰ προσωπικά μας προβλήματα μᾶς δυσκολεύουν στὸ νὰ νιώθουμε εὐγνώμονες. Ἐπιπλέον, δὲν εἶναι πάντα εὔκολο νὰ ἀσκεῖτε καθημερινὰ τὴν εὐγνωμοσύνη μέσα σὲ μιὰ κουλτούρα ἄγχους, πολυάσχολης ἐργασίας καὶ δυσαρέσκειας. Ἄν θέλετε νὰ ἐνισχύσετε τὸ ἐπίπεδο εὐγνωμοσύνης στὴ ζωή σας, ξεκινῆστε μὲ αὐτὲς τὶς ἰδέες:
Παρατηρῆστε μικρὲς στιγμὲς ποὺ σᾶς φέρνουν χαρά. Δοκιμᾶστε νὰ πεῖτε εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἀγαπημένη σας ταινία, τὰ τραγανὰ φύλλα σὲ μιὰ φθινοπωρινὴ μέρα, τὴ γεύση τοῦ ἀγαπημένου σας τσαγιοῦ, τὸ τηλεφώνημα τοῦ καλύτερου φίλου σας, τὸν ἦχο ἑνὸς παιδιοῦ ποὺ χαχανίζει ἢ τὴν εὐκαιρία νὰ κοιμηθεῖτε τὸ Σάββατο τὸ πρωί.
Κρατῆστε ἕνα ἡμερολόγιο εὐγνωμοσύνης. Ἀφιερῶστε λίγα λεπτὰ κάθε μέρα καταγράφοντας τρεῖς εὐλογίες στὴ ζωή σας καὶ περιγράψτε πῶς ἐμπλουτίζεστε ἀπὸ αὐτές. Τὸ νὰ κατονομάζετε τὰ πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα εἶστε εὐγνώμονες κάθε μέρα θὰ σᾶς κάνει νὰ βλέπετε ὅλο καὶ περισσότερα.
Δεῖτε μὲ μιὰ νέα ματιὰ τοὺς φίλους σας καὶ τὴν οἰκογένειά σας. Οἱ πιὸ κοντινοί μας ἄνθρωποι μερικὲς φορὲς θεωροῦνται δεδομένοι. Μετρῆστε τίς εὐλογίες σας γιὰ ἐκείνους ποὺ σᾶς ἀγαποῦν καὶ σᾶς ὑποστηρίζουν.
Γιορτᾶστε τὴ δημιουργικότητα. Κάθε μέρα, ἡ ζωή μας ἐμπλουτίζεται ἀπὸ τὴν καλλιτεχνικὴ ἔκφραση - μουσική, λογοτεχνία, κινηματογράφο καὶ θέατρο. Νὰ εἶστε εὐγνώμονες ποὺ ζεῖτε σὲ ἕναν τόσο πλούσιο καὶ δημιουργικὸ πολιτισμό.
Κάντε τίς καθημερινές σας τελετουργίες ξεχωριστές. Καθῖστε καὶ ἀπολαῦστε τὸν πρωινό σας καφὲ ἀντὶ νὰ τὸν κατεβάζετε βιαστικὰ καθὼς βγαίνετε ἀπὸ τὴν πόρτα. Ἄν ἡ βόλτα μέ το σκύλο σας εἶναι συνήθως βαρετὴ γιὰ ἐσᾶς, ἀλλάξτε νοοτροπία καὶ παρατηρῆστε πόσο διασκεδάζει το σκυλάκι σας.
Κοιτᾶξτε τὸν κόσμο μέσα ἀπὸ τὰ μάτια ἑνὸς παιδιοῦ. Τὰ παιδιὰ δὲν ἀνησυχοῦν γιὰ τὸ μέλλον, οὔτε μένουν στὸ παρελθόν. Ἐκτιμοῦν την παροῦσα στιγμή, μὲ ὅλες τίς εὐκαιρίες καὶ τίς ἀπολαύσεις της.
Κάντε ἕνα κομπλιμέντο σὲ κάποιον. Σκεπτόμενοι ποιόν καὶ τί θὰ ἐπαινέσετε, θὰ ἐκτιμήσετε αὐτὸ τὸ ἄτομο καὶ τὴν ἰδιότητα ποὺ θαυμάζετε.
Προσευχηθεῖτε ἢ διαλογιστεῖτε. Αὐτὲς οἱ πρακτικὲς ἀποκλείουν τὸν θορυβώδη κόσμο καὶ ἑστιάζουν τίς σκέψεις σας σὲ μιὰ δύναμη πολὺ μεγαλύτερη ἀπὸ τὸν ἑαυτό σας. Κάντε τὴν εὐγνωμοσύνη μεγάλο μέρος τῆς προσευχῆς ἢ τοῦ διαλογισμοῦ σας.
Κάθε μέρα εἶναι μιὰ εὐκαιρία νὰ κατευθύνετε τὴ ζωὴ σᾶς πρὸς μιὰ νέα κατεύθυνση καὶ νὰ βρεῖτε εὐλογίες. Πιστέψτε ὅ,τι εἶναι ἀλήθεια. Σηκωθεῖτε ἀπὸ τὸ κρεβάτι αὔριο τὸ πρωὶ καὶ πηγαίνετε νὰ τὸ ἀναζητήσετε.
