Ἀντωνίου Μπλούμ, Περί ἐξομολογήσεως

Περὶ ἐξομολογήσεως (3)

Anthony Bloom (Metropolitan of Sourozh (1914- 2003))

3η ὁμιλία

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ Τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Συνεχίζοντας τὶς σύντομες ὁμιλίες μου μὲ θέμα τὴν έξομολόγηση, θὰ ἤθελα νὰ πῶ κατὰ πρώτον ὅτι ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι συνάντηση καὶ συμφιλίωση μὲ τὸν Χριστὸ τοῦ ὁποίου ἡ ἀγάπη πρὸς ἐμᾶς εἶναι δίχως ὅρια, ποὺ μᾶς ἔχει ἀγαπήσει μ’ ὅλη Του τὴ ζωὴ καὶ τὸν θάνατο, ποὺ ποτὲ δὲν μᾶς ἀπορρίπτει, ἀλλὰ ἀπὸ Τὸν ὁποῖο, ἴσως συχνά, ἀπομακρυνόμαστε. Εἶναι μιὰ συνάντηση ποὺ μπορεῖ νὰ γίνει πραγματικὴ χαρά, ὅταν στὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τίποτα δὲν στάθηκε ἱκανὸ νὰ μᾶς χωρίσει ἀπὸ τὸν Χριστό, ὅταν ἡ φιλία μας ἦταν ἁγνή, ἀκέραιη καὶ δὲν εἶχε διαρραγεῖ ἀπὸ κάποια ἀπιστία. Τότε μποροῦμε νὰ ἔλθουμε μὲ χαρὰ στὸν Κύριο, μποροῦμε νὰ προσέλθουμε στὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως καὶ νὰ ποῦμε «Κύριε! Σ’ εὐχαριστῶ γιὰ τὴν φιλία Σου, σ’ εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἀγάπη Σου, γιὰ ὅσα εἶσαι, σ’ εὐχαριστῶ ποὺ μοῦ ἐπιτρέπεις νὰ ἔρχομαι κοντά Σου, σ’ εὐχαριστῶ γιὰ ὅλα. Ὦ Χαρά μου, Εὐτυχία μου! Δέξου με καὶ εὐλόγησέ με νὰ δεχτῶ τὰ Ἅγιά Σου μυστήρια». Ποὺ σημαίνει νὰ ἑνωθῶ μαζί Σου σὲ πιὸ τέλειο βαθμὸ γιὰ νὰ εἶναι τέλεια ἡ χαρά μου.» 

Ἴσως συμβαίνει συχνὰ, ἴσως ὄχι, ἀλλὰ μερικὲς φορὲς μιὰ τέτοια συνάντηση μπορεῖ νὰ γεμίσει ὁλόκληρη τὴ ζωή μας, νὰ γίνει ἔμπνευση γιὰ ὅλη μας τὴ ζωὴ καὶ νὰ μᾶς δώσει τὴ δύναμη καὶ τὸ κουράγιο νὰ ζήσουμε. 

Ἀλλὰ πιὸ συχνὰ ἐρχόμαστε στὸν Χριστὸ μετὰ ἀπὸ κάποια μορφὴ χωρισμοῦ. Κάποιες φορὲς ὁ χωρισμὸς δὲν ἦταν σκληρὸς, ἐχθρικὸς˙μερικὲς φορὲς ὑπῆρχε χωρισμὸς ἐπειδὴ Τὸν εἴχαμε ξεχάσει, ἡ ζωὴ μας εἶχε βουλιάξει, δὲν εἴχαμε χρόνο νὰ Τὸν θυμηθοῦμε, ὑπῆρχαν τόσα ἄλλα πράγματα στὴ ζωή μας. Καὶ ξαφνικὰ θυμόμαστε ὅτι πέρα ἀπὸ τὸ κάθε τι ποὺ ἦταν γιὰ ἐμᾶς ἔμπνευση καὶ χαρὰ για κάποιο διάστημα τῆς ζωῆς μας, ὑπάρχει ὁ Χριστὸς, ὑπάρχει ἕνας τέτοιος φίλος ποὺ ποτὲ δὲν μᾶς ξεχνᾶ καὶ ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἀπομακρυνθήκαμε καὶ ποὺ τώρα εἶναι μόνος. Τότε πρέπει νὰ σπεύσουμε πρὸς Αὐτὸν καὶ νὰ ποῦμε˙ «Κύριε, συγχώρησέ με, βούλιαξα στὰ προβλήματα τῆς ζωῆς. Δέξου με πίσω, γνωρίζεις ὅτι αὐτὸς ὁ ἐνθουσιασμὸς εἶναι ἐπιφανειακὸς, ἀλλὰ τὸ ἀληθινὸ στοιχεῖο εἶναι ἡ φιλία μας.» Ἀλλὰ πρὶν ποῦμε αὐτὸ πρέπει νὰ θέσουμε στὸν ἑαυτό μας ἕνα ἐρώτημα: Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ φιλία μου μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ἀρκετὰ βαθιὰ ὥστε ἡ προσωρινὴ λήθη νὰ μὴν μπορεῖ νὰ τὴν ἐπισκιάσει, ἀκόμα λιγότερο νὰ τὴν καταστρέψει;

Ἀλλὰ τυχαίνει νὰ ἔχουμε ἁμαρτήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἁμαρτήσαμε ὄχι σὲ κάτι μικρό, ἀλλὰ σὲ κάτι πολὺ βαθύ. Μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ στιγμὴ ποὺ μᾶς χώρισε ἀπὸ Ἐκεῖνον πολὺ βαθιά. Θυμᾶστε τὶ συνέβη ὅταν ὁ Χριστὸς ἀντιμετώπισε τὸ Ἑβραϊκὸ συνέδριο; Ἕνας ὑπηρέτης ἦλθε στὸν Πέτρο καὶ τοῦ εἶπε˙ «Ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἦταν μαζί Του!». Καὶ ὁ Πέτρος φοβήθηκε. Τρομοκρατήθηκε γιὰ τὸ τὶ θὰ τοῦ κάνανε ἐξαιτίας τοῦ γεγονότος ὅτι ἦταν μὲ τὸν Χριστό˙ καὶ ἄρχισε νὰ ὁρκίζεται, «Ὄχι, δὲν γνωρίζω αὐτὸν τὸν ἄνδρα!». Δὲν μποροῦσε νὰ παραμείνει ἄλλο σ’ αὐτὴ τὴν αὐλὴ καὶ νὰ βλέπει τὸν Χριστὸ νὰ δικάζεται. Κι ἐκείνη τὴ στιγμὴ ὁ Κύριος στράφηκε καὶ κοίταξε τὸν Πὲτρο. Ὁ Παντογνώστης Υἱὸς τοῦ Θεοῦ δὲν ἄκουσε μὲ τ’ αὐτιὰ Του αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Πέτρου, ἀλλὰ τὰ λόγια του πλήγωσαν τὴν ψυχὴ του: ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ κοντινοὺς μαθητὲς του, ὁμολόγησε ὅτι δὲν Τὸν γνώριζε, δὲν ἤθελε νὰ Τὸν ξέρει, ὅτι προτιμοῦσε τὴ ζωή, τὴν ἠρεμία. Αὐτὴ ἡ ματιὰ πλήγωσε τὴν ψυχὴ τοῦ Πέτρου κατὰ τέτοιο τρόπο ποὺ ἄρχισε νὰ κλαίει καὶ βγῆκε ἔξω.

Ἦταν ἁπλὰ μιὰ στιγμὴ βαθιᾶς, τρομερῆς ἀπιστίας. Καὶ ἀργότερα, ὅταν ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ συνάντησε τὸν Σωτῆρα στὸν κῆπο, μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, τῆς ἔδωσε τὴν ἐντολὴ: «Πήγαινε στοὺς μαθητές Μου καὶ στὸν Πέτρο καὶ πες τους ὅτι ἀναστήθηκα». Ἐπειδὴ ὁ Πέτρος δὲν μποροῦσε νὰ θεωρεῖ πλέον τὸν ἑαυτό του ὡς ἕναν ἀπὸ τοὺς μαθητὲς Του, ἦταν προδότης. Εἶχε προδώσει τὸν Κύριο καὶ γι’ αὐτὸ Ἐκεῖνος τὸν ἀνέφερε ξεχωριστὰ γιὰ νὰ μάθει ὅτι δὲν τὸν εἶχε ἀπορρίψει, ὅτι οἱ μαθητὲς σκόρπισαν ἀπὸ φόβο, ἀλλὰ δίχως νὰ Τὸν ἀπαρνηθοῦν κι ἐκεῖνος ἔφυγε ἀπὸ φόβο καὶ Τὸν πρόδωσε˙ ἀλλὰ ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸν κράτησε σταθερὰ . Μποροῦσε νὰ Τὸν συναντήσει καὶ νὰ Τον κοιτάξει κατὰ πρόσωπο, νὰ πέσει στὰ γόνατα καὶ νὰ ζητήσει συγχώρηση, ἀλλὰ γνωρίζει ὅτι ὁ Κύριος τὸν ἀγαπάει ὅπως τὸν ἀγαποῦσε στὶς πιὸ ἀληθινὲς στιγμὲς. 

Καὶ ὑπάρχουν ἐπίσης στιγμὲς ποὺ ἐρχόμαστε στὴν Ἐξομολόγηση –χρησιμοποιῶ τὴ λέξη ἀπρόθυμα, ἀπὸ συνήθεια- ἐπειδὴ θέλουμε νὰ ἀνανεώσουμε τὴν ἐγγύτητα ποὺ ἔχει κλονιστεῖ. Αὐτὲς τὶς στιγμὲς πρέπει νὰ ἔλθουμε στὸν Χριστὸ γνωρίζοντας ὅτι μᾶς ἔχει ἀγαπήσει μὲ ὅλη Του τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο, ὅτι γιὰ πάντα μᾶς ἀγάπησε ἕως τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας˙ ὅτι μποροῦμε νὰ ἔρθουμε στὸ μυστήριο, ἀλλὰ γιὰ νὰ γίνουμε φίλοι ἀπὸ τὴν ἀρχὴ, πρέπει νὰ ἀνοίξουμε τὴν ψυχή μας, νὰ Τοῦ ποῦμε τὰ πάντα ποὺ θέλει νὰ ξέρει ἀπὸ ἐμᾶς, ὅπου ὑπάρχει παράβαση στὴ σχέση μας. Καὶ δὲν θὰ πρέπει νὰ καταφεύγουμε σὲ λίστες ποὺ ἀπαριθμοῦν ἁμαρτίες, ἴσως νὰ μὴν ψάχνουμε κἄν στὴν Ἁγία Γραφὴ γιὰ ἁμαρτίες ποὺ ἴσως ἔχουμε διαπράξει˙ άλλὰ θὰ πρέπει νὰ θέσουμε στὸν ἑαυτό μας ἕνα ἐρώτημα: ποῦ ἔχω προσωπικὰ ἁμαρτήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ποῦ ἔχω προσωπικὰ φανεῖ ἄπιστος;

Καὶ γιὰ νὰ γίνει αὐτὸ ὑπάρχει ἕνας σύντομος τρόπος˙ πρῶτα ἀπ’ ὅλα νὰ ἐλέγξει κάποιος τὴ συνείδησή του. Τὶ προτίμησα ἀντὶ γιὰ τὸν Χριστὸ; Δὲν θὰ σᾶς δώσω λίστες, ἀλλὰ κάποιος μπορεῖ νὰ πεῖ: ναί, ἀντὶ νὰ κρατηθῶ κοντὰ στὸν Κύριο, προτίμησα αὐτὸ ἤ τὸ ἄλλο – ντροπή! Ἀλλὰ πέρα ἀπὸ αὐτὸ, μποροῦμε νὰ θέσουμε τὸ ἐρώτημα στὸν ἑαυτό μας: Ποιὸς εἶμαι συνεχῶς; Γιὰ νὰ γίνει αὐτὸ θὰ πρέπει νὰ πάρουμε καὶ νὰ διαβάσουμε τὸ Ἅγιο Εὐαγγέλιο καὶ νὰ σημειώσουμε ὄχι τὰ ἐδάφια ποὺ μᾶς κατηγοροῦν, ἀλλὰ πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα μποροῦμε νὰ ποῦμε, καθὼς εἶπαν οἱ μαθητὲς πηγαίνοντας πρὸς τοὺς Ἐμμαοὺς μὲ τὸν Κύριο: δὲν φλεγόταν ἡ καρδιά μας ὅταν μᾶς μιλοῦσε καθὼς προχωρούσαμε μαζὶ στὸ δρόμο; 

Λοιπὸν ψάξτε στὸ Εὐαγγέλιο γιὰ τὰ ἐδάφια ποὺ φλόγισαν τὴν καρδιά σας, ἔστω καὶ γιὰ μιὰ στιγμὴ, κείμενα ποὺ ἄγγιξαν τὴν ψυχή σας, κείμενα ποὺ σᾶς ἔκαναν νὰ νοιώσετε ὅτι ἐσεῖς καὶ ὁ Χριστὸς μοιράζεστε τὰ ἴδια συναισθήματα, τὶς ἴδιες σκέψεις,ὅτι εἶστε ἕνα μ’ Ἐκεῖνον, ὅτι ὑπάρχουν κείμενα ὅπου μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ σκέψεις Του εἶναι σκέψεις μας, τὰ συναισθήματά Του δικά μας, ὅτι εἴμαστε ἕνα μ’ Ἐκεῖνον, ὅτι ἐκείνη τὴ στιγμὴ εἴμαστε ἕνα μ’ Ἐκεῖνον. Καὶ ὅταν ξαφνικὰ ἀνακαλύπτουμε ὅτι παραβιάσαμε τούτη τὴ στιγμὴ, τὴν ποδοπατήσαμε, ὅτι τὴν ἀποστραφήκαμε, ὅτι εἴμασταν ἕνα μ’ αὐτὸν καὶ ἀποξενωθήκαμε – ποὺ πάει νὰ πεῖ πὼς ἀπαρνηθήκαμε ἴσως τὰ μικρὰ άλλὰ τὰ πιὸ ἅγια πράγματα ποὺ ἔχουμε μέσα μας. Κατὰ μία ἔννοια δὲν ἔχει σημασία ἄν παραβήκαμε κάποιους κανόνες, ἀλλὰ ἐδῶ ἔχουμε παραβεῖ, κατὰ τὸν πιὸ τρομακτικὸ τρόπο, τὴν ἑνότητά μας μὲ τὸν Ἀγαπημένο καὶ τὸν Μόνο ποὺ μᾶς ἀγαπᾶ. Καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ ξαναδιαβάσουμε αὐτὰ τὰ κείμενα, νὰ ἐξετάσουμε τοὺς ἑαυτούς μας σὲ σχέση μὲ αὐτά, νὰ μὴν ἀναζητήσουμε ποῦ εἴμαστε ἔνοχοι, ἀλλὰ πῶς χάσαμε τὴν ἀξιοπιστία μας, τὴ φιλία μας, τὴν ἀγάπη μας σὲ αὐτὸ ποὺ εἶναι ὑπαρκτὸ˙ ἐπειδὴ ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ ἡ ἀγάπη Του πρὸς ἐμᾶς εἶναι κάτι ἀναφαίρετο, ἐμεῖς τὴν ἔχουμε ἀπαρνηθεῖ.

Νὰ λοιπὸν τὶ θὰ μπορούσαμε νὰ καταθέσουμε στὴν Ἐξομολόγηση. Καὶ μπορεῖ νὰ εἶναι κάτι πολὺ τρομακτικό, ὅπως εἶναι ἡ προδοσία μας.

Ἔτσι ὅταν ἑτοιμαζόμαστε γιὰ Ἐξομολόγηση, ἄς θέσουμε στὸν ἑαυτό μας μίαν ἐρώτηση: Πρόκειται γιὰ συνάντηση μὲ τὸν πιὸ κοντινὸ μας φίλο, τὸν ἀγαπημένο μας, Ἐκεῖνον ποὺ θέλουμε νὰ γίνουμε ἕνα, ἀχώριστοι, γιὰ πάντα. Καὶ ἔχουμε προδώσει τούτη τη φιλία, ποὺ ἤδη ὑπῆρχε, καθὼς τὸ μαρτυρεῖ ἡ καρδιά μας, ἡ μνήμη μας, ὁ νοῦς μας˙ ὅταν πάντοτε θυμόμαστε ἐκεῖνα τὰ κείμενα ποὺ ἔκαναν τὴν καρδιά μας νὰ φλέγεται, τὸ νοῦ μας νὰ φωτίζεται, τὸ θέλημά μας νὰ τείνει πρὸς τὸ καλό, τὸ σῶμα μας νὰ ἀναπτύσσεται ἥσυχα, ξεχνώντας ὅτι εἶναι ἀπὸ χῶμα καὶ γίνεται σῶμα, ἕνα ἱερὸ πράγμα, ἱερὸ ἐπειδὴ μὲ τὸ Βάπτισμα ἑνώθηκε μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὸ Χρῖσμα ἔγινε δοχεῖο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μὲ τὴν Θεία Κοινωνία ἔγινε Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.

Νὰ τὶ θὰ πρέπει νὰ λέμε στὴν Ἐξομολόγησή μας. Μακάρι ὁ Θεὸς νὰ δώσει νὰ ἔλθουμε ἔτσι στὸ μυστήριο, καὶ τότε θὰ εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ μετανοήσουμε, νὰ λυπηθοῦμε ὄχι ἐπειδὴ ὑπάρχει κάποια ἁμαρτία σὲ μιὰ λίστα, ἀλλὰ ἐπειδὴ κάτι διέρρηξε τοὺς δεσμοὺς φιλίας στὴν σχέση ἑνότητας μὲ τὸν Χριστό, τὸν Σωτήρα μου, τὸν Φίλο, τὸν Ἀγαπημένο. Ἀμήν.

Ἀπόδοση στὴν νεοελληνική: www.agiazoni.gr