Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Οἱ Ἅγιοι ὁρίζουν τό χριστιανικό ἦθος

Γεωργίου Μεταλληνοῦ πρωτ.,

«Οἱ Ἅγιοι ὁρίζουν τὸ χριστιανικὸ ἦθος»

Τὴν ἁγιοπνευματικὴ πορεία τοῦ χριστιανοῦ ὑπενθυμίζει ἡ περίοδος τῆς Τεσσαρακοστῆς

Καθημερινὴ 7.3.1999

Ὁ Χριστιανισμὸς στὴν αὐθεντική του ἔκφραση εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ παράδοση δηλαδὴ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων ὅλων των αἰώνων. Αὐτὴ ἡ παράδοση εἶναι συνέχεια ἑνὸς τρόπου ὑπάρξεως (σκέψεως καὶ πράξεως), ποὺ πραγματώνεται ὡς «ἀσκητικὴ θεραπευτική».

Εἶναι μιὰ συνεχὴς - καὶ ἀμετάτρεπτη - στάση ζωῆς, ποὺ διασφαλίζει στὸν πιστό, μέσα ἀπὸ τὸν ἀδιάκοπο πνευματικὸ ἀγώνα, τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεό, μὲ τὸ Ἄκτιστο, κάτι ποὺ φαίνεται ἁπτὰ καὶ συγκεκριμένα στοὺς Ἁγίους, τοὺς ἐνεργὰ χριστιανούς. Ἅγιοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ σὲ κάθε ἐποχὴ καὶ ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἱστορικὲς συγκυρίες φθάνουν στὴ θέωση ὡς πραγμάτωση τῆς χριστιανικῆς ὕπαρξης.

Μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν πορεία πρὸς τὴ θέωση φθάνει ὁ πιστὸς στὴν «ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη», τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὸν συνάνθρωπο. Χωρὶς γνήσια ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, ὁλόκληρη («ὁλοτελῆ», Α' Θεσσ. 5,23) αὐτοπαράδοση τοῦ πιστοῦ στὴν Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει ἀγάπη ἀληθινὴ (πρβλ. Α' Κορ. 3.5: «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς») πρὸς τὸν συνάνθρωπο (πρβλ. Ματθ. 25,35 ἑπ.). Ἡ ἀγάπη δὲ πρὸς τὸν συνάνθρωπο, ὅταν φτάνει τὰ ὅρια τῆς ἀνιδιοτέλειας, εἶναι ἡ ἐξωτερικὴ φανέρωση, τῆς καρδιακῆς ἀγάπης - σχέσεως μὲ τὸν Τριαδικὸ Θεό.

Τὴν ἁγιοπνευματικὴ αὐτὴ πορεία τοῦ χριστιανοῦ ἔρχεται νὰ μᾶς ὑπενθυμίσει - καὶ ἀναζωογονήσει - ἡ περίοδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μὲ τὶς προβαλλόμενες ἀρετὲς τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς φιλαδελφίας, τῆς ἐγκράτειας (ὡς καθολικῆς - ὁλόκληρης ἀνασυγκροτήσεως τοῦ ἀνθρώπου, μέσα ἀπὸ τὴν πρακτικὴ τῆς «νηστείας, ἀγρυπνίας καὶ προσευχῆς»).

Ὁ ἀγώνας αὐτὸς στρέφεται κατὰ τῆς ἐπαναστατημένης φύσεώς μας, πού, παρὰ τὸ βάπτισμά μας, λόγῳ τῆς ἐξασθενημένης θελήσεώς μας, κινεῖται πρὸς τὴν πτώση. Εἶναι στὴν οὐσία ἀγώνας ἐναντίον τῶν ἐπαναστημένων - καὶ γι' αὐτὸ δυσλειτουργούντων - ἐνστίκτων μας. Τὰ ἔνστικτα (αὐτοσυντηρήσεως καὶ ἀναπαραγωγῆς) μὲ τὴν κακολειτουργία καὶ ὑπερτροφία τους ὁδηγοῦν στὴν ἔξαρση καὶ ἔξαψη τοῦ ἐγωισμοῦ-ἀτομικισμοῦ καὶ τελικὰ στὴν αὐτοθεοποίηση τοῦ ἀνθρώπου («αὐτείδωλον ἐγενόμην», ψάλλει στὸν Μ. Κανόνα του ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης). Σ’ αὐτὴ τὴν πτωτικὴ κατάσταση ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν τάση νὰ χρησιμοποιεῖ τὰ πάντα γιὰ τὴν ἀπόλαυσή του, ὄχι μόνο τὸν συνάνθρωπο, μὲ τὴν ἀδικία καὶ τὴν ἐκμετάλλευσή του, ἀλλὰ καὶ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, τὸν Ὁποῖον ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας προσπαθεῖ μέσω τῆς «θρησκείας» (τελετουργικῶν τυπικοτήτων κ.τ.ο.) νὰ «χρησιμοποιήσει» πρὸς ὄφελός του (μαγικὴ θρησκευτικότητα).

Σ’ αὐτὸ τὸ πλαίσιο τοῦ ἁγιοπνευματικοῦ ἀγῶνα τῶν Ἁγίων μας ἐντάσσεται καὶ τὸ πρόβλημα τοῦ «σὲξ» (γενετήσιας λειτουργίας), ποὺ ὅπως ἀποδεικνύει ἡ Πρὸς Κορινθίους (βλ. κεφ. 6, 9 ἑπ.), ἀλλὰ καὶ ὅλη ἡ παράδοση (ζῶσα συνέχεια) τῶν Ἁγίων μας, ἔχει χριστιανικὰ βρεῖ τελεσίδικα τὴ λύση του. Πρέπει δὲ νὰ διευκρινισθεῖ, ὅτι οἱ Ἅγιοι μὲ τὸν «βίο καὶ τὴν πολιτεία τους», τὴ σταυρικὴ (πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους) στάση τους, εἶναι οἱ αὐθεντικοὶ ὁδηγοί μας στὴν πίστη, ὡς πιστότητα στὴ θεία Ἀγάπη καὶ ἐνσαρκωτὲς τοῦ χριστιανικοῦ - ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους. Χριστιανὸς ὀρθόδοξος εἶναι αὐτὸς ποὺ πορεύεται «σὺν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις».

Αὐτὸ τὸ ἦθος τῶν Ἁγίων διδάσκει τί εἶναι γάμος, προγαμιαῖες ἢ «μεταγαμιαῖες» σχέσεις. Τί δηλαδὴ μᾶς βοηθεῖ στὴν πορεία πρὸς τὴ θέωση καὶ τί ὄχι. Τὸ λέγω αὐτό, διότι πρόσφατα χαρακτηρίσθηκαν ὡς «μεσαιωνικὲς» οἱ δηλώσεις τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου μας γιὰ τὸ θέμα τῶν προγαμιαίων σχέσεων. Οὐδείς, ὅμως, στὴν Ὀρθοδοξία ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ παραγνωρίζει τὴν «πολιτεία» καὶ τὸ «ἦθος» τῶν Ἁγίων μας, μὲ τὴ γλῶσσα τῶν ὁποίων μίλησε ὁ Μακαριώτατος, καὶ νὰ διακηρύξουμε ἐμεῖς, οἱ ἀνάσκητοι κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ὅτι κάτι δὲν εἶναι ἁμαρτία (ἀπoπροσανατολισμὸς δηλαδὴ στὴν πορεία πρὸς τὴ θέωση). Δὲν σημαίνει ὅτι αὐτὸ παύει νὰ εἶναι ἁμαρτία. Ἁπλούστατα, πλανᾶμε τοὺς ἑαυτούς μας! Ἄλλο, βέβαια, τὸ πῶς θὰ μπορέσει ὁ ἄνθρωπος νὰ κάμει πνευματικὸ ἀγώνα, γιὰ νὰ διατηρήσει τὴν πνευματικότητά του. Σ’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔγκειται τὸ πρόβλημα. Πρῶτα γίνεται κανεὶς χριστιανὸς (ἐκκλησιοποιεῖται, δηλαδὴ) καὶ μετὰ ἀποφαίνεται χριστιανικὰ («ἐν Χριστῷ») γι' αὐτὰ τὰ θέματα. Χωρὶς πλήρη ἔνταξη στὴν ἐν Χριστῷ ζωὴ κανένα πρόβλημα βιοτικὸ δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ τὴν «ἐν Χριστῷ» λύση του. Ἐμεῖς, οἱ ὁποιοιδήποτε, ἀνέντακτοι χριστιανικὰ καὶ ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου ἐμφορούμενοι, τολμᾶμε νὰ ἀμφισβητοῦμε τὴν πίστη καὶ τὸ ἦθος τῶν Ἁγίων μας. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι βλασφημία κατὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ αὐτὸ διδάσκει τὸ πνεῦμα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

(Σημ.: Χρήσιμο εἶναι τὸ πρόσφατο βιβλίο: Τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁ κῆπος τῶν τέρψεων. Κείμενα - μαρτυρίες γιὰ τὶς προγαμιαῖες σχέσεις, Δεκ. 1998).