Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013

Ε.Πανάρα, Ιωάννου Χρυσοστόμου, Περί αγάπης (Ομιλία για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών)


       Οι Τρεις Ιεράρχες, αγαπητά μας παιδιά, οι προστάτες της παιδείας και των γραμμάτων, τη μνήμη των οποίων πανηγυρίζουμε σήμερα, ονομάζονται, όπως ακούσαμε στο τροπάριό τους, «μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας». Γιατί θησαύρισαν τους θησαυρούς της σοφίας, της γνώσης και της επιστήμης από τα πιο ονομαστά σχολεία της εποχής τους και πλούτισαν μ’ αυτούς τους θησαυρούς πολλούς συνανθρώπους τους κι αμέτρητες γενιές ανθρώπων μέχρι σήμερα. 

Απ’ το θησαυροφυλάκιο της σοφίας τους σκέφτηκα να παρουσιάσω σε σας έναν πολύτιμο θησαυρό : το διαμάντι της αγάπης.  Η αγάπη έκανε το Βασίλειο να σκεφτεί να φτιάξει τη Βασιλειάδα : το κτιριακό συγκρότημα που φιλοξενούσε φτωχούς, ορφανά, χήρες, ξένους, άρρωστους, λεπρούς και άνεργους. Η αγάπη έσπρωξε το Γρηγόριο να εγκαταλείψει τον πατριαρχικό θρόνο της Κων/πολης, δύο μόλις χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, προκειμένου να κλείσει τα ζηλόφθονα στόματα των εχθρών του και να επικρατήσει η ειρήνη μέσα στην Εκκλησία. Η αγάπη έδωσε τη δύναμη και εξασφάλισε τα μέσα στον Ιωάννη για να προσφέρει καθημερινά 3.000 συσσίτια σε φτωχούς μέσα στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, την Κων/πολη.

Ας αφήσουμε, όμως, τον Χρυσόστομο άγιο Ιωάννη να μας μιλήσει για την αγάπη. Ο Θεός, λέει, φύτεψε μέσα στην καρδιά όλων μας αυτή τη δύναμη, που τη λένε αγάπη κι εκφράζεται μέσα απ’ το βλέμμα μας, το ύφος μας, τα λόγια μας, τις κινήσεις, τη στάση του σώματός μας, τις πράξεις μας. Δίνουμε αγάπη, ζητάμε αγάπη, παίρνουμε αγάπη. Κι αρκετές φορές, εμείς οι άνθρωποι μέσα από λάθος τρόπους, γι αγάπη θέλουμε να μιλήσουμε, αγάπη να ζητήσουμε κι αγάπη να δώσουμε.

Ο Θεός έδωσε ένα σπίτι σε όλους μας : τον κόσμο. Ένα λυχνάρι άναψε για όλους μας : τον ήλιο. Μια στέγη κατασκεύασε : τον ουρανό. Ένα τραπέζι έστρωσε : τη γη. Για να ζούμε όλοι μαζί, για να ‘μαστε ενωμένοι, για να καταλάβουμε ότι ο ένας έχει ανάγκη τον άλλον, για ν’  αγαπιόμαστε. Ο γεωργός δεν σπέρνει σιτάρι μόνο για τον εαυτό του. Ο στρατιώτης δεν κινδυνεύει για να σώσει τον εαυτό του μόνο. Κι ο έμπορος δεν μεταφέρει πράγματα μόνο για τον εαυτό του. Η αγάπη κινητοποιεί όλους για όλους. Ας προσέξουμε το σώμα μας. Μπορεί να λειτουργήσει αρμονικά, εάν αποκόψουμε ένα μέλος μας και το απομακρύνουμε από το σώμα μας;  Όχι, βέβαια. Να, γιατί έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον. Η αγάπη είναι σαν τις χορδές της λύρας. Αν και είναι πολλές παράγουν αρμονική, ευχάριστη μουσική. Έτσι συμβαίνει και με τους ανθρώπους που τους ενώνει η αγάπη. Συμφωνούν μεταξύ τους, ζουν ευχάριστα και είναι ευτυχισμένοι.

Είναι μεγάλο συμφέρον για μας να αγαπιόμαστε μεταξύ μας. Γιατί με την αγάπη ο ένας, δεν είναι ένας. Είναι πολλοί. Και ο καθένας γίνεται 10πλάσιος και 100πλάσιος. Και αν έχουν έναν εχθρό, εκείνος που θα θελήσει να βλάψει τον ένα, είναι σαν να θέλει να βλάψει τους 10 ή τους 100, κι έτσι θα νικηθεί. Το ίδιο συμβαίνει κι όταν δυστυχεί. Η αγάπη των πολλών θα του ελαφρώσει τη δυστυχία και τον πόνο. Πόσο μεγάλη είναι η δύναμη της αγάπης! Μπορεί να τραβήξει κοντά μας ακόμα και τον πιο σκληρό άνθρωπο. Η αγάπη κάστρα καταλύει. Γιατί όλοι ποθούν την αγάπη και όλοι την αναζητούν.

Η αγάπη νικά το κακό. Η αγάπη εξημερώνει τα άγρια πάθη. Η αγάπη νικά τον πόνο. Τα δύσκολα τα κάνει εύκολα, τα άσχημα όμορφα, τα λυπηρά  ευχάριστα. Και είναι η μόνη αρετή που δεν είναι κουραστική. Η νηστεία, η εγκράτεια, η αγρυπνία απαιτούν πολύ κόπο. Αντίθετα, η αγάπη προσφέρει μεγάλη ευχαρίστηση και κανένα κόπο.

Η αγάπη βοηθά τον άνθρωπο να ξεπερνά τα όριά του. Δηλαδή, εκείνος που αγαπά δεν του αρέσει μόνο να δίνει εντολές αλλά και να του δίνουν εντολές. Θέλει περισσότερο να ευεργετεί, παρά να ευεργετείται. Αυτός που αγαπά, δέχεται όχι μόνο τους επαίνους αλλά και τον έλεγχο. Γιατί ξέρει ότι ο έλεγχος διορθώνει τα λάθη και τα κακά. Κι αυτός που αγαπά δεν επαινεί μόνο, αλλά και ελέγχει, γιατί τότε γίνεται περισσότερο αγαπητός.

Απ’  όλα αυτά καταλαβαίνουμε ότι, είναι προτιμότερο να ζει κανείς στο σκοτάδι, παρά να είναι χωρίς φίλους. Γιατί δεν κατακαίει τόσο το σώμα μας ο πυρετός, όσο τις ψυχές μας η έλλειψη ανθρώπων που να μας αγαπούν.

Πόσο αναγκαία είναι, λοιπόν, η αγάπη ! Γι αυτό ας μην τη στερούμε σε κανέναν! Και ιδιαίτερα ν’ αγαπάμε αυτούς που δεν μας αγαπούν. Για δύο λόγους : α) γιατί η ψυχρότητα της αγάπης είναι αρρώστεια της ψυχής  και β) γιατί αυτός που θέλει να τον αγαπούν και δεν αγαπά, είναι γιατί πληγώθηκε εξαιτίας της αγάπης του.  Ας τον βοηθήσουμε. Γιατί όσο εμείς τον αγαπάμε κι εκείνος αρνείται την αγάπη μας, τόσο πιο κοντά μας τον φέρνουμε και τόσο περισσότερο οφειλέτη κάνουμε το Θεό σε μας. Δηλαδή, αναγκάζουμε το Θεό να μας ξεπληρώσει αυτός το χρέος της αγάπης μας προς τον σκληρόκαρδο αδελφό μας.

Για να μπορέσουμε, όμως, να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει διαρκώς μπροστά στα μάτια μας να έχουμε  το παράδειγμα της αξεπέραστης αγάπης του Χριστού, που αγάπησε και αγαπά αδιάκριτα κι απέραντα όλους μας. Και που έδωσε τη ζωή Του για χάρη των φίλων Του. Και να θυμόμαστε τη χρυσή διδασκαλία που μας άφησε λέγοντας : « Όσα θέλετε να κάνουν σε σας οι άνθρωποι, κάντε και σεις το ίδιο σ’  αυτούς».

Ο Θεός φυτεύει αγάπη κι ενώνει τους ανθρώπους μεταξύ τους. Ο διάβολος δημιουργεί εχθρότητες απ’ τη μια κι απ’  την άλλη μας αποπροσανατολίζει. Κι αντί να βλέπουμε τα αγαπημένα πρόσωπα των συνανθρώπων μας, στρέφει την προσοχή μας στη λάσπη και τα τούβλα, δηλαδή στην απόκτηση υλικών αγαθών.

΄Οπου υπάρχει αγάπη, δεν υπάρχουν δούλοι και ελεύθεροι, δεν υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, δεν υπάρχουν άρχοντες και υπήκοοι, δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι. Ούτε κι ο διάβολος θα ήταν γνωστός, γιατί αυτός δεν αντέχει   το περιβάλλον της αγάπης. Όπου υπάρχει αγάπη, δεν υπάρχουν νόμοι, δικαστήρια, ποινές, τιμωρίες. Δεν υπάρχουν φόνοι, μάχες, πόλεμοι, επαναστάσεις. Όπου υπάρχει αγάπη, το κακό εξαφανίζεται και ξεχνιέται και αυτό ακόμη το όνομά του. Γιατί η αγάπη είναι ένα τείχος που τίποτε δεν το ραγίζει και δεν κυριεύεται από τις εφόδους του εχθρού, γιατί οι πέτρες που το έχουν κτίσει είναι η αγάπη και η ομόνοια.

Η αληθινή αγάπη είναι σφοδρότερη από τη φωτιά. Είναι γνώρισμα των τελείων. Δεν μαραίνεται με το χρόνο, δεν διακόπτεται με το θάνατο. Αυξάνει διαρκώς. Όλα τα πετυχαίνει.

Γι αυτό, ας μάθουμε ν’  αγαπάμε. Και μαζί με το «αγαπώ», ας γνωρίσουμε και τα  αδέλφια του : παρηγορώ, ανέχομαι, δικαιολογώ και συγχωρώ.     

Αγαπητά μας παιδιά,

Απ’  όσα σας είπα, τίποτε δεν ήταν δικό μου. Όλα μας τα δίδαξε το χρυσό στόμα του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Εμείς ας δώσουμε τα χέρια. Ας ενώσουμε τις καρδιές μας. Ας αφήσουμε την αγάπη να γιγαντώσει μέσα μας. Κι όλοι ενωμένοι και δυνατοί, ας ξεκινήσουμε ν’  αλλάξουμε τον κόσμο γύρω μας. Οι προστάτες μας άγιοι τρεις Ιεράρχες ας είναι συμπαραστάτες στον αγώνα μας. 

Χρόνια Πολλά !