Η θέση της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων για τα Νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών Δημοτικού-Γυμνασίου

30.5.2012

῾Η Π.Ε.Θ. μετά ἀπό ἀπαίτηση μελών, καί φίλων καί συνεργατῶν της, γιά δημοσιοποίηση ἐπίσημης τοποθέτησης τοῦ Δ.Σ. ἐπί τοῦ θέματος πού δημιουργήθηκε μέ τά Νέα Προγράμματα Σπουδῶν τά ὁποῖα δημοσίευσε τό ‘Υπουργεῖο Παιδείας (ΦΕΚ τ. Β´, ἀριθ. φύλ. 2335/17.10.2011) καί ἐφαρμόζει πιλοτικά ἀπό τόν Σεπτέμβριο 2011 σέ ὁρισμένα Σχολεῖα.

Καί μετά ἀπό ἀπόφαση τοῦ Δ.Σ. τῆς 25-5-2012 πρέπει πρωτίστως νά γίνει σαφές ὅτι: Τά Προγράμματα αὐτά εἶναι μόνον τά δημοσιευθέντα στό παραπάνω ΦΕΚ καί ὄχι βεβαίως τά ὅσα σχετικά γράφονται σέ ἄλλα κείμενα ἤ καί στό μεταγενέστερο ὑπόμνημα τῆς Συντακτικῆς Επιτροπῆς πρός τήν ‘Ιερά Σύνοδο καί ἄλλους παραλῆπτες, μέ ὅσες τυχόν διορθώσεις καί βελτιώσεις περιλαμβάνει τοῦτο.

῾Η Π.Ε.Θ. γιά τά Νέα Προγράμματα Σπουδῶν (τά πιλοτικά) ἐπισημαίνει τά παρακάτω:

Α.  Θεωροῦμε κατ᾽ ἀρχήν ὅτι κάθε διδακτική καινοτομία, πού συμβάλλει στή βελτίωση τοῦ μαθήματος, πρέπει νά γίνεται ἀποδεκτή καί νά καταβάλλεται προσπάθεια ὥστε νά ὑποστηρίζεται, μέ αὐτονόητη τή σχετική ἐπιμόρφωση τῶν διδασκόντων, καθώς καί τόν ἐπιτυχῆ σχεδιασμό ἐφαρμογῆς, στά ὁποῖα ὑπάρχουν προβλήματα.

Β.  Ἀπό παιδαγωγική θεώρηση :

1) Παρουσιάζουν ἀναντιστοιχία τοῦ προσφερόμενου παιδευτικοῦ ὑλικοῦ πρός τήν πνευματική ἡλικία καί ὡριμότητα τῶν μαθητῶν

- καί στό Δημοτικό

- καί στό Γυμνάσιο

2)  Παρουσιάζουν συσσώρευση θρησκειολογικοῦ ὑλικοῦ, πού εἶναι ἐν πολλοῖς ἑτερόκλητο καί μέ ἄγνωστο περιεχόμενο σέ παιδιά μικρῆς ἡλικίας, πού θά ἀπαιτεῖ πλήθος ἀναλύσεων μέ ἀποτέλεσμα τή σύγχυση καί ἐν συνεχεία τήν ἀδιαφορία.

3)  Διαμορφώνουν τό ΜτΘ σέ ἁπλῆ γνώση καί τό ἀπογυμνώνουν ἀπό τήν μετάδοση τῆς πίστης σέ ἀξίες θρησκευτικῆς ζωῆς, ἐγκαταλείποντας ἔτσι τήν ὅποια προσπάθεια καλλιέργειας τῶν ἀξιῶν αὐτῶν στούς μαθητές. Παρά τό ὅτι ἡ καλλιέργεια ἀξιῶν εἶναι ἀπ᾽ τούς πιό σημαντικούς στόχους καί τῶν παλαιοτέ-ρων καί τῶν σύγχρονων παιδαγωγῶν.

  

Γ.  Ἀπό ἄποψη οὐσίας τοῦ περιεχομένου τά νέα Π.Σ. :

1)  Μεταβάλλουν τό χαρακτῆρα τοῦ ΜτΘ. ἀπό Ὀρθόδοξο Χριστιανικό θεολογικό (ὁμολογιακό τῆς π-στης μας) σέ θρησκειολογικό καί ἱστορικό-πολιτιστικό.

2)  Τοποθετοῦν τήν ὀρθόδοξη χριστιανική διδασκαλία περί Θεοῦ καί ἀνθρώπου, δηλ. τήν ὀρθόδοξη πίστη καί παράδοση, στήν ἴδια βαθμίδα ἐκτιμήσεως καί ἀποδοχῆς μέ ὅλες τίς ἄλλες θρησκευτικές ἀντι-λήψεις μέ ἀποτέλεσμα: α) νά ἀγνοεῖται ἡ θεία ἀποκάλυψη ὡς πηγή τῆς ὀρθόδοξης πίστεως καί νά καλλιεργεῖται (χωρίς ρητῶς νά καθορίζεται) ἡ ἰδέα τῆς ἀνθρώπινης προέλευσης κάθε θρησκευτικῆς πίστεως καί διδασκαλίας ὅλων τῶν θρησκειῶν, δηλ. καί τῆς ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς.

3)  ῾Οδηγεῖται ἔτσι τό ΜτΘ σέ καθαρά καί ἀπολύτως μάθημα γνώσεως (ἱστορικῆς, θρησκειολογικῆς, πολιτιστικῆς κτλ), καί δέν ἀποσπᾶται ἀπ᾽ αὐτό μόνον ἡ διδασκαλία τῆς πίστεως (πού μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι εἶναι ἔργο τῆς Ἐκκλησίας) ἀλλά καλλιεργεῖται σαφῶς καί ἐντόνως, καί μάλιστα στά παι-διά πού στήν ἡλικία αὐτή διαμορφώνουν τήν προσωπικότητά τους, ἡ ἀδιαφορία γιά ὅποια θρησκευτική πίστη καί προσπάθεια γιά ἀγῶνες ἠθικῆς καί πνευματικῆς ζωῆς.

4)  Παρουσιάζουν πράγματι σέ μεγαλύτερη ἔκταση στοιχεῖα τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παραδό-σεως ἀπ᾽ ὅση τά τῶν ἄλλων θρησκειῶν. Τοῦτο εἶναι λογικά καί πρακτικά τό μόνο δυνατό. Ἡ ποσοτική αὐτή ὅμως παρουσία δέν καλύπτει κατά κανένα τρόπο τήν ἀξιολογική ἐξίσωσή τους, ἡ ὁποία εἶναι ἔκδηλη σ᾽ ὅλες τίς βαθμίδες (ἤ τάξεις τῶν Σχολείων). Σημειώνουμε μάλιστα ὅτι καταβάλλεται ἰδιαίτερη προσπάθεια γι᾽ αὐτή τήν ἐξίσωση.

5)  Ἔχουν ἀφαιρεθεῖ ἀπό τούς σκοπούς καί στόχους καί ἀπό τά θέματα ὅλων τῶν θεματικῶν ἑνοτήτων κεφαλαιώδεις ὀρθόδοξες θρησκευτικές διδασκαλίες, μέ ἀποτέλεσμα τή διαγραφή ἀπό τή συνείδηση τῶν μαθητῶν ὄχι μόνο τῆς πίστης, ἀλλά καί τῆς γνώσης πολύ σημαντικῶν στοιχείων τῆς ὀρθόδοξης διδασκαλίας καί ζωῆς.

6)  ‘Η μέθοδος τῆς διαθρησκειακῆς διδασκαλίας ὁρισμένων θεμάτων καταλήγει στή δημιουργία σύγχυσης γιά τό τί ἀκριβῶς διδάσκει καί πιστεύει ἡ κάθε θρησκεία, ὅπως γίνεται π.χ. μέ τήν ἔννοια τοῦ “ ἁγίου ἀνθρώπου”, ὅπου ἕνας καθαρά χριστιανικός θεολογικός ὅρος ἀποδίδεται ὄχι μόνο σέ μή χριστιανούς, ἀλλά καί σέ μυθικά πρόσωπα. 

Μέ τά νέα αὐτά Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἀρνεῖται (καί πράγματι ἀρνεῖται) τό καθῆκον πού ἔχει νά διδάσκει στά νέα παιδιά τή θρησκευτική πίστη τῶν πατέρων τους. Καθῆκον πού ὁρίζεται καί διακηρύσσεται καί ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου (Σύμβαση τῆς Ρώμης τοῦ 1950) καί ἀπό ἀποφάσεις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καί ἀπό τό ‘Ελληνικό Νο-μικό Πλαίσιο (Σύνταγμα, Νόμοι, Νομολογία ΣτΕ).

᾽Αντίθετα πρός τά παραπάνω, μέ τά νέα Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἐναρμονίζεται πρός τίς ὑποδείξεις τῆς ἐπιτιθέμενης ἀθεϊας.

Η ΠΕΘ μέ σημαντικό ἀριθμό ἐργασιῶν, πού ὑπάρχουν στό Διαδίκτυο, λεπτομερῶς ἀναλύει, δείχνει καί ὑπογραμμίζει πάρα πολλά εἰδικά σημεῖα τῶν νέων Π.Σ. μέ τά ὁποῖα, ὅπως ἀποδεικνύεται καθημερινά, θεωροῦμε ὅτι δέν συμφωνεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας.

Ε. Γιά ὅλα τά παραπάνω εἴμαστε ἀντίθετοι πρός τά νεά Π.Σ. τά ἤδη “πιλοτικῶς” ἐφαρμοζόμενα.

Τό κύριο θέμα εἶναι ἡ μεταβολή τοῦ χαρακτῆρα τοῦ μαθήματος, ὄχι ἡ δομή τῶν θεματικῶν ἐνοτήτων τους, καί ἡ ὅποια διδακτική μέθοδος.

Σημαντική ὅμως εἶναι καί ἡ ἀντίθεσή μας πρός τή δομή τοῦ περιεχομένου τῶν κατά σχολική τάξη θρησκευτικῶν διδασκαλιῶν.

Γι᾽ αὐτό καί ζητοῦμε τήν ἀπ᾽ ἀρχῆς πλήρη καί οὐσιαστική ἀναμόρφωσή τους, στήν ὁποία θά πρέπει νά ληφθοῦν ὑπόψη ὅλα τά παραπάνω.

                                                        Τό   Δ.Σ. τῆς Π.Ε.Θ.